Sau “Người phán xử”, “Thương nhớ ở ai” đích thị là phim truyền hình đáng xem nhất hiện tại!

Thương nhớ ở ai bắt đầu bằng cảnh anh bộ đội phục viên Nguyễn Vạn trở về làng Đông, nơi anh sinh ra và lớn lên dưới thân phận người ở nhà địa chủ. Cách mạng thành công, Vạn trở về làng Đông với tư cách một người hùng, một người con trở về quê hương. Tuy nhiên mọi chuyện đang diễn ra ở nơi đây lại hết sức trái ngược và xa lạ so với tâm thức của anh. Thắng lợi đã đến và đem lại ruộng đất, sự công bằng cho người dân nhưng bóng ma của những năm tháng phong kiến, thực dân hà khắc vẫn bám lại nơi đây như một thứ ám khói không thể tẩy sạch hết.

Cô gái tên Liễu bị gọt đầu bôi vôi, thả trôi sông vì tội chửa không chồng. Cả làng từ người già cho đến đám trẻ con đều khinh bạc và xua đuổi cô như một thứ dịch bệnh. Vạn nhìn thấy. Anh muốn giúp cô nhưng đám trẻ làng không cho phép anh làm thế. Vạn đành phải bỏ mặc. May thay, cô gái gặp được Nương – cô ca nhân theo đạo mới từ Hà Nội về. Nhận thấy cùng là những người phụ nữ bị người đời khinh rẻ, Nương rủ Liễu về ở cùng mình.

Rời bãi nổi để vào làng, việc đầu tiên Vạn nhìn thấy là người con địa chủ trước kia anh từng hầu hạ nay đang bị áp giải. Hỏi ra mới biết bố anh ta đã bị treo cổ, người con trai đến ngày mai sẽ bị đem ra tổ chức đấu tố. Người ra quyết định là Đột, bạn thời thơ ấu của Vạn. Đột tuy thiếu hiểu biết, mù chữ nhưng lại được cho lên làm Chủ tịch xã, căm ghét cường hào địa chủ, "chỉ cần nhớ lại ngày xưa chúng nó sướng mình khổ là tôi đã không chịu được rồi", kể cả không có lệnh của tổ chức nhưng vẫn tự tiện thực hiện đấu tố. Từ đây, Vạn mới nhận ra dù ruộng đất đã về tay người dân nhưng phép tắc cổ hủ và thói suy nghĩ làng xã vẫn tồn tại và lấn át cả chỉ đạo của chế độ mới.

Ở làng Đông, hiện nay ngoài Đột là người thấp bé bẩm sinh thì cũng chỉ còn lại phụ nữ, trẻ em và người già. Đa phần đàn ông đã tham gia chiến đấu hết và không quay trở về. Từ đó hình thành nên sự tích và lời đồn quái gở về "Bến không chồng" - nơi chiều chiều các bà lão và vợ goá đến ngồi để tâm sự. Thậm chí có người còn cho rằng ở bến nước này có một con quái vật chuyên rình bắt người khác về làm vợ. Điều đó khiến cho nhiều goá phụ lâu ngày thiếu hơi đàn ông tụ tập lại để bàn tán, nghe ngóng. Tại nơi này, Vạn nhìn thấy một thiếu phụ xinh đẹp tên Hơn, chính là vợ nhà địa chủ mà khi xưa Vạn từng ở nhờ.

Ngoài ra, tình tiết phim cũng tiết lộ về mối tình cũ của Vạn trước khi anh rời làng. Đó chính là Nhân. Nhân là mẫu phụ nữ chịu thương chịu khó truyền thống. Trước kia chính cô đã từ chối lời yêu của Vạn để lấy chồng là người khác, khiến cho anh quẫn trí nhảy sông tự vẫn. Tuy nhiên Vạn không chết mà bỏ sang vùng tự do, trở thành người của cách mạng. Nay Vạn trở về, Nhân vẫn chưa dám đối mặt với tình xưa.

Về cơ bản, Thương nhớ ở ai đã giới thiệu được những thông tin sơ bộ về nhân vật và bối cảnh làng Đông. Làng Đông lúc này đang là một địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của luật lệ hà khắc phong kiến. Điều này được thể hiện rõ qua cách ứng xử của các nhân vật. Đúng như lời giới thiệu, âm nhạc trong phim cũng thực sự ấn tượng và hỗ trợ nhiều cho bối cảnh. Với những ai đã từng xem Bến không chồng bản điện ảnh sẽ thấy đây là một bộ phim cực kỳ mê hoặc về mặt hình ảnh, nhất là những góc máy về bến nước, gốc đa, sân đình đậm bản sắc văn hoá Bắc Bộ.

Bản phim truyền hình cũng phần nào thể hiện được điểm mạnh đó mặc dù các cảnh kỹ xảo phục dựng thì vẫn chưa được hoàn hảo cho lắm. Tuy nhiên, phiên bản điện ảnh cũng của đạo diễn Lưu Trọng Ninh mắc phải một số điểm hạn chế là kể chuyện thiếu mạch lạc và nội dung dàn trải, lạm dụng quá nhiều chi tiết ẩn dụ. Ở phiên bản truyền hình, đạo diễn sáng tạo thêm 2 nhân vật mới là Nương và Đột để phục vụ cho nhiều ý đồ mới. Liệu rằng những thay đổi này có khiến bộ phim mắc phải sai lầm của phiên bản cũ hay không? Hãy cùng đón chờ những tập tiếp theo của Thương nhớ ở ai để làm rõ.