Tranh cãi xoay quanh câu chuyện nữ du học sinh Việt 18 tuổi kiếm 5000$/tháng nhờ làm thêm

Không quá rầm rộ nhưng rất gay gắt, đó là những gì diễn ra ở phần bình luận phía dưới bài chia sẻ có tên "Mình kiếm 5000$/ tháng ở tuổi 18 như thế nào?" của Clara Đào - một nữ du học sinh Việt tại Canada. Đây hiện vẫn đang là bài viết thu hút không ít sự chú ý và cả tranh cãi của cư dân mạng, bởi con số xấp xỉ 85 triệu VNĐ/ tháng mà một nữ sinh 18 tuổi kiếm được thực sự khiến người ta bất ngờ.

Có nhiều công việc part-time, kiếm 5000$/tháng không phải quá khó

Cụ thể ở bài viết này, Clara Đào đã chia sẻ mình kiếm được 5000$ (xấp xỉ 85 triệu VNĐ) khi mới 18 tuổi nhờ các công việc bán thời gian. "Có công việc bán thời gian (part-time). Và nhiều vào. Điều chỉnh công việc và thời gian hợp lí và $5000/tháng không phải là chuyện quá khó (ít nhất là đối với mình)" - cô bạn viết.

Hiện tại Clara Đào có 4 công việc part-time như sau:

1. Làm người phiên dịch cho các công ty/tổ chức nói tiếng Anh và các khách hàng Vietnam. Mình làm 10 tiếng/tuần (40 tiếng/tháng) và kiếm được $2000/tháng. Mình phiên dịch mảng y tế và khám bệnh, thỉnh thoảng về cả vấn đề bảo hiểm. Mình nói trôi chảy thành thạo tiếng Anh và tiếng Việt nên đây là công việc hoàn hảo để rèn luyện kĩ năng ngôn ngữ cũng như phản xạ nhanh nhạy trong mọi tình huống giao tiếp thực tế.

2. Làm người bán hàng, tiếp thị sản phẩm (sales associate) cho một công ty dịch vụ truyền thông và media có tiếng ở Canada. Mình làm 6 tiếng/tuần (24 tiếng/tháng) và kiếm được ít nhất $600/tháng, cộng với tiền hoa hồng dựa trên doanh số bán hàng thì mỗi tháng trung bình kiếm được $800.

3. Làm nhân viên tư vấn năng lượng (energy consultant) cho một công ty dịch vụ nhà ở kinh doanh các thể loại máy nóng lạnh, máy sưởi, máy điều hoà... Mình làm 6-8 tiếng/tuần vào cuối tuần (32 tiếng/tháng) và kiếm được $1300-1400/tháng (kể cả tiền thưởng, lương gốc là tầm $1100)

4. Phục vụ bàn, vâng chính nó. Biết là mọi người thường bảo làm phục vụ bàn rất mệt nhưng nếu biết chọn chuẩn nhà hàng thì công việc không quá khó nhọc mà vẫn kiếm tiền ngon ơ (không bao giờ phải rửa bát, bưng bê nặng, cực kì ít phải lau dọn, hầu như chỉ việc chào hỏi khách, bưng đồ ăn ra bàn, tính tiền, chuẩn bị một số nguyên liệu... là hết). Mình làm 10 tiếng/tuần (40 tiếng/tháng) và bỏ túi $800/tháng. Dạo này mình làm phục vụ bàn ít lắm, đang nghĩ định bỏ vì cũng hơi chán và mình muốn có cái gì đó thử thách hơn. Vẫn đang trong công đoạn kiếm thêm việc, mình nghĩ mình thậm chí có thể cân 5, 6 công việc một lúc vì 4 việc nhiều khi vẫn rảnh rỗi lắm.

Vậy là nếu cộng hết tất cả lại, một tuần mình làm cật lực và chăm chỉ 32 - 34 tiếng, và kiếm được $5000/tháng vẫn có đủ thời gian để đi chơi với bạn bè, người yêu, học ngoại ngữ (tiếng Trung, tiếng Pháp), tập yoga, xem phim.

