Mối liên hệ "bất ngờ' giữa hệ thần kinh với xương hàm

Bác sĩ Mèo, Theo Trí Thức Trẻ 12:01 26/08/2013

Đây là căn bệnh liên quan đến hệ thần kinh đấy các bạn ạ!

Chào bác sĩ,

Vài tháng gần đây, em liên tục bị những cơn đau ở nửa đầu bên trái quấy rầy. Chúng thường xuất hiện bất ngờ không có dấu hiệu báo trước và chỉ kéo dài chưa đến 1 phút. Tuy nhiên cơn đau rất khó chịu và nhức nhối, cảm tưởng như đầu óc bị bổ đôi ra vậy. Khoảng 2 tuần nay, triệu chứng đau này đã lan rộng ra khắp mặt bên trái xuống tận hết vùng xương hàm. Mong bác sĩ giải đáp liệu em có mắc phải chứng bệnh gì nguy hiểm không và cách xử lý ra sao ạ? Em xin cảm ơn! (toto...@yahoo.com).

Mối liên hệ "bất ngờ' giữa hệ thần kinh với xương hàm 1

Trả lời:

Chào em,

Theo những gì em mô tả trong thư thì bác sĩ Mèo nghĩ nhiều khả năng là em đã mắc phải chứng đau dây thần kinh số năm (V).

Dây thần kinh số V (hay còn gọi là dây thần kinh sinh ba) chi phối cảm giác ở mặt. Dây V bên phải chi phối cảm giác nửa mặt phải và ngược lại, đồng thời nó chi phối vận động cho cơ thái dương hàm, cơ chân bướm trong và cơ nhai.

Đau dây thần kinh số V được chia thành hai loại là vô căn (do không tìm được nguyên nhân) và triệu chứng. Trong đó, đau dây thần kinh V triệu chứng thường liên quan tới các khối u nằm ở vùng góc cầu - tiểu não và các vùng lân cận: u màng não, u nang thượng bì, u tuyến yên, u ác tính di căn, túi phình động mạch...

Đây là một loại đau đặc thù, cơn đau thường rất nặng, xảy ra đột ngột và kéo dài từ vài giây cho đến không quá 1 phút. Đau tự phát hoặc xuất phát từ một điểm đau như cò súng (trigger spot). Nó hay xuất hiện một bên, cũng có xuất hiện đau dây V hai bên nhưng rất hiếm.

Việc chẩn đoán đau dây thần kinh số V thường bị nhầm lẫn, do đó, hướng điều trị bị sai, không mang lại hiệu quả. Đa số các trường hợp bệnh nhân nghi ngờ đau do bệnh sâu răng hoặc những bệnh lý khác có liên quan đến răng, thậm chí có người phải nhổ nhiều răng hàm trên hoặc hàm dưới cùng một phía với bên đau dây thần kinh số V.

Mối liên hệ "bất ngờ' giữa hệ thần kinh với xương hàm 2

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để điều trị bệnh đau dây thần kinh số V. Một trong những phương pháp được ưu tiên sử dụng hàng đầu là nội khoa.

Thuốc được ưu tiên sử dụng là thuốc chống co giật carbamazepine. Đây là thuốc hàng đầu dùng điều trị để kiểm soát hiệu quả trong đa số các trường hợp đau dây thần kinh V. Thuốc ở dạng viên nén, uống với liều tăng dần đến liều hiệu quả, duy trì ở liều đó trong vài tháng rồi giảm dần và ngừng thuốc nếu không có cơn tái phát. Carbamazepine có tác dụng không mong muốn là chóng mặt, buồn nôn lúc bắt đầu điều trị; xuất hiện hội chứng tiền đình tiểu não hoặc lú lẫn do quá liều; giảm nhẹ bạch cầu trung tính; rối loạn dẫn truyền tim; nhiễm độc da, viêm gan, thiểu sản tủy xương.

Trong trường hợp điều trị carbamazepine không hiệu quả, có thể chuyển sang dùng 1 trong các loại thuốc sau:

- Phenytoin uống 1 lần trong ngày. Thuốc có tác dụng không mong muốn là buồn ngủ; hội chứng tiền đình tiểu não do quá liều (đi loạng choạng, chóng mặt); ngộ độc da, viêm gan, do đó, cần theo dõi thường xuyên chức năng gan và cần ngừng thuốc ngay lập tức trong trường hợp xuất hiện mụn mủ ngoài da hoặc viêm gan.

- Clonazepam: thuốc gây ngủ gà, giảm trí nhớ. Chống chỉ định trong trường hợp mẫn cảm với thuốc.

- Gabapentin cũng có tác dụng không mong muốn là ngủ gà, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, đi loạng choạng, run.

- Amitriptylin: lúc đầu, dùng liều thấp, sau tăng dần. Thuốc có tác dụng phụ là hạ huyết áp tư thế, ngủ gà, lú lẫn, khô miệng, run, táo bón, bí đái, tăng cân. Thuốc chống chỉ định với các bệnh nhân mắc các bệnh glocom góc đóng, u tuyến tiền liệt, loạn nhịp tim, rối loạn dẫn truyền...

Khi điều trị nội khoa thất bại thì ở một số bệnh nhân cần được can thiệp phẫu thuật. Hiện nay, có nhiều kỹ thuật được áp dụng như kỹ thuật đông nhiệt hạch Gasser; cắt chọn lọc những sợi thần kinh sau hạch Gasser; phẫu thuật giải phóng ép nếu có dấu hiệu chèn ép dây V trên phim cộng hưởng từ sọ não và mạch máu não.

Vì vậy, bác sĩ Mèo khuyên em cần đến bệnh viện chuyên khoa thần kinh khám trực tiếp để nhận được chẩn đoán chính xác, từ đó có hướng điều trị kịp thời và thích hợp cho tình trạng của mình.

Chúc em sớm khỏi bệnh và khỏe mạnh!

Mối liên hệ "bất ngờ' giữa hệ thần kinh với xương hàm 3