"Thuỷ quân": Ở bất kể thị trường nào cũng là hành động xấu xí!
Sau dòng trạng thái tố đối thủ chơi không đẹp của Trấn Thành dành cho phim Tết Cua Lại Vợ Bầu, liệu đây có phải là chiêu trò "mở hàng" cho lực lượng bình luận dạo có chủ đích mang tên "thuỷ quân" sắp được các NSX áp dụng thay cho "nước mắt" và "giải cứu phim Việt"?
Cụm từ "thuỷ quân" đối với khán giả Việt Nam hẳn vẫn còn xa lạ, bởi vì đây vốn là từ có xuất phát từ showbiz Hoa Ngữ, dành để nói riêng cho lực lượng bôi nhọ nghệ sĩ hay tác phẩm nghệ thuật như phim ảnh, MV, thậm chí đời tư của người nổi tiếng đều là mục tiêu công kích của "thuỷ quân".
Theo Baidu - website tìm kiếm thông tin mạnh mẽ không kém gì đại gia Google đã cắt nghĩa cụm từ "thuỷ quân" vô cùng rõ ràng: Thuỷ quân là những người nhắm vào một thông tin, nội dung đặc thù nào đó rồi đưa ra ý kiến, được viết bằng ngôn ngữ mạng. Những kẻ này thường hoạt động trên các trang web mua bán, diễn đàn, mạng xã hội, tất cả mọi ngóc ngách trên Internet đều có thể có thuỷ quân. Bọn họ nguỵ trang thành cư dân mạng bình thường hoặc người tiêu dùng, đưa ra những nhận xét, ý kiến gây ảnh hưởng tới đối tượng mà họ nhắm tới.
Weibo của Trung Quốc là "thánh địa" của thuỷ quân.
Như vậy đối với mỗi nghệ sĩ, nhất là nghệ sĩ nổi tiếng, việc sở hữu lượng fan hùng hậu sẽ luôn tồn tại song song với "thuỷ quân" với số lượng nhiều không kém. Không giống như anti fan chỉ gói gọn trong phạm vi nhỏ lẻ cá nhân, thuỷ quân bài bản và hành động bôi nhọ nghệ sĩ mà họ ghét có quy mô hơn.
Phim Việt đang dần trở nên "hội nhập" và tiếp thu không ít chiêu trò từ nước bạn chăng?
Vậy xét riêng trong lĩnh vực điện ảnh và phim truyền hình, thuỷ quân "bá đạo" và tác động tiêu cực của nó đến với bức tranh điện ảnh như thế nào?
"Thuỷ quân" thị trường Đại Lục có bao nhiêu loại?
Nhắc đến thuỷ quân của showbiz, Trung Quốc là nơi "lực lượng thuỷ quân" hoạt động sôi nổi với những kế hoạch được "đánh úp" bài bản nhất. Một trong những trường hợp công phá có quy mô nhất phải kể đến đó là sự kiện Kim Ưng 2018, buổi lễ trao giải uy tín biến thành hò hề cho cả Trung Quốc khi vinh danh Địch Lệ Nhiệt Ba lên ngôi "Thị Hậu". Ngay lập tức ba thế lực hùng mạnh trên mạng xã hội bao gồm "thuỷ quân", anti fan và khán giả của Kim Ưng đã vào Douban, website được được ví như IMDb của phim ảnh Hoa Ngữ, vote 1 sao cho bộ phim Lý Huệ Trân Xinh Đẹp (She Was Pretty bản Trung).
Ảnh hậu bị chỉ trích gay gắt nhất trong lịch sử lễ trao giải Kim Ưng.
Như vậy, tạm gọi đây là "thuỷ quân" theo dạng "trào lưu", hùa theo dư luận và đám đông. Khi xảy ra scandal của nghệ sĩ, đặc biệt là diễn viên "đối thủ", thứ "thuỷ quân" đánh vào đầu tiên chính là chất lượng của tác phẩm mà nghệ sĩ đó tham gia. Bằng việc cho điểm Douban của bộ phim vướng phải scandal tham gia thật thấp, đây là hành vi trừng phạt vừa thâm thuý vừa nhục nhã, các fandom nghệ sĩ Hoa Ngữ thường xuyên áp dụng chiêu trò thuỷ quân này để đánh hội đồng đối thủ mà họ ghét.
