Điểm lại những tình tiết bất ngờ từ ngày đầu phiên xử bác sĩ Lương cho đến quyết định quay lại phần xét hỏi sau 10 ngày

Ngày 15/5 Tòa án Nhân dân thành phố Hòa Bình mở phiên tòa công khai xét xử sự cố chạy thận làm 9 người tử vong. Phiên tòa này đã được mở ra trước đó vào ngày 8/5, tuy nhiên thời điểm đó do sự vắng mặt của các luật sư nên phiên tòa được hoãn.

Ba bị cáo trong phiên xét xử gồm Hoàng Công Lương (SN 1986, đơn nguyên Thận nhân tạo, khoa Hồi sức tích cực, BVĐK tỉnh Hòa Bình ), Trần Văn Sơn (SN 1990, cán bộ phòng Vật tư, BVĐK tỉnh Hòa Bình). Cả 2 cùng bị truy tố về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Bị cáo Bùi Mạnh Quốc (SN 1986, Giám đốc Công ty xử lý nước Trâm Anh) bị truy tố về tội "Vô ý làm chết người".

Theo cáo trạng, Quốc đã sử dụng hỗn hợp Axit Flohydric (HF) và Axitclohydric (HCL) để sục rửa các vỏ màng lọc làm tồn dư lượng hóa chất lớn trong hệ thống nước. Bị cáo Sơn, người được giao kiểm tra, giám sát việc bảo dưỡng hệ thống lọc nước RO số 2, nhưng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Sơn không trực tiếp có mặt để giám sát.

Theo cáo buộc, với trình độ, nhận thức vai trò và trách nhiệm được giao, bị can Hoàng Công Lương buộc phải biết rõ nước sử dụng trong lọc máu phải đảm bảo chất lượng theo quy định. Nhưng sáng 29/5/2017, khi nghe điều dưỡng viên nói về việc Sơn gọi điện thông báo hệ thống nước RO đã sửa xong, bác sĩ Lương đã không kiểm tra lại và cũng không báo cáo với Trưởng khoa theo trách nhiệm được giao.

Bác sĩ Hoàng Công Lương sau đó ra lệnh điều trị cho các bệnh nhân và để cho hoạt động lọc máu diễn ra bình thường, dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng làm 9 người tử vong.

Tính đến hết ngày 28/5, phiên tòa đã trải qua 10 ngày xét xử, trong từng ngày xét xử nhiều tình tiết, vấn đề nóng đã lần đầu được hé lộ.

Ngày xét xử đầu tiên (15/5): Nguyên Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình xuất cảnh sang Canada, không dự phiên tòa

Ngày đầu phiên xét xử, HĐXX nêu rõ việc đã hai lần gửi giấy mời ông Trương Quý Dương – nguyên Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình đến dự phiên tòa với tư cách là người có quyền và nghĩa vụ liên quan.

Tuy nhiên tại thời điểm đó ông Dương đã xuất cảnh ra nước ngoài, cụ thể theo chúng tôi tìm hiểu được là xuất cảnh sang Canada.

Cũng trong ngày đầu tiên xét xử, trả lời phần xét hỏi của hội đồng xét xử, bác sĩ Hoàng Công Lương cho rằng, tình trạng hỏng hóc của thiết bị y tế thuộc về trách nhiệm của phòng vật tư y tế, anh là bác sĩ, chỉ có trách nhiệm điều trị cho các bệnh nhân. 

Ngày thứ hai (16/5): BS Lương không tin Viện kiểm sát và xin giữ quyền im lặng, người dân đồng loạt vỗ tay 

Trong ngày xét xử thứ hai, bị cáo Trần Văn Sơn thừa nhận, hai biên bản này ghi ngày 28/5/2017 nhưng được lập sau khi xảy ra sự cố và đưa cho bị cáo Bùi Mạnh Quốc ký. 

Sơn cũng thừa nhận, khi lập biên bản bàn giao vật tư phải có sự chứng kiến của hai bên là đại diện bệnh viện và đơn vị sửa chữa. Tuy nhiên, sau khi các bệnh nhân tử vong, Sơn mới lập biên bản để hợp thức hóa các thủ tục.

