Không ít học sinh “sợ” vào đội tuyển học sinh giỏi
Nhiều học sinh hiện nay “sợ” vào đội tuyển, do vậy đã dẫn đến sự giảm sút chất lượng đội tuyển học sinh giỏi và học sinh quốc tế.
Đó là nhận định của nhiều nhà giáo, nhiều chuyên gia giáo dục tại hội thảo “Công tác thi chọn học sinh giỏi quốc gia, tuyển chọn và tập huấn các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực” diễn ra tại Hà Nội ngày 12/10.
Thừa giải thưởng nhưng thiếu đỉnh cao
Theo thống kê của Bộ GD- ĐT, năm 2006 Việt Nam chỉ có 38 giải nhất trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia (HSGQG), đến năm 2010 đã tăng lên 82 giải nhất; giải nhì tăng từ 338 giải lên 442 giải, giải ba từ 749 giải lên 945 giải.
Giải thưởng mỗi năm tăng lên bao nhiêu thì nhiều nhà giáo, nhà khoa học lại buồn bấy nhiêu vì nhiều giải thưởng nhưng thiếu đỉnh cao.
TS.Nguyễn Thanh Hùng, phó hiệu trưởng Trường phổ thông năng khiếu ĐH Quốc gia TPHCM, cho rằng: Nguyên nhân là do tính thực dụng của học sinh và phụ huynh, do chế độ đãi ngộ đối với giáo viên giảng dạy học sinh giỏi và do chúng ta đang thiếu đội ngũ giáo viên giỏi một cách trầm trọng.
TS Hùng lý giải, mặc dù Bộ có quy định mới về chế độ ưu đãi đối với học sinh đoạt giải quốc gia, phong trào học sinh giỏi đã có phần đi xuống. Phụ huynh và học sinh không còn mặn mà với các kỳ thi học sinh giỏi từ cấp thành phố đến cấp quốc gia, quốc tế vì khi học xong THPT, học sinh nào cũng muốn vào 1 trường ĐH và họ sẽ chọn con đường ít chông gai hơn để đi tới đích, đó là tập trung ôn thi ĐH. Chính điều này đã kéo theo việc giảm tâm huyết của các thầy cô giáo và các trường chuyên. Đây thực sự là một hiện tượng đau lòng.
Về thành tích của đội tuyển quốc tế trong những năm vừa qua, GS Nguyễn Thế Khôi (ĐH Sư phạm Hà Nội) cho hay, cách đây khoảng 5 năm về trước, thành tích của Việt Nam vào loại cao nhất trong khu vực Đông Nam Á, nhưng đến nay thì các nước như Indonesia, Singapore đã đuổi kịp và vượt qua chúng ta. Với môn Sinh học, trong 15 năm tham dự, chúng ta mới chỉ có 1 HCV duy nhất của 1 học sinh thuộc bảng B trong kỳ thi chọn HSGQG.
Còn GS Hà Huy Khoái (Viện Toán học) cho biết, ngoại trừ thành tích cao của năm 2007 năm Việt Nam đăng cai thi toán quốc tế và đứng ở vị trí thứ 3, thì kể từ năm 2005, đội tuyển toán của Việt Nam rơi vào tốp 11 - 15. Nếu xu hướng này không được cải thiện, có lẽ chúng ta sẽ ở trong tốp 16 - 20.
Trong khi đó, Nhật Bản xếp sau Việt Nam từ năm 2000 đến năm 2004, nhưng kể từ năm 2005, họ vươn lên trên và đứng vững ở tốp đầu. Thái Lan, từ chỗ có thứ hạng rất xa so với Việt Nam, từ năm 2006 đã bắt đầu đuổi kịp chúng ta và liên tiếp 3 năm gần đây, đã vượt ra chúng ta, dần dần đẩy đội tuyển Việt Nam ra khỏi tốp những đội tuyển mạnh của Olympic toán quốc tế - GS Khoái cho hay.
Cần xem lại chính sách ưu đãi đối với người tài
Tại hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, chính sách ưu đãi với người tài và đầu tư cơ sở vật chất chưa tương xứng. Theo giảng viên Nguyễn Thanh Tùng (ĐH Bách khoa Hà Nội), ở các tỉnh chúng ta chưa chuẩn bị được HSG có trình độ quốc gia cần thiết. Thậm chí, đến năm 2010 vẫn tồn tại nhiều tỉnh, thành và đơn vị dạy, bồi dưỡng, chọn lọc HSG bằng những nội dung của năm 1990.
