Đến với Thụy Sĩ không thể bỏ qua Fondue – món lẩu phô mai đầy hấp dẫn

Thụy Sĩ là một trong những quốc gia có nhiều loại phô mai bậc nhất thế giới. Phô mai có trong bữa ăn hàng ngày của người dân nơi đây và có một món ăn béo ngậy ngập tràn phô mai đã nổi tiếng vượt ra khỏi biên giới quốc gia này. Đó chính là Fondue – món lẩu phô mai đầy hấp dẫn.

Fondue là món ăn gồm một hoặc nhiều loại phô mai khác nhau, được đun chảy trong một chiếc nồi nhỏ. Nồi này sau đó được đặt trên một bếp nhỏ đốt bằng cồn hoặc nến để giữ cho phô mai luôn ấm nóng và ở dạng lỏng. Bếp và nồi phô mai được phục vụ tại bàn, cùng với một số loại đồ ăn kèm phổ biến như là bánh mì cắt miếng nhỏ, các loại đồ nguội như thịt hun khói, xúc xích, salami, và một vài loại rau củ như khoai tây hay nấm. Lẩu phô mai Fondue có nhiều loại, công thức pha trộn các loại phô mai cũng khác nhau.

Mới ban đầu khi ăn, có thể bạn không quen vì sự béo ngậy, đặc quánh của các loại phô mai. Nhưng rồi bạn sẽ nhanh chóng bị chinh phục bởi sự béo bùi của phô mai cùng hương thơm từ gia vị như tiêu đen, tỏi khô… Fondue vừa dễ mà cũng vừa khó làm. Dễ vì nguyên liệu hầu như có sẵn ở nhà của bất kỳ người Thụy Sĩ nào và cũng không cần phải thêm nhiều nguyên liệu khác. Tuy vậy cũng rất khó vì phô mai dễ bị vón cục hoặc quá lửa thì độ đặc lỏng không được như ý muốn…

Người Thụy Sĩ ăn rất nhiều Fondue trong suốt những ngày lạnh giá mùa đông đến cả những buổi tối mùa hè mát mẻ. Dù đã có lịch sử lâu đời từ thế kỷ XVII, nhưng Fondue chỉ thực sự phổ biến từ năm 1930, sau một chiến dịch tiếp thị của Hiệp hội Phô mai Thụy Sĩ nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. Câu khẩu hiệu "Fondue khiến tâm trạng bạn thoải mái" được sử dụng xuyên suốt, món ăn này được gửi đến quân đội và có mặt ở tất cả những sự kiện. Người dân nước này nhanh chóng yêu thích món lẩu béo ngậy này, bất kể tuổi tác, địa vị.

Ngày nay, Fondue phổ biến ở mọi vùng trên khắp Thụy Sĩ, từ những ngôi nhà gỗ dưới chân núi cho đến trong những nhà hàng sang trọng. Danh tiếng của Fondue đã vượt ra khỏi biên giới quốc gia này, trở thành món ăn nổi tiếng và có thể tìm thấy ở những nhà hàng trên khắp thế giới.

Công thức Fondue đầu tiên có từ năm 1699, nó được gọi là 'Käss mit Wein zu kochen', có nghĩa là "phô mai nấu với rượu vang". Một số người cho rằng, món ăn có nguồn gốc từ những nông dân vùng Alpine ở Thụy Sĩ, họ nấu rượu, tỏi và các loại thảo mộc với phô mai như một cách để dự trữ thức ăn qua mùa đông khắc nghiệt. Mặc dù có nguồn gốc từ vùng núi, song Fondue nhanh chóng được người dân vùng thung lũng và đồng bằng yêu thích.

Tưởng chừng như chỉ là đun chảy phô mai rồi sau đó chấm bánh mì, nhưng nếu bạn ngồi với một nhóm người Thụy Sĩ "chính hiệu", bạn sẽ nhận ra Fondue không hề đơn giản như vậy. Người Thụy Sĩ thường thích những giá trị truyền thống, chính vì vậy họ có những quy tắc riêng khi thưởng thức món lẩu phô mai này. Việc ăn Fondue đối với họ là một kiểu nghi lễ với những nghi thức và quy tắc chặt chẽ.

