Hóa ra “viên ngọc thô” như Messi hay Cristiano Ronaldo thời niên thiếu từng được săn lùng bởi những người này

Khi đã trở thành ngôi sao, các cầu thủ bóng đá hàng đầu như Cristiano Ronaldo, Messi, Neymar... luôn chiếm trọn sự thu hút của báo giới và công chúng, nhất là các giải lớn như World Cup 2018 đang diễn ra.

Thế nhưng, họ đã phát triển sự nghiệp của mình ra sao? Quan trọng hơn, ai là người đã phát hiện ra họ khi còn là những "viên ngọc thô" ở tuổi đời còn rất trẻ?

Thật ra, trong hầu hết trường hợp, chúng ta không biết cụ thể danh tính người đã tìm thấy một thần đồng bóng đá này hay ngôi sao tiềm năng nọ. Mà những kẻ đi săn lùng tài năng như thế đều được gọi chung dưới cái tên "tuyển trạch viên" - một nghề nghiệp kỳ lạ với vô vàn câu chuyện thú vị.

Tuyển trạch viên (tên tiếng Anh: football scout) là người sẽ quan sát hàng loạt trận thi đấu dưới danh nghĩa đại diện cho một câu lạc bộ bóng đá, mục đích là để thu thập về những thông tin quý giá.

Có 2 nhóm tuyển trạch viên khác nhau là "player scout" - người phát hiện tài năng trẻ, và "tactical scout" - người do thám chiến thuật của đối phương.

Cả 2 nhóm này đều rất quan trọng. Ví dụ tactical scout sẽ khám phá mọi điểm mạnh/ yếu của từng cầu thủ đội đối phương, kể cả cách họ đá penalty như thế nào rồi báo về đội nhà. Từ đây huấn luyện viên sẽ đưa ra đối sách hợp lí - cần phòng ngự hay tấn công.

Thế nhưng player scout mới là nhiệm vụ có nhiều chuyện để nói hơn cả. Bởi vì, thứ nhất, nếu tactical scout luôn biết địa chỉ cần đến - chính là nơi tập luyện của đối thủ trong trận sắp tới, thì player scout sẽ đi rong ruổi, lang thang nhiều hơn.

Thứ hai, tactical scout chỉ gắn với từng trận đấu, còn player scout là chuyện tìm ra nhân tài - kết quả của sứ mệnh này thường đến chậm nhưng cũng to lớn hơn nhiều!

"Player scout": người đãi cát tìm vàng

Nhiệm vụ chính của player scout là phát hiện tài năng trẻ, sau đó tiếp cận họ và đội bóng mà họ đang phục vụ.

Theo một cựu player scout, ông Robert Walker, mỗi người sẽ có bí quyết riêng để tìm ra được cầu thủ tiềm năng, thậm chí là thần đồng xuất chúng.

Robert nói: "Tôi thường thích những cầu thủ với tài năng bẩm sinh, nhưng đồng thời cũng sáng dạ và chịu lắng nghe ý kiến từ ban huấn luyện. Điều này tưởng đơn giản nhưng rất nhiều người chơi bóng giỏi lại không có được.

Tài năng là điều bắt buộc. Nhưng yêu cầu khắt khe hơn để trở thành một danh thủ về sau, là bạn phải có đạo đức và tinh thần cứng cỏi để vượt qua khó khăn. 

Phải luôn tràn đầy khát khao, vì có lúc bạn sẽ cần thuyết phục ban huấn luyện cho mình trở về đội sau khi đã bị gạch tên khỏi 1 giải đấu lớn".

Vậy là với những tiêu chí riêng của mình, các player scout sẽ kiên trì quan sát cho đến khi "chấm" được nhân tố tiềm năng. Kế đến, player scout thu thập thông tin về chiều cao, cân nặng, kỹ thuật, tốc độ, sự linh hoạt... của cầu thủ đó.

Player scout cũng tự đánh giá luôn nhân tố vừa phát hiện có "đáng tiền" hay không. Nếu có, họ đề xuất mức giá chuyển nhượng và gửi báo cáo về câu lạc bộ.

Nếu ban quản lý câu lạc bộ hứng thú, player scout sẽ đứng ra mời cầu thủ trẻ đến thử việc, đồng thời tìm hiểu sâu hơn về xuất thân. Cuối cùng, nếu mọi chuyện thuận lợi, player scout lại giúp soạn ra một bản hợp đồng thật hoàn hảo cho câu lạc bộ với tuyển thủ mới.

Do đặc điểm công việc, player scout sẽ rong ruổi khắp các giải đấu lớn nhỏ, đặc biệt là giải trẻ (U16, U18, U21) hay các giải của các câu lạc bộ ít tên tuổi (dĩ nhiên họ được trả tiền vé và phí đi lại - một đặc quyền của nghề này).

Lí do để đến những giải nhỏ là vì việc thương thảo thường diễn ra khá thuận lợi, với chi phí thấp mà sau này lại sinh lợi vô cùng lớn khi cầu thủ đã chứng minh được tài năng.

Lý thuyết khá ngắn gọn là thế, nhưng thực tế nghề player scout vô cùng khó khăn, gian khổ. Thử hỏi đâu phải lúc nào nhân tài cũng có sẵn như lá rơi ngoài đường? Đáng nói hơn, dù là công việc toàn thời gian với lương cứng, nhưng thu nhập đáng kể nhất của player scout chính là tiền thưởng từ mỗi bản hợp đồng được ký kết.