Bên cạnh việc chấm 1 sao cho bộ phim, dưới sức ép của "thuỷ quân", NSX phải thay hẳn ảnh đại diện của từ Địch Lệ Nhiệt Ba thành ảnh của toàn bộ diễn viên trong Lý Huệ Trân Xinh Đẹp.
Một nạn nhân của thuỷ quân gây bức xúc một thời, khiến khán giả yêu mến dòng phim cung đứng ngồi không yên là trường hợp của Hậu Cung Như Ý Truyện. Từ khi phim phát sóng những tập đầu, hàng loạt bình luận chê bai được sao chép và đăng tải lặp đi lặp lại bởi hàng nghìn tài khoản "đánh thuê" cho 1 sao trên Douban. Những bình luận đánh giá kém chủ yếu xoay quanh giọng nói của Châu Tấn, diễn xuất của Hoắc Kiến Hoa.
Châu Tấn bị "thuỷ quân" tấn công khi vừa mới trở lại với Như Ý Truyện.
Khán giả của Như Ý Truyện cho rằng là chiêu trò "chơi xấu" của đối thủ, cụ thể là Vu Chính với tác phẩm Diên Hi Công Lược. Sợ Như Ý Truyện "cướp diễn đàn", ngay từ lúc mới ra mắt Vu Chính và ekip đã tung đòn phủ đầu chê bai Như Ý Truyện và tâng bốc Diên Hi Công Lược. Thuỷ quân theo trường phái này thường có thế lực đứng sau chống lưng, những bình luận spam trên Douban đều được trả tiền bài bản.
Trận chiến ngầm của Hậu Cung Như Ý Truyện và Diên Hi Công Lược vẫn còn dai dẳng đến tận thời điểm hiện tại.
"Thuỷ quân" ở đâu trong bài toán truyền thông ở Việt Nam
Xin đừng lầm tưởng ở Việt Nam không có lực lượng "thuỷ quân", "thuỷ quân" ở Việt Nam thậm chí còn đông và hung hãn không hề thua kém Đại Lục. Những nghệ sĩ nổi bật trong nước có anti fan đủ mạnh để tạo thành cả một lực lượng "thuỷ quân" phải kể đến Hồ Ngọc Hà. Không những vướng phải những chiến dịch tẩy chay bài bản từ scandal đời tư của nữ ca sĩ, "thuỷ quân" nhắm đến Hồ Ngọc Hà còn khiến người ta "trầm trồ một phen" bởi gửi hẳn thư tố cáo đến BTC Asia Next Top Model khi hay tin cô được xuất hiện với vai trò giám khảo. Đến nỗi BTC của chương trình phải gửi email phản hồi cho giọng ca "Tội Lỗi" với câu hỏi: "Tại sao người Việt Nam các bạn luôn chơi xấu nhau vậy?".
Hồ Ngọc Hà là nữ ca sĩ "hiếm hoi" trong showbiz Việt sở hữu lực lượng thuỷ quân bài bản.
Đừng nghĩ "thuỷ quân" chỉ manh nha ở Việt Nam theo kiểu tự phát, kể từ sau dòng trạng thái của Trấn Thành nghi vấn bộ phim Cua Lại Vợ Bầu do anh thủ vai chính, bị đánh giá thấp hàng loạt trên các trang phim cho thấy cuộc "sát phạt" có đầu tư hẳn hoi. Câu chuyện "thuỷ quân" của làng phim Tết 2019 này có quy mô hơn hẳn, không gói gọn ở phạm vi "thù hằn trên phương diện cá nhân" như trường hợp của Hồ Ngọc Hà, mà đã trở thành "nước cờ" truyền thông của NSX phim "nào đó" đã bày ra cách dùng thuỷ quân này.
Tương tự như trường hợp của Diên Hi Công Lược và Hậu Cung Như Ý Truyện, việc dùng bình luận, review phim bằng những phản hồi tệ trên các trang đánh giá phim, mục đích chính của chiêu trò này là giúp giảm thị phần của đối thủ, khán giả sẽ ưu tiên xem phim của mình.