Bên cạnh đó nội dung đề thi chọn học sinh giỏi quốc gia có nhiều bất cập, TS Phạm Văn Lập (Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐHQG Hà Nội) cho biết nhiều đề thi quốc gia ra những bài tập di truyền đòi hỏi những kỹ thuật toán hoá một cách máy móc và không hề xảy ra trong thực tế, trong khi các đề sinh học quốc tế chỉ sử dụng toán thống kê xác suất để làm sáng tỏ quy luật di truyền.
Về ưu đãi đối với giáo viên, TS Lập còn cho hay, đã có một thời gian, sau các đợt tập huấn và đưa học sinh đi thi quốc tế, các cán bộ giáo viên tham gia tập huấn và học sinh được thưởng một vài trăm nghìn đồng gọi là động viên, cùng với bằng khen. Tuy nhiên, nhiều năm nay thì ngay cả một đồng cũng không được thưởng trong khi các giáo viên, huấn luyện viên các đoàn thể thao thì được hưởng xứng đáng. Bộ cần có chế độ ưu đãi đúng với công sức mà giáo viên đã bỏ ra.
Để cho học sinh mặn mà hơn để vào đội tuyển quốc gia, TS.Nguyễn Thanh Hùng, đề nghị Bộ GD-ĐT phục hồi lại chế độ tuyển thẳng học sinh đạt giải trong các kỳ thi quốc gia vào ĐH theo phương án, tuyển thẳng các em đạt giải chính thức vào học các ngành khoa học tương ứng với môn các em dự thi.
Còn GS Hà Huy Khoái đề xuất với Bộ GD-ĐT nên tổ chức những lớp tập huấn liên tỉnh để học sinh có điều kiện giao lưu, học hỏi lẫn nhau và nên có một Quỹ hỗ trợ để bù đắp công sức cho các tác giả vì tài liệu học tập cho HSG hiện nay cũng rất thiếu. GS Nguyễn Thế Khôi đề nghị cần có những trường chuyên mạnh, vì trường chuyên còn là mô hình, kiểu mẫu nhiều mặt để phát triển các trường khác.
Tại hội thảo, lãnh đạo Bộ GD- ĐT cho biết, sắp tới sẽ cải tiến công tác tổ chức thi HSGQG như tổ chức kỳ thi sớm hơn các năm trước khoảng 2 tháng; tăng số lượng học sinh trong các đội tuyển của các địa phương; tăng thời gian thi và số buổi thi và sẽ tích cực chuẩn bị mọi mặt để có thể tổ chức thi thực hành đối với các môn khoa học thực nghiệm.
Thừa giải thưởng nhưng thiếu đỉnh cao
Theo thống kê của Bộ GD- ĐT, năm 2006 Việt Nam chỉ có 38 giải nhất trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia (HSGQG), đến năm 2010 đã tăng lên 82 giải nhất; giải nhì tăng từ 338 giải lên 442 giải, giải ba từ 749 giải lên 945 giải.
Giải thưởng mỗi năm tăng lên bao nhiêu thì nhiều nhà giáo, nhà khoa học lại buồn bấy nhiêu vì nhiều giải thưởng nhưng thiếu đỉnh cao.
TS.Nguyễn Thanh Hùng, phó hiệu trưởng Trường phổ thông năng khiếu ĐH Quốc gia TPHCM, cho rằng: Nguyên nhân là do tính thực dụng của học sinh và phụ huynh, do chế độ đãi ngộ đối với giáo viên giảng dạy học sinh giỏi và do chúng ta đang thiếu đội ngũ giáo viên giỏi một cách trầm trọng.
TS Hùng lý giải, mặc dù Bộ có quy định mới về chế độ ưu đãi đối với học sinh đoạt giải quốc gia, phong trào học sinh giỏi đã có phần đi xuống. Phụ huynh và học sinh không còn mặn mà với các kỳ thi học sinh giỏi từ cấp thành phố đến cấp quốc gia, quốc tế vì khi học xong THPT, học sinh nào cũng muốn vào 1 trường ĐH và họ sẽ chọn con đường ít chông gai hơn để đi tới đích, đó là tập trung ôn thi ĐH. Chính điều này đã kéo theo việc giảm tâm huyết của các thầy cô giáo và các trường chuyên. Đây thực sự là một hiện tượng đau lòng.
