Điểm tên gọi của tào phớ - tàu hũ
Chỉ là một món ăn quen thuộc nhưng lại có đến biết bao tên gọi và cách thưởng thức.
Tào phớ vốn là món ăn dân dã, không chỉ thân thuộc, phổ biến ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước Châu Á khác. Tại một số nước như Trung Quốc, có những nơi, người ta còn ăn cơm chan tào phớ nữa. Là loại thức ăn mát, có tác dụng giải nhiệt, rất thích hợp để thưởng thức trong mùa hè. Được làm từ đậu tương nên bản thân tào phớ đã có mùi thơm rất nhẹ, làm say mê lòng người. Thế nhưng lại ít ai biết được món tào phớ ra đời từ thuở nào, người ta chỉ biết rằng ở Việt Nam, gốc xuất xứ của nó là ở làng An Phú (nay thuộc phường Nghĩa Đô - quận Cầu Giấy), trải qua biết bao năm, nghề làm và bán tào phớ từ nghề phụ đã trở thành nghề chính của người dân nơi đây. Ngày nay, nghề làm và bán tào phớ phổ biến ở khắp nơi. Tuy nhiên, ở mỗi vùng miền, địa phương, tào phớ lại biến hóa khôn lường thành những cái tên khác nhau, cách thưởng thức nhiều khi cũng khác nhau nữa.
Ở Hà Nội, hình ảnh những người gánh hàng rong bán tào phớ không còn xa lạ, trên khắp các con đường đều có thể tình cờ nhìn thấy hoặc nghe thấy những tiếng “Ai...phớơơ đây” bất cứ lúc nào, đặc biệt là vào mùa hè, rồi cứ thế dần dần, những gánh hàng rong ngày nào được thay thế bằng những chiếc xe đạp với thùng đựng tào phớ ở phía sau. Những người bán hàng ấy thường đi chậm lắm, tiếng rao của họ vang xa, rồi mỗi khi dừng chân lại bên họ, bạn sẽ nhận được những bát tào phớ trắng ngà, ăn ngọt mát, vị bùi bùi, vừa có hương thơm của đậu tương, vừa có hương thơm nhẹ của hoa nhài. Chẳng là ở Hà Nội, tào phớ thường được ăn với nước đường pha vừa miệng, ướp hoa nhài tươi. Món tào phớ cũng hay ở chỗ, vào mùa hè thì có thể cho thêm chút đá vụn để ăn cho mát còn đến mùa đông, người ta lại cố đợi cho được bác hàng phớ buổi sớm với mẻ phớ nóng hổi vừa xong, để cố hít hà làn khói nhẹ mang theo hương thơm thoang thoảng tỏa ra từ bát phớ đang sưởi ấm đôi tay. Cứ thế hương vị tào phớ đọng lại trong lòng biết bao người Hà Nội.
Ở một số vùng, cũng với cách ăn tào phớ như ở Hà Nội, người ta còn gọi tào phớ là “đậu hoa”, cái tên đã làm nổi bật lên hương thơm của hoa nhài. Gọi là đậu hoa bởi món tào phớ cũng gần giống như đậu non, khi chan nước đường ướp hoa nhài, thực khách sẽ không chỉ cảm nhận được vị thanh, vị bùi từ từng lát tào phớ mà còn nghe đâu đó hương thanh thanh, ngọt ngọt của hoa nhài.
Theo chân gánh hàng rong của những người bán tào phớ rong ruổi đến mảnh đất miền Trung, người ta đã gọi tào phớ bằng một cái tên khác là “đậu hủ”. Khoác lên mình một cái tên khác, món tào phớ nơi đây cũng đã khác nhiều so với tào phớ ở Hà Nội. Ngay từ hương vị, cho đến cách thưởng thức đều có phần khác biệt. Miếng đậu hủ ở nơi đây thường lỏng hơn, không định hình, đậu hủ nấu có cho thêm chút gừng giã dập hoặc xắt lát tạo nên hương thơm và vị cay nồng khác hẳn so với vị thanh bùi của tào phớ Hà Nội. Ở Huế, khi ăn đậu hủ thường không chan ngập nước đường như ở Hà Nội mà tùy theo yêu cầu của khách hàng người bán hàng sẽ rắc đường lên trên hoặc không.
Đến với miền Nam mà đại diện là Sài Gòn, người dân ở đây thường gọi món tào phớ là “tàu hũ”, so với tào phớ ở miền Bắc và đậu hủ miền Trung, tàu hũ có phần đặc hơn, có thể có cả nước cốt dừa, thường được ăn nóng với nước đường, thêm chút gừng và ở một số nơi khác còn bỏ thêm những viên bột lọc nhỏ nữa. Ở Sài Gòn, cách thưởng thức tàu hũ cũng rất sáng tạo, không chỉ phổ biến cách ăn thông thường như ở miền Bắc và miền Trung, mà còn phổ biến nhiều cách thưởng thức khác như là tàu hũ dầm với nước đá, nước dừa… gọi là tàu hũ đá. Có những nơi họ còn ăn tàu hũ với nhiều món phụ khác như trân châu, thạch, hạt sen, long nhãn nữa.
Không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều quốc gia Châu Á khác, món tào phớ cũng rất phổ biến. Ở Đài Loan, tào phớ thậm chí được dùng với các loại hạt như lạc, đỗ cùng nước đường có gừng hay hạt dẻ. Mùa đông thì ăn nóng còn mùa hè thì bỏ thêm chút nước đá. Tại Hồng Kông, tào phớ còn được bán ở trong các siêu thị như một món tráng miệng, thường được dùng với nước đường có thể cho thêm mứt vừng đen hay sữa dừa. Ở Malaysia và Singapore, món tào phớ cũng được sử dụng với nước đường và đôi khi có cho thêm hạt bạch quả.
Những điều giản dị thường phổ biến hơn cả, những nét mộc mạc lại gần gũi khó quên, dường như món tào phớ cũng vậy, món quà dân dã là thế mà qua biết bao nhiêu mùa, qua biết bao nhiêu làng quê, bao nhiêu vùng miền vẫn chinh phục biết bao nhiêu lòng người…
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
