Lý giải sức nóng của Show Me The Money - "lò tạo hit" đang "cản bước" các idol trên BXH

Khởi động từ năm 2012, Show Me The Money (SMTM) - sân chơi dành cho các rapper dần chứng tỏ quyền lực của mình trong cộng đồng Kpop. Sau vòng đấu giữa các đội, các ca khúc được phát hành trên nhạc số và nhanh chóng giành được thứ hạng cao tại các bảng xếp hạng.

Ở mùa 3, ca khúc "Go" do Bobby (IKON) sáng tác và trình diễn dẫn đầu bảng xếp hạng thời gian thực của Genie, Olleh, Naver và Bugs, xếp thứ 2 trên Melon và Mnet. Mùa 4, ca khúc "Fear" của Song Mino (WINNER) có sự góp giọng của Taeyang (Big Bang) đã đạt all – kill trên các bảng xếp hạng. Đặc biệt ở mùa 5, các bài hát từ SMTM thực sự tạo nên một cơn bão khổng lồ, đổ bộ lên các bảng xếp hạng và gần như chiếm trọn top 10.

Ở mùa 6, bài hát "1 Out Of N" của đội Dynamic Duo phát hành và nhanh chóng đứng đầu các bảng xếp hạng, theo sau là "Things These Days" của đội Zico, DEAN. Nhìn vào những thành tích trên, có thể thấy SMTM mùa nào cũng là mối đe dọa với các nghệ sĩ có kế hoạch ra mắt sản phẩm âm nhạc trùng thời gian chương trình phát sóng.

Vậy nguyên nhân do đâu mà các bài hát từ SMTM luôn "hạ gục nhanh, tiêu diệt gọn" các BXH mỗi khi được phát hành?

Yếu tố giải trí kết hợp với nghệ thuật

SMTM là một chương trình sống còn, nơi rapper tân binh và các rapper giàu kinh nghiệm kết hợp, tạo ra các trận đấu loại trực tiếp cho đến khi chỉ còn một người duy nhất chiến thắng. Yếu tố sống còn luôn tạo nên kịch tính, thu hút sự quan tâm của khán giả. Dưới bàn tay "evil edit" (biên tập, cắt ghép khiến người xem hiểu nhầm, có cái nhìn sai lệch) của đài Mnet, các trận đấu càng ly kì, hồi hộp hơn bởi hiệu ứng âm thanh hình ảnh và thái độ gây tranh cãi của những người tham gia.

Tính giải trí của chương trình không chỉ nằm ở kịch bản sống còn, mà còn thể hiện ở các nhân tố là nghệ sĩ thần tượng. Mùa 2 có sự tham gia của L.E (EXID). Ở mùa 3 và mùa 4, nhà YG gửi ba chàng idol Mino (WINNER), Bobby và B.I (IKON) dự thi. Sự tham gia của thần tượng đã dẫn tới bùng nổ tranh cãi. Đa số khán giả thiếu tin tưởng vào tài năng của thần tượng. Công chúng cho rằng trong nhóm nhạc, thành viên nào không hát được, nhảy không đủ đẹp thì mới đảm nhiệm phần rap.

Nhưng sau thành công của hai ca khúc "Go" và "Fear", cả Bobby lẫn Mino đã phá tan định kiến của người nghe, chứng minh thực lực của mình. Trên sân khấu trình diễn "Go", bên cạnh phát huy lợi thế của idol là khoe thân hình đẹp, biết khuấy động sân khấu bằng ánh mắt, dáng điệu thì Bobby còn thể hiện phần rap ấn tượng với lời lẽ khiêu khích. Nhờ lợi thế có sẵn một lượng fan đông đảo, kết hợp với tài năng của mình, Bobby đã lên ngôi quán quân mùa 3.

Mino cũng không kém cạnh khi cùng Taeyang tạo nên một bản hit oanh tạc các BXH: "Fear".