Cô bạn cũng lưu ý rõ là số tiền lương là ở trong đơn vị tiền tệ Canada (1 CAD ~ 17000 VNĐ), bản thân cô làm việc hợp pháp (vào hè du học sinh được làm full time) và vẫn đóng thuế đầy đủ. Số giờ đề cập là số giờ đã focus 100% làm việc, còn số tiền lương như trên có thể không tồn tại/ không thực tế ở Vietnam do sự chênh lệch về tiền tệ và thị trường lao động giữa Vietnam và Canada.

Không có ý muốn nói làm ở Canada rất dễ, làm ít mà vẫn hưởng ngon ơ

Con số 80 triệu/tháng được kiếm từ một nữ du học sinh 18 tuổi đã thực sự khiến nhiều người bất ngờ. Tuy nhiên, bên cạnh những bình luận ngưỡng mộ, động viên và học hỏi kinh nghiệm thì cũng là những ý kiến cho rằng đây là con số ảo và không có cơ sở, thậm chí "không thể tin được". Cũng có rất nhiều câu hỏi được đặt ra như vì sao lương phục vụ bàn của Clara Đào lại cao hơn mức trung bình; không có giới hạn về giờ làm thêm của du học sinh ư;... - cô bạn đều thẳng thắn giải thích tất cả những thắc mắc đó.

Vì có quan hệ rất tốt với chủ nhà hàng và làm ở đây đã được một thời gian nên lương của Clara hơn lương cơ bản mà phục vụ bàn thường có ($11.40/h), thêm cả tiền tips được cộng vào nữa. Tiếp đến là vì bây giờ đang vào hè nên cô mới có thời gian để đi làm như vậy. Lúc vào năm học thời gian sẽ bị giới hạn 20h/tuần. Cũng theo như Clara thì "không tự dưng vào làm một phát mà mình kiếm được số tiền như vậy. Đều là bản thân mình cố gắng trau dồi năng lực hàng ngày và đi lên từ từ".

Liên lạc với Clara Đào, cô bạn chia sẻ không ngờ lại có nhiều người hoài nghi và mỉa mai mình đến thế. Có một số điểm chính là cô bạn muốn nói là:

1. Mình không 'làm chui', mình đã tìm hiểu luật kĩ càng và không làm quá giới hạn giờ quy định cho du học sinh và cũng đóng thuế đầy đủ. Các bạn bị nhầm lẫn rất nhiều luật 20h/tuần cho du học sinh trong năm học nên quy chụp mình là "làm chui rồi lại còn khoe ra" thì quả thực oan cho mình quá.

2. Mình không có ý muốn nói là xin việc hay làm ở Canada rất dễ và chỉ cần làm ít mà vẫn được hưởng tiền ngon ơ. Cái này là thiếu sót của mình khi mới đăng bài post chưa nói rõ nhưng về sau em có edit lại phần disclaimer trong bài lưu ý để mọi người hiểu là quá trình tìm việc khá dài và khó khăn, mình kiên trì suốt một khoảng thời gian mới tìm được những công việc hợp với mình và đem lại nguồn thu như vậy. Mình nghĩ làm ở đất nước nào cũng có cái tốt và mặt xấu của nó, và Canada cũng như thế.

3. Mình đều có các thành tựu nhất định từ trước và vì thế mình mới được nhận vào những công việc như vậy.

4. Có nhiều bạn chia sẻ bài và mạt sát mình rất nặng nề, dùng những từ ngữ khá bậy và mình cảm thấy khá bị xúc phạm. Mình cũng không để tâm nhiều vì hầu hết họ không hiểu (hoặc đúng hơn là không muốn hiểu) và vẫn có nhiều người ủng hộ nên mình cũng chẳng ngại hay sợ ai nói gì.

"Mức sống ở Canada đắt hơn Việt Nam nên mức lương cho nhân viên cao hơn"

Nói thêm về sự khác nhau trong cách tìm việc hay mức sống giữa Canada và Việt Nam, Clara chia sẻ:

"Mình nghĩ thực ra, ở đâu cũng có cái dễ và cái khó. Việt Nam dễ tìm việc hơn vì mọi người là người Việt cùng ngôn ngữ với nhau, còn cái khó là dân số đông, cung lớn hơn cầu nên nhiều bạn phải chấp nhận làm những công việc trái ngành hay không trả lương xứng đáng như mong đợi.