Khi được Hội đồng xét xử (HĐXX) đặt câu hỏi, bị cáo Hoàng Công Lương cho rằng trước khi phiên toà diễn ra, bị cáo nhận được thông tin bên người VKS quy kết tội cho Lương là nếu không ký thì chuyện chết người không xảy ra.

Trong buổi sáng 16/5, VKS có hướng quy tội cho Lương, chính vì thế bị cáo Lương không tin tưởng VKS và xin được giữ quyền im lặng, uỷ quyền cho LS của mình chứng minh việc mình vô tội.

Sau ý kiến của bị cáo Hoàng Công Lương, hội trường vỗ tay hoan nghênh bị cáo.

Ngày thứ 3 (17/5): Những thay đổi bất ngờ chỉ sau một đêm

Mở đầu phiên xét xử, luật sư Nguyễn Văn Chiến (luật sư bào chữa cho bác sĩ Hoàng Công Lương) xin phép được hỏi chuyên gia Bùi Nghĩa Thịnh - là bác sĩ hồi sức cấp cứu, có tham gia chạy thận tại Bệnh viện Thủ Đức được tham gia với tư cách chuyên gia.

Theo luật sư Chiến, sự có mặt của bác sĩ Bùi Nghĩa Thịnh là để làm rõ các vấn đề chuyên môn có liên quan đến vụ án.

Tuy nhiên, HĐXX đã từ chối không cho phép luật sư Chiến hỏi bác sĩ Thịnh vì cho rằng xem xét hồ sơ vụ án thấy không cần thiết, mặc dù trước đó chiều 16/5 bác sĩ Bùi Nghĩa Thịnh vẫn được chấp nhận tâm thế trả lời các vấn đề về chuyên môn. 

Như vậy sau một đêm, phiên tòa đã có sự thay đổi, khiến người dân khá bất ngờ.

Tại phiên xét xử sáng 17/5, trả lời câu hỏi của luật sư, bị cáo Bùi Mạnh Quốc cho biết từng đề nghị thay cả 4 màng lọc RO trong hệ thống lọc nước nhưng không được đồng ý, chỉ cho thay 2 màng lọc, tẩy rửa 2 màng còn lại vì nếu thay cả 4 màng lọc, giá sẽ tăng lên khoảng 10 đến 12 triệu đồng.

Trong khi đó bị cáo Trần Văn Sơn khai nhận, sau khi xảy ra sự cố, được sự đồng ý của Đơn nguyên Thận nhân tạo về việc tẩy trùng, tiệt trùng lại hệ thống RO.

Ngày thứ 4 (18/5): Luật sư công bố con số gây sốc

Ngày thứ 4 phiên xét xử (18/5), LS Nguyễn Hoàng Trung (đại diện cho gia đình các nạn nhân) cho biết đã có thêm một nạn nhân tử vong, nâng tổng số người chết lên con số 9.

"Tôi xin đính chính là trong vụ án này, số nạn nhân tử vong vì tai biến chạy thận là 9 người . Người vừa mới không qua khỏi là ông Phạm Ngọc Trung. Tôi đã đăng ký bổ sung là người đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho gia định nạn nhân thứ 9 và đã được HĐXX chấp thuận", luật sư Trung nói.

Luật sư Trung cho biết, nạn nhân này tử vong vào cuối năm 2017 và sau đó gia đình đã nhờ luật sư Trung bảo vệ. 

Ngày thứ 5 (21/5): Người nhà 9 nạn nhân đề nghị tuyên bác sĩ Lương vô tội. Điều dưỡng thừa nhận được chỉ đạo ghi thêm nội dung vào sổ phân công

Điểm đáng chú ý trong ngày xét xử này là việc người nhà 9 nạn nhân cho rằng, trong vụ việc này bác sĩ Hoàng Công Lương không phải chịu trách nhiệm trước cái chết của các nạn nhân.

Họ yêu cầu tòa xét xử vị bác sĩ vô tội và xem xét giảm nhẹ hình phạt cho hai bị cáo còn lại.

Bên cạnh đó, nam điều dưỡng trong vai trò nhân chứng đã bất ngờ thay đổi lời khai của mình so với ban đầu, theo hướng có lợi cho bác sĩ Lương. Ông khai, được chỉ đạo để ghi thêm nội dung "phân công nhiệm vụ BS Lương" vào sổ giao nhiệm vụ.