Trước lợi thế khi sử dụng nhân tố thần tượng, nhiều rapper khác cũng mời nghệ sĩ thần tượng tham gia tạo điểm nhấn cho âm nhạc của mình. Ví dụ như "Stand Up" (Basick kết hợp với MAMAMOO), "More Than a TV Star" (Innovator và Lee Hi), "Beautiful" (C Jamm và Zico)", "Like This" (Reddy và Bobby)", "Okey Dokey" (Mino, Zico)…

Một số nhà sản xuất, rapper thì có sẵn những tố chất của nghệ sĩ thần tượng, đó là ngoại hình đẹp và phong cách ăn mặc thời thượng. Điển hình là One, Simon D và Gray. Không thể phủ nhận tài năng của họ nhưng chính vẻ ngoài thư sinh, tuấn tú cũng là yếu tố quan trọng khiến khán thính giả, đặc biệt là giới nữ, bị cuốn hút. Và khi ba trai đẹp này cùng kết hợp đã tạo nên bản hit "Comfortable".

Tính giải trí của chương trình chắc chắn là yếu tố quan trọng lôi kéo khán thính giả quan tâm đến các bài hát của SMTM. Nhưng show sống còn này khác với các cuộc thi nhan sắc hay giọng hát khi thí sinh phải có khả năng sáng tạo nghệ thuật thông qua việc tự viết lời, sản xuất nhạc. Họ thực sự nghiêm túc trong sáng tác để có được những bài hát vừa phô bày cá tính, vừa thuyết phục được giám khảo và khán giả. 

Bên cạnh đó, hỗ trợ người chơi là đội ngũ nhà sản xuất giàu kinh nghiệm, đã tạo nên nhiều sản phẩm âm nhạc chất lượng như: bộ đôi Dok2 và The Quiett, Jay Park và Loco, Kush và Zion.T, Simon Dominic và Gray , Gill và Mad Clown, Choiza và Gaeko… Danh tiếng của đội sản xuất phần nào thể hiện tính chuyên nghiệp của cuộc thi.

Có thể thấy SMTM đã tạo nên một không gian nghệ thuật thực thụ cho người yêu thể loại Hip Hop. Nhạc hay, lời rap chất lừ lại được truyền thông nâng đỡ, có yếu tố giải trí là công cụ thu hút khán thính giả, thành công của âm nhạc SMTM là điều không khó hiểu.

Âm nhạc dung hòa tình cảm và cá tính

Đặc trưng của Hip Hop là những màn "diss" của các rapper. Họ dùng lời lẽ công kích, chỉ trích, thậm chí là mạt sát lẫn nhau về điều mà họ cảm thấy không vừa lòng ở đồng nghiệp. Có những người còn tự lấy bản thân ra để công kích. Ngoài ra, những vấn đề nổi cộm của xã hội từ chính trị, văn hóa, giáo dục, lối sống… cũng được các nghệ sĩ đem ra làm đề tài châm biếm, mỉa mai. 

Chính vì vậy, Hip Hop thường gắn liền với cá tính, sự nổi loạn, có những bản rap khá hằn học và lời lẽ mang tính "chợ búa". SMTM không thiếu những bản rap như vậy nhưng phần nhiều những ca khúc thành hit lại mang ít yếu tố nổi loạn, dung hòa được cảm xúc và cá tính thí sinh.

Trong mùa 5, "Comfortable" của One kết hợp với Simon D và Gray đứng đầu các bảng xếp hạng là một bản nhạc khá êm tai, ca từ là lời tự động viên bản thân trước cuộc sống đầy gánh nặng và áp lực.

"Knock" của Zion T thì được thể hiện trên nền nhạc da diết, bày tỏ sự trăn trở trong con đường phát triển sự nghiệp của rapper.

Đặc biệt "Going Home" của Mad Clown và Sharp Gun là một bài hát buồn có thể chạm tới tâm hồn người nghe. "Going Home" kết hợp giữa lời rap nói về khó khăn một chàng trai trẻ phải đối diện khi lập nghiệp với phần điệp khúc đầy cảm xúc do giọng ca Ballad hàng đầu Gummy thể hiện. Rất nhiều khán giả thổ lộ rằng ca khúc này đã khiến họ bật khóc và muốn trở về nhà ngay lập tức.