Còn ở Canada cái khó mình là người ngoại quốc, kể cả chưa gặp người ta cũng sẽ hoài nghi là liệu ứng viên này có khả năng ngoại ngữ trôi chảy không, và nhiều khi họ vẫn ưu tiên người bản địa hơn. Và thị trường lao động ở đâu thì cũng sẽ có trường hợp cung lớn hơn cầu thôi, quan trọng là mình biết phân biệt ngành nào đang có nhu cầu tuyển dụng cao hơn. Cái dễ ở Canada thì mình thấy đó là có những ngành rất niche mà nếu mình có khả năng thì sẽ được nhận, dù chưa có bằng cấp nhưng họ sẵn sàng đào tạo và khuyến khích học hỏi rất nhiều.

Về mức sống thì Canada sẽ đắt hơn Việt Nam và cũng vì thế mức lương cho nhân viên cao hơn thôi. Mọi người không để tâm đến điều này nên dễ bị sốc khi quy ra tiền Việt. Như mình là sinh viên năm nhất ở đây một tháng tiêu tầm $1200-1500 là hết trên dưới 30 triệu một tháng rồi, còn so với bạn sinh viên ở Việt Nam thì một tháng chắc hết tầm 2-3 triệu, nên giá trị đồng tiền là rất khác nhau".

Trò chuyện thêm với các bạn du học sinh ở Canada, đa số đều tỏ ra giật mình trước con số 5000$/tháng mà Clara Đào kiếm được và cho rằng đây là con số rất "khủng" so với 1 du học sinh. Tuy nhiên, nếu đó là thu nhập có được khi làm nhiều công việc một lúc với thời gian 40h/tuần khi đang nghỉ hè thì có thể hiểu được.

Như H.T - sinh viên của Centennial College chia sẻ: "Thực ra mới nghe 5000$ giật mình thật. Thuê nhà, nếu thuê phòng chắc 500$/tháng, ăn uống thì tuỳ người bao nhiêu cũng ăn được, rồi đi lại, mua sắm thì vô vàn. Tùy từng bang mà mức sống khác nhau, Canada có những vùng còn quê với thưa dân lắm. Mình ở Toronto cũng thuộc dạng đắt đỏ, nhưng mức sống có ít tiêu ít nhiều tiêu nhiều. 

5000$ mà làm từng đó công việc thì lại không giật mình lắm. Mình làm team member ở Tim Hortons (chuỗi coffee lớn nhất Canada), làm đúng theo số giờ quy định với du học sinh, hưởng lương tối thiểu, đóng 2 tầng thuế đầy đủ tháng cũng kiếm gần 1000$ rồi. Bạn ấy làm như kia, lại còn đang nghỉ hè được làm full 40h/ tuần, nếu thật có từng kia việc thì 5000$ cũng đúng".

Còn theo ý kiến của N.N thì: "Hiếm ai được như vậy lắm, 1500$ không biết có không, kiếm được 5000$ thì ai cũng biết tới. Làm nhà hàng ai mà trả 20$/h, và không ai thuê làm 1 tuần 10 tiếng. Đang học mà kiếm 2000$/tháng được thì nổi tiếng cả cộng đồng ở đây đấy chứ. Những bạn cực giỏi làm trợ giảng 1 khóa gần 4 tháng cho những môn cực khó được tầm 6500$ là nhiều nhất".

Về lý do chia sẻ bài viết này thì Clara Đào cho biết: "Giống như bao nhiêu người khác post lên mạng xã hội hàng ngày thôi, đều có mục đích là để khẳng định bản thân. Nhưng bên cạnh đó mình nghĩ nó sẽ có ích cho những bạn có dự định đi du học sau này, nếu mình có bản lĩnh và thực sự kiên trì tìm kiếm công việc phù hợp thì kiếm được mức lương lí tưởng ở trời Tây không phải là điều không thể. Và mình biết một số bạn cứ dính mãi ở những công việc rất cực mà lương lại không xứng đáng như làm bồi bàn $5-6 USD hay $8-10 CAD thì tốt nhất nên kiếm nhà hàng khác hoặc nghĩ theo một chiều hướng mới để vận dụng tối đa năng lực của bản thân, vì làm việc cực và stress như thế sẽ làm chùn tinh thần của các bạn đối với cả việc học hành và các công việc sau này".