Sống xanh thời đại MXH: Nói thì dễ nhưng lúc làm lại chẳng thấy đâu, chơi như vậy là không có “xanh chín” nha!

Đã 10 ngày kể từ khi Cuộc Chiến Trộm Nhựa - thử thách xoá bỏ rác thải nhựa và bảo vệ môi trường chính thức "khai hoả", tạo nên một “cơn sốt” còn nóng hơn thời tiết mùa hè với những người theo dõi. Đồng thời hastag đi kèm #19020challenge với mục tiêu giảm thiểu rác nhựa từ 190gram/ ngày thành con số 0 đến nay đã chiêu mộ được rất nhiều "Bàn tay vàng trong làng trộm nhựa". Vậy mà sau những dấu hiệu tích cực đó về ý thức cộng đồng khi tham gia "WeDo - Cuộc Chiến Trộm Nhựa", tiếc thay vẫn còn ẩn chứa những điều mâu thuẫn...

Cụ thể trong cuộc thi hay thử thách nào, đều dễ dàng bắt gặp những đám đông hô hào, hay những cá nhân “mạnh miệng” về tinh thần tham gia từ ngay những ngày đầu tiên. Nhưng bằng một cách lạ lùng nào đó, dần dà những tiếng hô và lời hứa ấy lại “cuốn theo chiều gió”, tiêu biến dần và chẳng để lại chút gom góp nào. Thẳng thắn nhìn nhận ở đây thì việc đó được cho là: Nghĩ xanh nhưng lại không sống xanh.

Hỡi ôi, nghĩ thì dễ, nói thì dễ! Nhưng sống xanh không cần những người như vậy, một lối sống không cần những người lên tiếng chỉ vì trào lưu mà dửng dưng cho xong chuyện…

Sống xanh, Zero waste, Less plastic… - Tất cả những hình thức bảo vệ môi trường chưa bao giờ là việc dễ làm

Và cũng sẽ không bao giờ làm được với những ai cho rằng đó chỉ là những khẩu hiệu hô hào hay các trào lưu. Bởi bảo vệ môi trường là một lối sống, một thói quen, một tác động từ sâu trong ý thức cá nhân với không chỉ môi trường tự nhiên xung quanh, mà còn đến cả mọi khía cạnh khác trong cuộc sống.

Thực chất, Cuộc Chiến Trộm Nhựa và #19020challenge có phần cốt lõi tương tự như Zero waste và Less plastic với chung thông điệp: "Điều chỉnh thói quen nhỏ - tạo ra thay đổi lớn". 30 thử thách trong 1 tháng, 1 tháng đó chính là sự nỗ lực để thay đổi thói quen tiêu dùng, sinh hoạt, xả rác… của hàng nghìn người tham gia. Nhiêu đó thời gian và công sức bỏ ra chỉ để thay đổi một thói quen rất nhỏ, đủ để hiểu sự khó khăn của lối sống xanh là như thế nào!

Thế nào mới là khó khăn của lối sống xanh? Hãy nhìn nhận vào mặt giá cả. Sở dĩ đồ dùng nhựa, túi ni lông, hộp xốp, ống hút nhựa… được sử dụng rộng rãi là bởi vì chúng có giá thành rẻ và tiện lợi, dễ mua và cũng dễ vứt đi. Một chiếc ống hút nhựa có giá dao động khoảng 50 - 120 đồng, trong khi một chiếc ống hút gạo có giá từ 600 đến 1.200 đồng. Giả dụ một cửa hàng cafe tiêu thụ 600 - 800 cái ống hút gạo mỗi ngày thay vì ống hút nhựa, thì sự chênh lệch chi phí đã lên tới 900% - con số tổn hao vốn cao ngất ngưởng.

Không chỉ vậy, đơn thuần những sản phẩm tái sử dụng (không phải nhựa) như bát gỗ, thìa gỗ, hộp gỗ, ống hút thuỷ tinh, dao dĩa inox, túi vải, túi lưới… cũng có giá không hề “hạt dẻ”. Ngay từ nguyên liệu làm ra chúng đã đắt hơn nhựa gấp nhiều lần. Chính vì thế mà MC Tuấn Hải khi thay đổi thìa, dĩa nhựa ở thương hiệu salad của anh sang thìa, dĩa gỗ đã phải thốt lên: “Bảo vệ môi trường tốn kém quá!”.

Chi phí cao là một phần, bên cạnh đó là độ thông dụng và “dễ nhớ” của đồ nhựa cũng phổ biến hơn. Nói đúng ra là chẳng phải nhớ gì! Vì đi đâu cũng có túi sẵn để mang về rồi, order gì cũng có kèm thìa nhựa để ăn rồi, đựng đồ ở đâu cũng có hộp xốp rồi… Đi đâu cũng thấy, cũng sẵn có chứ có phải tự nhớ - tự mang - tự nhắc - tự dùng như túi vải, ống hút inox, thìa gỗ đâu? Vì tiện hơn mà, vì không phải nhớ gì mà nhỉ?

Ừ và vì tiện hơn, vì dễ tìm thấy hơn nên như thế này đây:

Việc khó không có nghĩa là không thể làm. Nhìn đi, họ đều đã làm được!

