Khám phá văn hóa Argentina qua "anh hùng lang thang" Gaucho

Bích Đào, Theo Trí Thức Trẻ 00:00 15/04/2014

Với người dân Argentina, Gaucho gắn liền với hình tượng của những anh hùng dân gian, thể hiện cho sự tự do và sức mạnh.

Argentina được biết đến như một đất nước của vẻ đẹp thanh bình với những loại thịt bò tuyệt hảo, sự phong phú của rượu vang, hay điệu nhảy Tango quyến rũ. Nhưng sẽ là thiếu sót nếu như chúng ta không nhắc đến Gaucho - những "anh hùng" dân gian, biểu tượng của nền văn hóa đất nước Argentina.



Gaucho là hình ảnh một chàng trai cao bồi mặc bộ trang phục khỏe khoắn, ngồi trên lưng ngựa và du ngoạn khắp chốn trên cánh đồng hoang của Argentina. 


Hình ảnh này đặc biệt phát triển và phổ biến rộng rãi từ giữa thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX tại Argentina và chúng có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa của đất nước này. 

Theo tiếng Tây Ban Nha, Gaucho có nghĩa là chàng cao bồi. Gaucho được lập bởi một nhóm các chàng trai đến từ đất nước Tây Ban Nha kết hôn với những cô gái thổ dân nơi đây vào khoảng thế kỷ XVI - XVII. Đây đều là những người yêu thích cuộc sống du mục và làm việc như những mục đồng. 



Vào giữa thế kỉ XVIII, những thương nhân người Anh, Hà Lan, Pháp và Bồ Đào Nha đã đầu tư một lượng lớn tiền vốn vào kinh doanh da và mỡ động vật ở khu vực biên giới xung quanh Buenos Aires. Lúc này, Gaucho càng trở nên "hưng thịnh". 



Các Gaucho lúc đầu có nhiệm vụ săn sóc đàn ngựa hay gia súc lớn được thả lang thang trên các đồng cỏ, tránh cho chúng bị đe dọa bởi thú dữ. Nhưng không thể vì thế mà nhiều người nhầm lẫn Gaucho giống những người nông dân chăn thả gia súc ngày nay. Với người Argentina, Gaucho được đánh giá như một nghề đàng hoàng và mang một hình ảnh hoang dã hơn thế.


Ngoài việc "săn sóc" đàn gia súc, Gaucho còn là những tay săn bắt kỳ thực. Những con bò sẽ được xẻ thịt để ăn, da và mỡ bò thì được đem đi bán. Ở thời bấy giờ chưa có tủ lạnh và muối để ướp thịt thì đắt đỏ nên Gaucho đã sử dụng nguyên vật liệu mình có sẵn để đổi lấy rượu, thuốc lá và kể cả bạn tình nhằm thỏa mãn nhu cầu của mình.



Với Gaucho, cuộc sống của họ vô cùng thú vị khi được vui đùa với những chú ngựa, được tự do săn bắt mỗi ngày. Nhưng Gaucho lại là những "kẻ lang thang" vĩnh cửu khi họ lưu lạc khắp nơi với chú ngựa của mình. Thậm chí, Gaucho còn mang theo tài sản của mình trên lưng ngựa và du ngoạn khắp chốn, khắp nơi. 
 
Gắn với hình tượng của sự tự do và sức mạnh, Gaucho không chỉ là một nhóm người cố định nữa mà nó đã trở thành biểu tượng về một lối sống đặc trưng của người Argentina. 


Gaucho gắn liền với hình tượng của sự tự do và sức mạnh.

Với vẻ đẹp đó, Gaucho được xem như hình tượng tiêu biểu trong các câu chuyện dân gian và về sau là những tác phẩm văn học nổi tiếng của Argentina. Ta có thể dễ bắt gặp những anh chàng Gaucho tự do phiêu bạt, chỉ một mình với con ngựa, không hề quan tâm đến luật pháp và dũng cảm chiến đấu với những kẻ xấu trong các tác phẩm văn học của Argentina.


Gaucho vì vậy mà đi vào huyền thoại như biểu tượng của người đàn ông Argentina. Họ trở thành người anh hùng với sức mạnh, lòng can đảm và danh dự cao quý.

Với hình tượng như vậy, nhiều người dễ lầm tưởng và cho rằng, Gaucho cũng giống như những người cao bồi nổi tiếng của Bắc Mỹ. Tuy nhiên đó là một nhận định sai lầm. 

Nếu cao bồi Mỹ gắn liền với khẩu súng lục thì Gaucho coi con dao là một phần không thể thiếu. Giữa họ cũng có những điểm khác biệt dễ nhận ra về màu sắc và chất liệu trang phục ví như chiếc quần thụng “bombachas” và boleadora - vũ khí đặc trưng của Gaucho.



Sau nhiều cuộc chiến tranh và biến chuyển về mặt xã hội, đã có một khoảng thời gian mà Gaucho biến mất khỏi xã hội Argentina. Không có nhiều người quay trở lại với cuộc sống di cư khắc khổ của một Gaucho. Tuy nhiên, vào cuối thế kỷ XIX, khi phải "đối đầu" với dòng người nhập cư lớn đến từ châu Âu, những người dân Argentina đã thay đổi.  


Thế hệ người Argentina gốc cảm thấy sự cần thiết khi phải củng cố ý thức về bản sắc dân tộc mình và họ đã lựa chọn Gaucho như một trong những biểu tượng chính của đất nước.



Ngày nay, số lượng những Gaucho thực thụ trên đất nước Argentina không còn nhiều. Đa số họ là những người vẫn miệt mài bảo vệ hình tượng đại diện của đất nước mình, đồng thời cũng là người yêu cuộc sống tự do và thoải mái của vùng nông thôn. 

Bên cạnh đó, hàng năm vẫn có nhiều lễ hội để gợi nhớ và tôn vinh vẻ đẹp của lối sống biểu tượng ở Argentina - điển hình là lễ hội Gaucho diễn ra vào tháng 11 hàng năm.

* Bài viết sử dụng tư liệu tham khảo từ các nguồn: BeforeThey, Gaucho History...