"Thời điểm đó đến nay đã gần một năm nên tôi không nhớ là ai chỉ đạo tôi nhưng phải có sự bàn bạc của Trưởng và Phó khoa. 

Tôi viết thêm ở mục cuối cùng của biên bản, đoạn phân công nhiệm vụ. Lúc đó chưa có chữ ký của đồng chí nào. Sau khi bổ sung vào thì mới ký sau, đây là việc làm để hoàn thành thủ tục hành chính", ông Công nói. Sau lời khai này, cả phòng xử đều vỗ tay.

Khi nghe lời khai của ông Công, ông Hoàng Đình Khiếu, Trưởng khoa hồi sức tích cực trả lời rằng bản thân ông không nắm được nội dung cuốn sổ đó có những nội dung gì.

Ngày thứ 6 (22/5): Tòa công bố lời khai của nguyên giám đốc Trương Quý Dương, bác sĩ Lương đứng dậy phản đối 

Trong ngày xét xử thứ 6, hội đồng xét xử công bố lời khai của nguyên giám đốc bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình Trương Quý Dương, cụ thể là ông khai nhận có phân công nhiệm vụ cho bác sĩ Lương. 

Nghe xong lời khai bác sĩ Lương đứng dậy phủ nhận toàn bộ nội dung này.

Trong phiên xử buổi chiều cùng ngày, đại diện viện kiểm sát đã đề nghị được hỏi ông Hoàng Đình Khiếu (Phó giám đốc bệnh viện Hoà Bình, Trưởng khoa hồi sức tích cực) để làm rõ việc ghi thêm nội dung vào sổ họp giao ban.

Vị trưởng khoa giải thích, sau khi xảy ra sự cố, một số giấy tờ, hồ sơ chưa hoàn thiện nên ông nói với nhân viên rằng, "cái gì còn sót thì hoàn thiện nốt". Sau đó ông cũng không để ý anh Công điền thêm những nội dung gì.

Ông Khiếu cũng tiếp tục khẳng định, việc phân công cho bác sĩ Lương là khách quan, đúng thực tế chứ không nhằm mục đích gì. Phân công cho bác sĩ Lương quản lý vì ông đã theo dõi và nắm bắt được thông tin những cán bộ ưu tú.

Ngày thứ 7 (23/5): Bác sĩ Hoàng Công Lương bị đề nghị mức án 30 đến 36 tháng tù treo

Công bố tại tòa án, đại diện viện kiểm sát đề nghị mức án đối với bác sĩ Hoàng Công Lương 30 đến 36 tháng tù treo về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Luật sư Lê Văn Thiệp, bào chữa cho bác sĩ Hoàng Công Lương cho rằng, mức án của vị đại diện VKS công bố trước phiên toà là hoàn toàn không phù hợp với sự khách quan của vụ án, cũng như không phù hợp với các quy định của pháp luật.

"Bản thân tôi không đồng ý với mức án như vậy, tôi nói lại lần nữa tôi vô tội, tôi không phải chịu trách nhiệm gì trước cái chết của 9 nạn nhân", bác sĩ Lương cho biết.

Ngày thứ 8 (24/5): Luật sư đề nghị trả hồ sơ, điều tra lại vụ án 

Trong phiên xét xử luật sư Nguyễn Thị Đinh Hương (bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cho công ty Thiên Sơn) đã bất ngờ soạn 9 phong bì, mỗi phong bì trị giá 500 ngàn đồng trao cho gia đình 9 nạn nhân ngay tại tòa.

Cũng trong buổi sáng này, phiên tòa tiếp tục phần tranh luận, luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Văn Sơn tiếp tục tranh luận về việc trách nhiệm của các bên liên quan, trong đó đề cập đến trách nhiệm của ông Trần Văn Thắng, trưởng phòng vật tư, Bệnh viện Đa khoa Hoà Bình.

Luật sư phân tích, trách nhiệm đầu tiên về kiểm tra theo quy chế bệnh viện là ông Thắng. Tuy nhiên không nói đến trách nhiệm của ông Thắng, ông Thắng là người đầu tiên kiểm tra sau đó mới chuyển sang điều dưỡng.

Tuy nhiên chưa thấy ai hỏi kỹ cơ cấu tổ chức điều dưỡng là gì làm cho mọi người hiểu lầm điều dưỡng thuộc đơn nguyên thận. Thực tế điều dưỡng là một phòng thuộc ban giám đốc, nó liên quan đến nhiều công việc vận hành của bệnh viện.

