Người họa sĩ gù và hành trình sáng tạo hội họa
Cùng với Mikhail Vrubel, Borisov-Musatov, một họa sĩ mắc tật gù lưng được tôn vinh là người sáng tạo ra phong cách Biểu tượng Nga. Khi qua đời, người ta đã đặt trên mộ ông một tác phẩm điêu khắc mô tả một cậu bé đang say ngủ.
Borisov-Musatov, tên đầy đủ là Borisov-Musatov Victor Elpidiforovich (1870 - 1905) được xem là một tên tuổi lớn của làng hội họa nước Nga, với phong cách hậu ấn tượng độc đáo, pha trộn chủ nghĩa tượng trưng, phong cách trang trí thuần túy, và chủ nghĩa hiện thực, người đã có sức ảnh hưởng lớn tới thế hệ nghệ sĩ cầm cọ ở Nga thế kỷ 20.
Borisov-Musatov sinh ngày 14/4/1870 ở Saratov, kề bên dòng sông Volga trong một gia đình có truyền thống làm nhân viên đường sắt. Năm lên 3 tuổi, ông gặp một tai nạn bị gãy xương sống và để lại di chứng là tật gù lưng. Chân thương thời thơ ấu như một lớp mây mù kéo đến, bao phủ tâm hồn Borisov-Musatov, khiến ông dần trở thành một người cô độc và luôn mơ màng, những tố chất của một nghệ sĩ tương lai. May mắn là Borisov-Musatov có hai bậc sinh thành hết sức hiểu biết, họ đã khuyến khích con trai vẽ tranh như một cách nguôi quên những thiệt thòi của số phận.
Bắp cải và liễu (1893)
Hoa tháng năm (1894)
Gặt lúa (1897)
Năm 1884, Borisov-Musatov bắt đầu cầm cọ vẽ một cách nghiêm túc và chứng tỏ được khả năng làm chủ cọ vẽ một cách nổi bật. Tháng 8/1890, ông theo học tại trường hội họa, điêu khắc và kiến trúc Moscow nhưng rồi cảm thấy môi trường bảo thủ không thể đáp ứng nhu cầu học hỏi của bản thân, nghệ sĩ trẻ tuổi tiếp tục tới St Petersburg, học tại Học viện Nghệ thuật. Mùa xuân 1893, do không hợp khí hậu sau một ca phẫu thuật, Borisov-Musatov quay lại Moscow, sau đó là trở về quê hương Saratov, chủ yếu làm việc trên các phác thảo. Tác phẩm đầu tiên của ông công bố đã bị dán nhãn “suy đồi” nhưng lại chiếm được cảm tình của các họa sĩ trẻ.
Trên một ban công (1899)
Ngọc lục bảo (1903-1904)
Khúc mùa thu (1905)
Khúc mùa thu (1905)
Mùa thu năm 1895, Borisov-Musatov tới Paris (Pháp) để trau dồi bản thân và tìm kiếm những cơ hội mới. Trở về Nga ba năm sau đó, ông tiếp tục sống tại Saratov và miệt mài vẽ. Trong căn nhà của gia đình, trên một khu phố yên tĩnh dần xuống dòng Volaga thơ mộng, Borisov-Musatov vẽ những người thân: con trai, em gái, cố gắng nắm bắt những thay đổi về màu sắc do những đổi thay của ánh sáng ban ngày, tiền đề của các bức sơn dầu nổi tiếng sau này.
Năm 1898, Borisov-Musatov rơi vào tâm trạng trầm cảm do phản ứng với thực tại bao quanh, những mâu thuẫn xã hội đầy chán nản, như nhiều nghệ sĩ Nga và châu Âu khác trong thời điểm chuyển giao thế kỷ. Ông đã tìm thấy một lối thoát, ít nhất là về tinh thần, trong việc tạo ra một thế giới bằng hình ảnh độc đáo, một nửa là tượng và nửa kia là thực tế. Đây cũng là thời điểm Borisov-Musatov từ bỏ các bức tranh sơn dầu, chuyển sang vẽ với bột màu và màu nước.
Cây bụi nâu đỏ (1905)
Ban công ở Tarusa (1905)
Ban công ở Tarusa (1905)
Tài năng của Borisov-Musatov nở rộ vào năm 1901. Chối từ những yếu tố tự sự, ngẫu nhiên, thoáng qua, ông chuyển sang sáng tạo với các hình ảnh trừu tượng hài hòa, đến gần với chủ nghĩa tượng trưng trong văn học Nga trong thế kỷ 20, một nỗ lực để”Không chỉ hiểu những cảm xúc mơ hồ của chính mình mà còn để thâm nhập vào thế giới bí ẩn của bóng tối”. Mặc dù báo chí vẫn bình luận một cách hoài nghi về các tác phẩm của Borisov-Musatov, nhất là sau triển lãm tại Moscow, ở Đức (1904), Pháp (1905), ông vẫn được nhiều người ngưỡng mộ. Tuy nhiên, tình hình tài chính của Borisov-Musatov vẫn rất khó khăn.
Borisov-Musatov qua đời ngày 26/10/1905 sau một cơn đau tim và được chôn cất bên bờ sông Oka, một nhánh của sông Volga. Trên mộ ông có một tác phẩm điêu khắc về một cậu bé đang say ngủ của nhà điêu khắc hàng đầu nước Nga, cũng là một người bạn của Borisov-Musatov, Alexander Matveyev.
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