Vậy nên, cuộc sống của player scout gắn với làm việc hàng giờ liền, di chuyển liên tục đến các trận đấu bất chấp thời tiết, và căng mắt xem 3, 4 trận mỗi ngày, chưa kể xem qua tivi, video... Họ còn phải nhanh nhạy trong việc nghe ngóng, tạo dựng mối quan hệ với đồng nghiệp khắp các nơi và hiểu gout câu lạc bộ đang cần những cầu thủ như thế nào.

Ý nghĩa của nghề player scout: tìm thấy những thần đồng Messi, Ronaldo...

Nhiều khó khăn là vậy nhưng công việc của player scout vô cùng ý nghĩa - cho bản thân họ, cho câu lạc bộ lẫn các cầu thủ trẻ được tìm thấy.

Theo như người trong nghề - ông Robert Walker cho biết rằng, có đến 3 mức độ hạnh phúc khác nhau của người làm player scout.

Tầng thứ nhất, đó là khi bạn dự hết giải này đến giải khác hàng tháng trời mà chẳng kiếm nổi ai đủ giỏi. Sau đó bất thình lình một viên ngọc thô lại hiện ra, khiến trái tim của player scout như đập liên hồi, vì anh ta hiểu một "cuộc săn mồi" mới đã bắt đầu!

Tầng thứ hai, player scout sẽ có cảm giác hạnh phúc khó tả khi câu lạc bộ chịu ký hợp đồng với 1 trong số những cầu thủ trẻ mà họ săn lùng được.

Tầng thứ ba, đó là khi nhìn thấy chàng cầu thủ năm nào đã hiên ngang bước ra giải đấu quốc tế - một trong những cảm giác sảng khoái nhất của nghề player scout.

Để rõ hơn, chúng ta hãy đi qua ví dụ về hai "mỏ vàng" của bóng đá mà các player scout từng khai quật được. Đó là Cristiano Ronaldo, năm 9 tuổi của Bồ Đào Nha và Lionel Messi, năm 11 tuổi của Argentina.

Ronaldo bắt đầu chơi bóng từ khi 8 tuổi và đến 9 tuổi đã bắt đầu được chú ý. Năm 1994, anh lọt vào mắt xanh của một player scout từ câu lạc bộ Sporting Lisbon - một đội bóng lớn của Bồ Đào Nha.

Vì vậy, anh rời quê nhà Madeira đến thành phố Lisbon cách biệt hơn 1.000 cây số, và chỉ đi có một thân một mình do gia đình không đủ tiền trang trải.

Câu chuyện của Messi còn đặc biệt hơn. Năm 1998, khi mới 11 tuổi, anh đang chơi bóng cho đội River Plate ở quê nhà Argentina. Nhưng lúc đó, một hung tin là Messi gặp vấn đề với hormone tăng trưởng.

Nếu không chữa trị, chiều cao của Messi khi trưởng thành không thể vượt quá 1,4m. Câu lạc bộ River Plate rất muốn hỗ trợ anh nhưng chi phí quá cao.

May mắn thay, thông qua nhiều sự tình cờ mà Messi đã được player scout kiêm tay môi giới thể thao vô cùng nổi tiếng - ông Josep Maria Minguella. 

Ông Minguella phát hiện rằng chàng trai Messi có vóc dáng nhỏ bé nhưng "kĩ thuật tốt và vô cùng khác với những đứa trẻ cùng trang lứa".

Sau đó, Messi và cả gia đình anh ký hợp đồng với câu lạc bộ Barcelona, chuyển đến Tây Ban Nha để vừa điều trị, vừa phát triển tài năng. Khi trưởng thành, anh cao 1,7m và là một trong những danh thủ được chú ý nhất trên toàn thế giới.

Có thể nói, tài năng xuất chúng của Ronaldo hay Messi đã bộc lộ ngay từ khi còn nhỏ. Nhưng nếu không có được sự chú ý của các player scout thì câu chuyện sẽ hoàn toàn thay đổi.

Từ xưa đến nay, player scout luôn là một công việc có phần ẩn danh, bí mật nhưng đầy cống hiến như thế. Có chuyện kể rằng, ngay từ giữa thế kỉ 20, nghề player scout đã xuất hiện. Nhưng khi đó công việc còn rất thô sơ, đôi khi chỉ là một bức điện báo ngắn gọn: "Này huấn luyện viên, tôi nghĩ mình vừa thấy một thiên tài đấy!".

Ngày nay, player scout được hỗ trợ bởi khoa học và thiết bị hiện đại. Dữ liệu của các cầu thủ được thu thập liên tục hàng năm, thậm chí một số tổ chức player scout còn nắm giữ thông tin của khoảng 370.000 cầu thủ khắp thế giới.

Nhưng công việc player scout về bản chất vẫn như cũ - đi khắp nơi, nhìn khắp chốn và dựa vào trực giác nhanh nhạy để không bỏ sót bất kỳ tài năng nào!

Player scout và cả tactical scout - dưới cái tên chung tuyển trạch viên - một lần nữa chứng minh cho chúng ta thấy thế giới này đúng là có khá nhiều nghề nghiệp tưởng "lầm lì" mà vô cùng thú vị.

Tại World Cup này, khi bạn đang mải mê theo dõi các cầu thủ ngôi sao, các tuyển trạch viên lại bị "hớp hồn" bởi những cầu thủ trẻ ít tên tuổi nhưng thừa tiềm năng đấy!

Nguồn: BBC