Căn cứ vào thông tư 07/2011 của Bộ Y tế hướng dẫn về công tác điều dưỡng và chăm sóc cho người bệnh, việc quy định về phòng điều dưỡng đã được tách ra khỏi quy chế bệnh viện.

"Việc khởi động máy chưa đánh giá được hành vi phạm tội, chỉ khi kết nối vào người bệnh mới đánh giá được có phạm tội hay không. Trong phiên toà không thấy nêu trách nhiệm giảm nhẹ cho các bị cáo.Chúng tôi nhận thấy chưa đủ căn cứ để buộc tội Trần Văn Sơn, đề nghị hội đồng xét xử xem xét trả hồ sơ điều tra bổ sung, thay đổi biện pháp ngăn chặn với Sơn", luật sư nói trước tòa.

Ngày xét xử thứ 9 (25/5): Đề nghị khởi tố hình sự ông Trương Quý Dương

Tại phiên xét xử ngày thứ 9, luật sư bào chữa cho bác sĩ Lương đề nghị HĐXX khởi tố hình sự ông Trương Quý Dương về hành vi lợi dụng chức quyền, làm giả giấy tờ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo các luật sư, nhiều tài liệu, chứng cứ đã bị bỏ ra ngoài hồ sơ vụ án một cách khó hiểu, dẫn đến có thể lọt người lọt tội; trong khi đó quá trình hỏi cung đối với các bị cáo, nhân chứng có dấu hiệu mớm cung, thông cung rõ rệt.

Trong một diễn biến vào chiều 25/5, LS Trần Hồng Phúc lần đầu công bố nhiều thông tin về các cuộc hỏi cung mà bà - với tư cách luật sư bào chữa cho bị can Hoàng Công Lương - được tham gia.

Cụ thể: Theo lập luận của LS Phúc, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 (BL TTHS 2015) được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2018 có hiệu lực từ ngày 1/1/2018, trong đó Khoản 6 điều 183 quy định rõ hoạt động hỏi cung phải có ghi âm, ghi hình.

"Chúng tôi đang có những tài liệu để chứng minh rằng VKS vi phạm khoản 6 điều 183" - LS Phúc nói.

Ngày xét xử thứ 10 (28/5): Luật sư chỉ ra lỗi đánh máy của Bộ y tế, tòa quay lại phần xét hỏi

Luật sư Trần Hồng Phúc - người bào chữa cho bác sĩ Hoàng Công Lương - đã chỉ ra lỗi nguy hiểm của Bộ Y tế dẫn đến tình huống bất lợi cho thân chủ mình. 

Bà Phúc trình bày tại tòa, sau khi sự cố xảy ra, CQĐT công an tỉnh Hòa Bình đã gửi công văn đến Bộ Y tế gồm 6 câu hỏi. Bộ Y tế phúc đáp bằng công văn số 4342. Trong 6 câu, câu hỏi thứ 4 có nội dung là: "Sau khi sửa chữa hệ thống nước RO số 2, có cần thiết phải xét nghiệm kiểm tra sinh hóa tiêu chuẩn nước trước khi đưa hệ thống lọc nước vào sử dụng hay không, căn cứ vào văn bản nào và hướng dẫn cụ thể nào?".

Tuy nhiên, trong công văn số 4342, sau khi đối chiếu luật sư phát hiện thấy xuất hiện thuật ngữ "AAMI" ở phần câu hỏi, tức là công văn này đã tự ý biên tập, chỉnh sửa so với câu hỏi gốc của CQĐT. 

Cụ thể, câu hỏi đã được chỉnh sửa thể hiện trong công văn số 4342 của Bộ Y tế là: "Có nhất thiết phải xét nghiệm, kiểm tra chất lượng nước phù hợp với tiêu chuẩn AAMI hay không?". Luật sư Phúc cho rằng, đây là một nhầm lẫn tai hại, rất nguy hiểm.

Trong phiên xét xử này, nhóm luật sư bào chữa cho bác sĩ Lương tiếp tục cung cấp những tài liệu mới cho HĐXX, sau khi xem xét những tài liệu mới, thẩm phán Nghiêm Hoài Anh quyết định quay lại phần xét hỏi.