Nếu vin vào sự đắt đỏ mà từ bỏ bảo vệ môi trường là chưa triệt để. Nếu vin vào sự không sẵn có mà từ chối bảo vệ môi trường là… lười biếng. Bởi luôn luôn có các cách khác nhau để bảo vệ môi trường, tuỳ theo điều kiện của mỗi người.

Trong 3 phương pháp “thần chú” của sống xanh: “Reduce, Reuse, Recycle”, từ “reduce” sở dĩ được đứng đầu tiên vì đó có nghĩa là “giảm thiểu”. Đúng vậy, bảo vệ môi trường đơn giản đầu tiên chỉ cần điều chỉnh lại thói quen tiêu dùng của bản thân, giảm nhu cầu sử dụng vật liệu, rồi mới đến tái sử dụng (reuse) và tái chế (recycle).

Giảm thiểu và tái sử dụng, tái chế như thế nào? Lên Facebook gõ tìm kiếm hastag #CuocChienTromNhua hoặc #19020challenge sẽ có cả trăm kết quả như thế này:

Và còn hàng nghìn người khác đang tham gia những thử thách của Cuộc Chiến Trộm Nhựa mỗi ngày để thay đổi thói quen, góp phần bảo vệ môi trường. Ấy mới là sống xanh đúng nghĩa! Chứ sống xanh không phải là hô hào cho cả thế giới biết rằng “Tôi sống xanh”. Nghĩ xanh thì ai chẳng nghĩ được, nhưng hành động mới là điều đáng nói.

Bên cạnh những "bông hoa xinh trong làng trộm nhựa", để mà điểm mặt chỉ tên những "bông hoa xấu" thì cũng chẳng khó. Ví dụ như chị C. là một người rất hào hứng khi phát động chiến dịch liên quan đến sống xanh, thậm chí còn tỉ tê chia sẻ lên trang cá nhân cái bản mặt to đùng đùng đó sẽ tham gia "chiến đấu". Nhưng lúc "ra trận" thì lại thấy chị đi vi vu nước ngoài chứ chẳng làm cái gì. Hay đừng như anh A. nọ, anh rất giỏi hô hào và luôn tỏ vẻ mình sống xanh. Tỏ vẻ thế rồi khi được đề nghị tham gia 1 hoạt động bảo vệ môi trường thì lại bảo: "Em không dọn rác, em trồng cây thôi." Ủa là sao? Nửa vời vậy thì làm sao được hả anh A?

Quan trọng nhất vẫn là ở sự tự nguyện và ý thức của mỗi người

Nhiếp ảnh gia Lekima Hùng, thành viên Ban cố vấn WeDo - Cuộc Chiến Trộm Nhựa đã chia sẻ về việc sống xanh của người trẻ thời nay rằng: "Tôi nghĩ rằng những thói quen, định kiến hay nhận thức của thế hệ trước đều khá bảo thủ. Nhưng mặt khác tôi cũng nghĩ, thế giới này, người trẻ mới là tương lai, là chủ nhân thực sự. Cách tốt nhất chính là tác động vào người trẻ, mà gần đây nhất, thử thách dọn rác đã góp phần chứng minh điều tôi nói là đúng.

Tôi không nghĩ đấy là trào lưu, bởi có quá nhiều bạn trẻ đã ý thức được việc bảo vệ môi trường. Không phải 1 ngày, 2 ngày hay 1 tuần, 2 tuần, mà cho tới bây giờ, họ vẫn đang âm thầm thay đổi thế giới. Bản thân trong họ đã có ý thức bảo vệ môi trường, thế nên khi có thêm điều kiện để thể hiện, nó trở thành một nếp sống mới. Ngày xưa có thể bị cho là khác biệt, nhưng bây giờ thì không".

Mọi sự âm thầm thay đổi đó, đều xuất phát từ sự tự nguyện và ý thức của mỗi người. Ý thức về việc làm của bản thân là một chuyện, nhưng ý thức được những ảnh hưởng lâu dài về tương lai sau này là điều đáng để nói hơn. Sống xanh không phải cho mình, mà sống xanh còn cho tất cả mọi người. Chỉ khi chấp nhận và muốn thay đổi, chúng ta mới làm được. Và đã nói là phải làm!

Không có luật lệ nào ở Việt Nam hay trên thế giới yêu cầu mỗi người dân phải sống xanh, chỉ có những điều luật liên quan đến xử phạt hành vi ô nhiễm môi trường. Và cũng chẳng cần gò ép để yêu cầu một ai đó sống xanh, bởi sống xanh ấy là một lối sống, một thói quen từ sâu bên trong tiềm thức và ý thức, là tự thân, tự nguyện của mỗi người. Chẳng thúc ép ai, chẳng ai thúc ép, chỉ có bản thân mới tự nhận ra và hành động. Vì suy cho cùng thì, đó không phải việc của chúng ta thì còn là của ai nữa?

Những lối sống như Zero waste, Less plastic, Sống xanh… dù sao cũng là lựa chọn của mỗi người. Nhưng trên hết phải ý thức được rằng: Đã nghĩ, đã nói thì hãy làm! Chứ nếu nghĩ xanh thôi thì ai mà chả nghĩ được.

Truy cập website: https://cuocchientromnhua.wechoice.vn/ để cùng tham gia và hưởng ứng chiến dịch WeDo - Cuộc Chiến Trộm Nhựa ngay hôm nay!