Những công thức Fondue phổ biến tại Thụy Sĩ đều sử dụng Gruyère – loại phô mai phổ biến nhất tại quốc gia này và Emmental hay phô mai kem mềm Vacherin. "Fondue moitié-moitié" là công thức phổ biến nhất với một nửa phô mai Gruyère và nửa còn lại là Vacherin. Một loại khác là "Fondue fribourgeoise" cũng đặc biệt được yêu thích vì có hương vị thanh nhẹ tinh tế. Chúng chỉ gồm phô mai kem mềm Vacherin và nước, thay vì sử dụng rượu như truyền thống.

Chiếc dĩa dùng để ăn Fondue thường khá dài để bạn có thể nhúng bánh mì của mình vào nồi. Bạn nên đặt bánh mì của mình trên đĩa và dùng dao cắt nhỏ dần khi ăn, tuy nhiên ngày nay hầu hết bánh mì đã được cắt sẵn. Ăn Fondue đòi hỏi bạn phải tuân theo những nghi thức truyền thống, đó là không ăn khi bị ốm, không nhúng bánh mì lại hai lần và chờ người khác chấm xong rồi mới đến lượt mình làm.

Việc nhúng bánh mì vào nồi lẩu phô mai không chỉ là để ăn, mà còn là một cách để khuấy phô mai lên, khiến chúng không bị vón lại và cháy. Vì vậy, khi nhúng bánh mì vào nồi, bạn nên khuấy theo hình số 8, và nhấc bánh ra để ăn. Nếu thích ăn Fondue cùng gia vị như tiêu đen mà không ai cùng chí hướng, bạn nên xay một ít ra chiếc đĩa của mình rồi chấm bánh mì sau khi đã nhúng phô mai.

Bánh mì được ăn kèm Fondue thường là bánh mì tròn, với lớp vỏ dày và ruột trắng. Tuyệt đối nên tránh việc để rơi bánh mì vào nồi Fondue vì sẽ có những hình phạt riêng. Có một truyền thống rằng, nếu một người đàn ông rơi bánh mì của mình vào trong nồi, anh ta sẽ phải trả tiền đồ uống cho mọi người xung quanh, và nếu đó là một phụ nữ thì cô sẽ phải hôn người bên cạnh.

Vào cuối bữa ăn, khi thấy nồi Fondue đã cạn, bạn đừng bỏ đi vội. Lớp phô mai "cháy nồi" là phần đặc biệt được người Thụy Sĩ yêu thích. Lúc này, hãy tắt lửa đi và dùng một con dao nhỏ để nhấc phần này ra, chia với mọi người trong bàn. Một truyền thống khác ít được biết đến hơn, đó là một quả trứng sẽ được đập vào, khuấy lên, và thế là chúng ta đã có thêm món trứng bắc phô mai ăn nốt cùng bánh mì.

Ngày nay, khi danh tiếng của Fondue đã lan ra toàn thế giới, món ăn này cũng có thêm nhiều biến thể. Từ một nguyên lý đun nóng nước sốt rồi chấm đồ ăn, người ta đã sáng tạo ra nhiều phiên bản khác như Fondue dùng đến 3 - 4 loại phô mai, Fondue cà chua với nước sốt cà chua nóng ăn cùng khoai tây và nấm, Fondue phô mai dê, Fondue chocolate trái cây ăn cùng bánh ngọt…

Dù bạn chọn phiên bản Fondue nào cho bữa ăn của mình thì đây cũng là một món ăn đơn giản khiến mọi người vui vẻ, cùng ngồi bên nhau thưởng thức và chuyện trò, giống như câu khẩu hiệu ngày xưa cũ ""Fondue khiến tâm trạng bạn thoải mái" từ năm 1930.

Nguồn: Helloswitzerland, Theculturetrip