Đặc sản kì lạ của người Sơn La chế biến từ nguyên liệu dùng để làm... trống

Nói đến công dụng của trâu trong ẩm thực thì người ta chỉ biết đến những món như thịt trâu gác bếp hay thịt trâu tươi... Còn phần da thì dường như lại xuất hiện với vai trò khác là dùng để làm trống, nẹp đập lúa. Có lẽ bởi vì da trâu có đặc điểm dai, cứng và đanh nên chẳng ai nghĩ ra có thể chế biến chúng thành món gì ngon lành, hấp dẫn được. Nhưng người Sơn La lại chứng minh điều ngược lại với món đặc sản có 1 - 0 - 2 mang tên nộm da trâu.

Nộm da trâu là một món ăn quen thuộc và không thể thiếu trong mâm cơm truyền thống của đồng bào người Thái. Bằng sự sáng tạo cùng với đôi tay khéo léo, người phụ nữ nơi đây đã chế biến ra những đĩa nộm độc đáo, thưởng thức một lần bạn sẽ nhớ mãi.

Món ăn này không phải dễ dàng để thực hiện, mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự cầu kì và tỉ mỉ. Sau khi lóc phần da thì người ta phải hơ chúng trên bếp lửa để làm sạch lớp lông dày và cứng. Phần vỏ đen ngoài cùng sẽ được cạo thật kĩ rồi mới cho vào nồi luộc chín trong khoảng 1 tiếng đồng hồ. Để món ăn có độ giòn dai thì trước khi thái thành từng miếng mỏng, phải ngâm chúng với nước lạnh.

Những miếng da trâu được thái khéo léo thành từng bản mỏng vừa, đều đặn. Điều làm nên hương vị quyến rũ cho món ăn này chính là nước măng chua. Không phải vị chua gắt của chanh hay giấm mà cái thơm thanh, man mát của loại măng củ tươi mới tạo điểm nhấn cho đĩa nộm. Từ những miếng da trông chẳng hấp dẫn nhưng sau lần xử lí thì chúng chuyển sang màu vàng nhạt, trong trong rất lạ mắt.

Một đĩa nộm đúng vị Sơn La phải có sự góp mặt của đầy đủ các loại nguyên liệu, gia vị địa phương. Đó chính là những quả trám rừng, hạt mắc khén, mùi ta, mùi tàu, rau thơm, lạc rang.... Mỗi thứ một ít nhưng giao hòa ăn ý tạo nên hương vị chẳng lẫn vào đâu của núi rừng Tây Bắc.

Tuy nguyên liệu làm người ta có chút ngại miệng nhưng khi chiêm ngưỡng phần nộm được bày biện đẹp mắt, ai cũng nôn nao muốn thưởng thức ngay. Gắp thử miếng da trâu vàng ửng, bạn sẽ cảm nhận cái chua thanh, giòn sật đang dần chiếm lấy vị giác. Đâu đó là một chút hăng của măng, bùi bùi của lạc rang quyện thêm mùi thơm của mắc khén rất lạ miệng.

Thật khó có ai nghĩ rằng từ những miếng da trâu đanh cứng mà có thể "hô biến" thành thứ đặc sản hấp dẫn như thế. Món ăn không chỉ thể hiện được sự khéo léo, tỉ mẩn của người phụ nữ Thái mà còn góp phần làm phong phú cho nền ẩm thực Tây Bắc thêm đặc sắc, phong phú.