Thị trường phim Tết 2019 sôi động nhờ những "drama bên lề".
Trấn Thành không nêu tên trực diện ekip chơi xấu là ai, nhưng nhìn cục diện hiện tại đối thủ lớn nhất của Cua Lại Vợ Bầu có rất nhiều khả năng là từ phía những người ủng hộ Trạng Quỳnh. Khán giả cũng "lờ mờ" nhận ra, thay vì chọn phương thức quảng bá "người Việt ưu tiên xem phim Việt" hay "anh em cùng tiến" để đương đầu với những cái tên ngoại nhập đáng gờm như Tân Vua Hài Kịch, Âm Dương Đại Chiến hay Bí Kíp Luyện Rồng. Hai ekip của Cua Lại Vợ Bầu và Trạng Quỳnh quyết tâm "chiến với nhau" đến cùng. Trước khi Trấn Thành đăng tải dòng trạng thái gây tranh cãi, cả hai bộ phim đều thông báo trên Fanpage chính thức về việc là phim Tết Việt Nam có doanh thu Tết cao nhất, phá vỡ kỉ lục năm ngoái do Siêu Sao Siêu Ngố của Trường Giang thiết lập. Vậy rốt cuộc khán giả có thể tin ai?
Cả hai bộ phim đều tự nhận là phim Tết có doanh thu mở màn cao nhất mùng 1 Tết, vậy trong hai bộ phim này chính xác cái tên nào đã phá kỉ lục của Siêu Sao Siêu Ngố?
Không loại trừ khả năng "nạn nhân" kiêm luôn cả phần "biên kịch"
Câu chuyện "nạn nhân" của thuỷ quân nổi tiếng gây thiệt hại ở ngưỡng hơn 2500 tỷ VND thuộc về cái tên Asura với tựa tiếng Việt là: A Tu La, bom tấn được NSX quảng cáo là thực hiện trong vòng 6 năm ròng rã. Khán giả kì vọng bộ phim sẽ mang về doanh thu "khủng" và xếp vào hàng kinh điển của Trung Quốc, vậy mà sau khi ra rạp được ba ngày đã phải dừng chiếu. Phía ekip giải thích về việc rút khỏi rạp sớm như vậy là để chỉnh sửa và thời gian chỉnh sửa từ đó tính đến nay, NSX vẫn chưa có động thái gì về việc bộ phim sẽ trở lại rạp.
Poster quảng bá cho dự án nghìn tỷ.
Nói về thất bại của bộ phim, NSX dự án A Tu La cho rằng chính "thuỷ quân" đã hạ bệ danh tiếng của bộ phim, trên Douban bộ phim chỉ đạt được điểm số 3.1 với hơn 14 nghìn lượt bình chọn của người xem đã khiến cho công chúng quay lưng lại với bộ phim. Tuy nhiên, chính sự bao biện thiếu hợp lí của NSX đã phần nào khẳng định tin đồn trước đó là sự thật. Nhiều nguồn tin ngay từ khi NSX công bố bỏ ra số tiền 110 triệu đô la Mỹ vào đầu tư phim, nhiều khán giả đã đặt nghi vấn cho A Tu La khi cho rằng bộ phim này làm ra với mục đích rửa tiền cho NSX.
Trong mắt khán giả, dù không cần thuỷ quân thì bộ phim vốn dĩ cũng đáng đánh giá 1 sao vì quá dở!
Với kinh phí 110 triệu đô la, không thể nào NSX A Tu La lại cho ra mắt một tác phẩm có chất lượng kĩ xảo thậm chí còn kém hơn cả một bộ web drama như vậy được. Bên cạnh đó, việc rót vốn 110 triệu đô vào một kịch bản vừa đọc đã thấy "ngớ ngẩn" như A Tu La không NSX nào dám liều lĩnh làm chuyện này.
Điểm trên trang Douban của A Tu La, nhiều nhận định cho rằng những bình luận chê bộ phim đều đến từ những khán giả đã xem phim, đồng thời còn có luôn cả lực lượng "thuỷ quân" không biết từ đâu tới.