Tất nhiên SMTM không chỉ gây tiếng vang ở các ca khúc thiên về xúc cảm, không ít bản rap đứng đầu BXH bởi câu chữ ngông nghênh, màu sắc cá nhân rõ rệt kết hợp với phần thể hiện tuyệt vời của người nghệ sĩ. "Forever" của BeWhy là một điển hình. Với khả năng bắn rap nhanh như điện xẹt, BeWhy đã thể hiện ca khúc về khao khát thành công cũng như tự mãn về tài năng của chính mình. Màn trình diễn của "Forever" của BeWhy được đánh giá đầy tính nghệ thuật, vừa thoải mái, vừa thể hiện được nét độc đáo cá nhân.

Bài hát "1 Out Of N" của ba chàng trai Nucksal, Hanhae, Rhino, Woochan, Myundo đội Dynamic Duo đạt chứng nhận all-kill của iChart cũng là ví dụ điển hình cho cá tính sáng tạo. Lời bài hát sử dụng nhiều ẩn dụ, thông qua thái độ trong bữa ăn để nói về tinh thần cạnh tranh của những người chơi. Cách diễn đạt sử dụng phép chơi chữ vừa dí dỏm, vừa tạo chiều sâu cho bài hát. Trên nền nhạc "chất như nước cất" do bộ đôi Dynamic Duo sản xuất, bài hát dễ dàng trở thành hiện tượng nhạc số, trụ vững ở các BXH trong nhiều ngày.

Âm nhạc của SMTM đa sắc, đa thanh, sự hòa hợp giữa tình cảm và cá tính giúp cho các bài hát phù hợp với thị hiếu số đông người nghe. Gray từng nói: "Hip Hop vốn không phải là thứ chúng ta tạo ra để trông mạnh mẽ hơn". BeWhy cũng cho rằng: "Có sư hiểu lầm rằng Hip Hop đồng nghĩa với việc công kích người khác. Thật xấu hổ khi Hip Hop bị miêu tả không đúng qua truyền thông. Đả kích (diss) chỉ là một phần nhỏ trong Hip Hop". Với quan niệm về Hip Hop như vậy, các ca khúc của SMTM thường không quá nặng nề, cũng không quá sến, chứa đựng thông điệp tích cực, có khả năng khích lệ tinh thần. Có lẽ vì vậy mà chúng dễ dàng trở nên phổ biến trong công chúng.

Địa vị của Hip Hop ở Hàn

SMTM được sản xuất khi Hip Hop đang cực kì thịnh hành ở Hàn Quốc. Sự thành công của Big Bang đã khởi đầu cho trào lưu Hip Hop trong cộng đồng Kpop. Hầu như các sản phẩm âm nhạc trong giới thần tượng đều có phần rap, dù là thần tượng nam hay nữ. Vì vậy, các bài hát đi ra từ lò sản xuất nhạc Hip Hop chất lượng như SMTM dễ dàng trở nên nổi tiếng.

Nhưng cũng cần phải thấy rằng, dù Hip Hop là xu hướng thì không phải sản phẩm âm nhạc nào có lời rap cũng được chú ý. Sự thật thì Hip Hop được sử dụng trong âm nhạc của thần tượng thường không được đánh giá cao. Phần rap của các nữ thần tượng bị biến đổi, thêm thắt điệu bộ dễ thương khiến Hip Hop "biến chất". Còn phần rap của nam thần tượng thì đa phần chỉ là "đọc nhanh". Chính vì vậy, nam giới ít ưa chuộng âm nhạc của thần tượng và SMTM cho họ một nơi để được thưởng thức Hip Hop chuyên nghiệp. Do vậy, các bài hát của SMTM không bị giới hạn người nghe, được lòng cả nam lẫn nữ.

Không phải ngẫu nhiên mà qua 6 mùa, SMTM vẫn giữ được sức hút như vậy. Tài năng, âm nhạc chất lượng kết hợp với yếu tố giải trí và một số điều kiện khách quan giúp cho sân chơi này giữ được uy tín trong cộng đồng Kpop.

Mùa 6 SMTM đang đi đến chặng cuối, hứa hẹn sẽ xuất hiện những ca khúc chất lượng, có khả năng tiếp tục càn quét các BXH như những mùa trước.

Tổng hợp