Những cây thông kỳ lạ này không mọc thẳng mà cứ "nghiêng ngả" - lý do là vì...

Ở nhiều nơi trên thế giới, người ta bất ngờ phát hiện ra nhiều cây thông cao to nhưng điểm lạ là chúng không hề mọc thẳng mà cứ xiên vẹo đi các chỗ.

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng những loài cây thuộc họ bách tán (Araucaria columnaris) này luôn có xu hướng mọc nghiêng về đường xích đạo, nhưng họ vẫn chưa thể tìm ra lý do chắc chắn về hiện tượng khó hiểu này.

Dòng họ cây bách tán này đến từ New Caledonie - một quần đảo nhiệt đới ở phía Tây Thái Bình Dương. Chúng cao tới 60 mét, nhưng các nhánh ngắn nên thường có dáng hẹp đặc trưng. 

Được biết, loài cây này được công bố lần đầu tiên trong cuộc thám hiểm thế giới lần thứ 2 của James Cook.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu và so sánh loại cây này trên tổng thể 5 lục địa và kết quả đầu tiên ghi nhận, chúng thường nghiêng ngả về phía bán cầu. 

Họ nhận thấy: “Khi loài cây này lớn lên ngoài phạm vi tự nhiên, chúng có độ nghiêng khá phổ biến và thường được dùng để nhận dạng như một đặc điểm riêng của loài.”

Nhà thực vật học Matt Ritter từ ĐH Bách khoa California cho biết, tại California và Hawaii, giống cây thông này có khuynh hướng mọc nghiêng về phía Nam.

Để rõ hơn về điều này, Matt Ritter và đồng đội của ông đã tập hợp so sánh 256 cây từ 18 vùng khác nhau ở 5 lục địa khác nhau, bao gồm cả những loài có nguồn gốc từ New Caledonia. Họ loại trừ những cây có sự phát triển bị ảnh hưởng bởi những thứ khác như tòa nhà hay cột điện.

Họ thu thập chiều cao của từng cây, chiều dài thân cây, cũng như hướng la bàn và độ nghiêng thân cây. Và kết quả là, loài cây này hóa ra nghiêng có hệ thống hơn những gì họ nghĩ.

Một trong những đồng đội của Matt nói: “Chúng tôi đã phát hiện ra một mô hình phù hợp đến ngạc nhiên của hướng dựa vào bán cầu của loài cây thông này.” 

Trung bình, các cây thông sẽ nghiêng khoảng 8,5 độ, nghiêng về hướng Nam ở bán cầu Bắc và theo chiều ngược lại ở bán cầu Nam. Có ít hơn 9% các cây thông được đo không tuân theo quy luật này, trong đó độ cao tạo nên sự khác biệt. 

Các cây càng mọc xa đường xích đạo thì độ nghiêng của chúng càng lớn dần. Bởi thế, không có gì ngạc nhiên khi trông chúng chẳng khác gì những “gã say rượu”: ánh sáng Mặt trời là một lý do gây nên độ nghiêng đó.

Nhiều thực vật, bao gồm cả loài thông này, được biết có khuynh hướng nghiêng về nguồn ánh sáng Mặt trời. Ngay cả một cây con cũng sẽ phát triển theo hướng nghiêng về phía Mặt trời, và khi trưởng thành chúng bắt đầu có khuynh hướng hướng về phía xích đạo, trừ khi có một lực môi trường nào đó ngăn chặn chúng, chẳng hạn như hướng gió mạnh về một phía.

Nhưng dù lý do nào đi nữa thì giống thông này vẫn cứ sẽ mọc nghiêng mặc cho độ cao của nó phát triển đến chừng nào. 

Có thể loài bách tán này có gen di truyền mọc nghiêng, tìm kiếm nguồn ánh sáng Mặt trời khi lên cao hơn. Nhưng các nhà khoa học nghĩ rằng, trọng lực và thậm chí từ trường của Trái đất cũng có thể đóng một vai trò nào đó.

Tất nhiên, các nhà khoa học kỳ vọng sẽ khám phá thêm được nhiều điểm thú vị hơn xoay quanh điều kỳ lạ này. Họ nghĩ rằng những nghiên cứu trong tương lai về loài thực vật này có thể sẽ dẫn tới một cuộc khám phá về cơ chế ít được biết đến về cách mà thực vật sử dụng chúng để phản ứng các tác nhân môi trường.

Bài nghiên cứu đã được xuất bản ở Ecology

Nguồn: Sciencealert