Với kinh phí 110 triệu đô, tức hơn 2500 tỷ Việt Nam đồng, mà chất lượng kĩ xảo mang lại ngang tầm một web drama?
Như vậy chỉ cần quan sát tinh tế hơn một chút, công chúng thừa hiểu sự thật đằng sau tuyên bố thiệt hại của NSX khi vừa "đánh trống" cho thuỷ quân tác oai tác oái trên các trang đánh giá, vừa "la làng" với cả thế giới tôi là "nạn nhân đáng thương" của thuỷ quân. Quả là một mũi tên, trúng hai con nhạn!
Quay lại câu chuyện của Trạng Quỳnh và Cua Lại Vợ Bầu, theo lời đạo diễn Đức Thịnh kiêm NSX của Trạng Quỳnh nói, bộ phim của anh chỉ cạnh tranh vị trí Top 1 với Bí Kíp Luyện Rồng 3, nếu vậy hành động ekip Trạng Quỳnh "chơi xấu" Cua Lại Vợ Bầu chẳng mang lại ý nghĩa gì cả. Công chúng hoàn toàn có quyền liên tưởng đến khả năng Cua Lại Vợ Bầu đang sử dụng chiêu bài "vừa đánh trống vừa la làng" như trường hợp của A Tu La trong trận chiến truyền thông này chăng?
Sau phát ngôn của đạo diễn Đức Thịnh, câu chuyện "thuỷ quân" ở dòng trạng thái của Trấn Thành đặt ra không ít nghi vấn trong lòng khán giả.
Dù sao đi nữa, dùng "thuỷ quân" chỉ có hại không có lợi!
Suy cho cùng, một tác phẩm điện ảnh muốn thành công, yếu tố cốt lõi nhất vẫn là bộ phim ấy có tiệm cận được sở thích chung của số đông hay không, chứ chẳng phải là bình luận của từng cá nhân trên diễn đàn. Bằng chứng cho thấy không phải cứ bộ phim nào có điểm được chấm trên IMDB, Douban hay Maoyan cao thì doanh thu sẽ tỉ lệ thuận và ngược lại. Những con số suy cho cùng chỉ là để tham khảo, trải nghiệm cá nhân mà tác phẩm điện ảnh đó truyền đạt mới là điều quan trọng nhất.
The Emoji Movie là đại diện cho việc điểm số IMDB không làm ảnh hưởng đến doanh thu của bộ phim.
Về phía các dự án, thay vì làm một bộ phim theo kiểu "ăn xổi" và phó mặc cho đội ngũ marketing lên phương án truyền thông, bao gồm việc dùng thuỷ quân bôi nhọ (hay tự bôi nhọ) để tạo nhiệt khiến khán giả tò mò đi xem phim, thì nên tập trung đầu tư vào khâu kịch bản kèm theo đó là chất lượng diễn xuất của diễn viên.
Thay vì khơi dậy cuộc chiến "drama" bên lề vào dịp đầu năm, lẽ ra ekip của Cua Lại Vợ Bầu lẫn Trạng Quỳnh đều nên đầu tư vào chất lượng kịch bản của cả hai bộ phim.
Ngoài ra, phía các khán giả Việt xem phim cũng cần có những cách tương tác chính xác hơn, từ việc trải nghiệm điện ảnh, chia sẻ bình luận đánh giá đến việc theo dõi các bình luận đánh giá ở các trang đánh giá chấm điểm, bình phim tại Việt Nam. Thêm vào đó, cần nhận thức rõ việc "bày biện, tổ chức" ra dàn "thuỷ quân" đi bình luận dạo quấy rối bôi nhọ thì dễ, nhưng dọn dẹp sao cho gọn gàng và sạch sẽ vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Xin phép mượn lời đạo diễn Nguyễn Quang Dũng đã chia sẻ trên trang cá nhân thay cho lời kết bài viết này: "Dù biết thương trường là chiến trường nhưng các bạn nên nhớ rồi một ngày nào đó hai bên chiến tuyến có thể lại hợp tác với nhau dự án khác. Chúng ta không làm một phim để rồi thôi, con đường làm nghề là cả chặng đường dài của ngành phim ảnh".