Về thành tích của đội tuyển quốc tế trong những năm vừa qua, GS Nguyễn Thế Khôi (ĐH Sư phạm Hà Nội) cho hay, cách đây khoảng 5 năm về trước, thành tích của Việt Nam vào loại cao nhất trong khu vực Đông Nam Á, nhưng đến nay thì các nước như Indonesia, Singapore đã đuổi kịp và vượt qua chúng ta. Với môn Sinh học, trong 15 năm tham dự, chúng ta mới chỉ có 1 HCV duy nhất của 1 học sinh thuộc bảng B trong kỳ thi chọn HSGQG.
Còn GS Hà Huy Khoái (Viện Toán học) cho biết, ngoại trừ thành tích cao của năm 2007 năm Việt Nam đăng cai thi toán quốc tế và đứng ở vị trí thứ 3, thì kể từ năm 2005, đội tuyển toán của Việt Nam rơi vào tốp 11 - 15. Nếu xu hướng này không được cải thiện, có lẽ chúng ta sẽ ở trong tốp 16 - 20.
Trong khi đó, Nhật Bản xếp sau Việt Nam từ năm 2000 đến năm 2004, nhưng kể từ năm 2005, họ vươn lên trên và đứng vững ở tốp đầu. Thái Lan, từ chỗ có thứ hạng rất xa so với Việt Nam, từ năm 2006 đã bắt đầu đuổi kịp chúng ta và liên tiếp 3 năm gần đây, đã vượt ra chúng ta, dần dần đẩy đội tuyển Việt Nam ra khỏi tốp những đội tuyển mạnh của Olympic toán quốc tế - GS Khoái cho hay.
Cần xem lại chính sách ưu đãi đối với người tài
Tại hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, chính sách ưu đãi với người tài và đầu tư cơ sở vật chất chưa tương xứng. Theo giảng viên Nguyễn Thanh Tùng (ĐH Bách khoa Hà Nội), ở các tỉnh chúng ta chưa chuẩn bị được HSG có trình độ quốc gia cần thiết. Thậm chí, đến năm 2010 vẫn tồn tại nhiều tỉnh, thành và đơn vị dạy, bồi dưỡng, chọn lọc HSG bằng những nội dung của năm 1990.
Bên cạnh đó nội dung đề thi chọn học sinh giỏi quốc gia có nhiều bất cập, TS Phạm Văn Lập (Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐHQG Hà Nội) cho biết nhiều đề thi quốc gia ra những bài tập di truyền đòi hỏi những kỹ thuật toán hoá một cách máy móc và không hề xảy ra trong thực tế, trong khi các đề sinh học quốc tế chỉ sử dụng toán thống kê xác suất để làm sáng tỏ quy luật di truyền.
Về ưu đãi đối với giáo viên, TS Lập còn cho hay, đã có một thời gian, sau các đợt tập huấn và đưa học sinh đi thi quốc tế, các cán bộ giáo viên tham gia tập huấn và học sinh được thưởng một vài trăm nghìn đồng gọi là động viên, cùng với bằng khen. Tuy nhiên, nhiều năm nay thì ngay cả một đồng cũng không được thưởng trong khi các giáo viên, huấn luyện viên các đoàn thể thao thì được hưởng xứng đáng. Bộ cần có chế độ ưu đãi đúng với công sức mà giáo viên đã bỏ ra.
Để cho học sinh mặn mà hơn để vào đội tuyển quốc gia, TS.Nguyễn Thanh Hùng, đề nghị Bộ GD-ĐT phục hồi lại chế độ tuyển thẳng học sinh đạt giải trong các kỳ thi quốc gia vào ĐH theo phương án, tuyển thẳng các em đạt giải chính thức vào học các ngành khoa học tương ứng với môn các em dự thi.
Còn GS Hà Huy Khoái đề xuất với Bộ GD-ĐT nên tổ chức những lớp tập huấn liên tỉnh để học sinh có điều kiện giao lưu, học hỏi lẫn nhau và nên có một Quỹ hỗ trợ để bù đắp công sức cho các tác giả vì tài liệu học tập cho HSG hiện nay cũng rất thiếu. GS Nguyễn Thế Khôi đề nghị cần có những trường chuyên mạnh, vì trường chuyên còn là mô hình, kiểu mẫu nhiều mặt để phát triển các trường khác.
Tại hội thảo, lãnh đạo Bộ GD- ĐT cho biết, sắp tới sẽ cải tiến công tác tổ chức thi HSGQG như tổ chức kỳ thi sớm hơn các năm trước khoảng 2 tháng; tăng số lượng học sinh trong các đội tuyển của các địa phương; tăng thời gian thi và số buổi thi và sẽ tích cực chuẩn bị mọi mặt để có thể tổ chức thi thực hành đối với các môn khoa học thực nghiệm.
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
