Sự thật đằng sau những khuôn mặt không cảm xúc "nhìn là thấy ghét"

Trong khoảng thời gian 2 năm về trước, dân mạng thế giới, nhất là các cộng đồng chơi ảnh kiểu như Tumblr, 9GAG thường xuyên đem hình của nữ diễn viên Kristen Stewart ra chế ảnh, châm biếm. Cơ bản là vì cô này có cái mặt khó mà ưa nổi, luôn luôn trong tình trạng cứng đờ thiếu cảm xúc. Người ta nói cô là đồ kênh kiệu, đồ chảnh chọe, đồ này đồ kia, nói chung là các tính từ mang tính chỉ trích.

Nhưng không phải chỉ mình Kristen Stewart là có gương mặt như vậy, nhưng vì vài vụ scandal nên nữ diễn viên mới bị bê ra mà chế. Bên cạnh cô còn có các nhân vật nổi tiếng khác như Nữ hoàng Elizabeth, nhà thiết kế Victoria Beckham, Kanye West và cả cô diễn viên xinh đẹp của Perfect Pitch, Anna Kendrick, tất cả đều có chung một gương mặt vô cảm thấy ghét được gọi là "Resting Bitch Face" (RBF).

Các nhân vật trên đều từng bị cộng đồng mạng đem ra làm trò tiêu khiển, chỉ là ít hay nhiều mà thôi, mà cũng tội cho Kristen, cô này bị đem ra chế hoài và không có dấu hiệu bị nhạt. Người ta cũng chẳng thích gì mấy người này cho lắm, âu khổ cũng vì cái mặt.

Vì thế, Jason Rogers và Abbe Macbeth, hai nhà nghiên cứu cảm xúc con người, cộng tác với công ty công nghệ Noldus đã đặt ra câu hỏi: "Tại sao một số khuôn mặt lại được coi là không cảm xúc, một số khác lại bị coi là khó chịu? Cuối cùng, cái gì mới thực sự khiến chúng ta coi một khuôn mặt là RBF?".

Và hai nhà nghiên cứu bắt đầu mò mẫm đến công cụ FaceReader, một công cụ giúp con người đọc vị khuôn mặt thông qua cử động của cơ mặt, cũng là "của nhà trồng được" từ Noldus. Phần mềm này sẽ quét khuôn mặt từ các đoạn video hay ảnh mà người dùng tải lên, đánh dấu 500 điểm trên mặt, xác định tọa độ các điểm đó và quyết định kết quả rằng đấy là khuôn mặt đang vui vẻ, buồn rầu, cau có, sợ hãi, ghê sợ, khinh bỉ hay "trung lập", tức là lúc mặt đang chả có tí cảm xúc nào.

Họ bắt đầu tải lên một rổ các thể loại ảnh mặt đang trong trạng thái không cảm xúc lên. Sau một hồi đánh giá, Noldus đưa ra kết quả có 97% số điểm trên khuôn mặt là trong trạng thái trung lập, số còn lại có một vài đặc điểm khác thường, dù là hơi nhỏ, đó có thể là một tí buồn, một tí vui, nhưng nói chung không đáng kể. 

Rồi tới lượt các nhân vật nổi tiếng như Kanye West, Kristen Stewart, Nữ hoàng Elizabeth, Anna Kendrick được đưa lên thớt, và rồi, con số phần trăm biểu hiện khác thường ấy lập tức được nhân đôi, lên đến 6%. Đáng ngạc nhiên, biểu hiện chiếm 3% gia tăng ấy nằm ở "khinh bỉ". Noldus ghi nhận được phần khóe môi các ngôi sao này đã nhếch lên trên một chút so với bình thường, mắt cũng nhíu lại đôi chút, nhưng không phải là vì họ đang cười. 

FaceReader có khả năng nhận biết biểu cảm con người giống như những gì mà bộ não con người có thể làm được. Tuy nhiên, có một điều khác biệt là FaceReader đánh giá rất khách quan, không hề đặt nặng vấn đề giới tính người mà nó đánh giá. Tức là nó chẳng đặt nặng vấn đề phụ nữ như thế này là đang khinh khi, nam giới thế kia chỉ là bình thường. 

Như ở trường hợp của nữ diễn viên Anna Kendrick, cô từng chia sẻ sự khổ sở trong cuộc sống của mình khi sở hữu khuôn mặt kiểu RBF: "Khi tôi còn nhỏ, đạo diễn thường nói rằng tại sao tôi không cười nhiều lên, chả nhẽ tôi không vui à."

Và đó chính là thành kiến của xã hội về phụ nữ. Rằng phụ nữ thì luôn phải tươi cười vui vẻ, không được có những biểu hiện tiêu cực nào, người ta cũng chỉ để ý đến chuyện RBF ở giới nữ mà thôi. Vô hình chung, chính điều này đã đè nặng áp lực lên vai những người phụ nữ, bắt buộc họ phải vui khi chẳng vui, phải cười khi lòng trĩu nặng.

Bạn có thắc mắc rằng mình có biểu hiện của một "Bitch Face" không? Bạn chỉ cần gửi ảnh cho địa chỉ jason@noldus.com, việc còn lại cứ để FaceReader lo.