Những chuyện "độc" của "Tây Du Ký" cũ

Nhân sự kiện đạo diễn Trương Ký Trung đã hoàn hiện bộ phim Tây Du Ký phiên bản mới, chúng ta hãy cùng nhớ về bộ phim Tây Du Ký do Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc sản xuất những năm 80, bộ phim đã từng làm cho không biết bao nhiêu khán giả phải hồi hộp đón đợi để được tận mắt chứng kiến những tình tiết ly kỳ trong mỗi tập phim.


Tây Du Ký phiên bản cũ được bắt đầu khởi động năm 1982, tập thử nghiệm “Trừ yêu ở nước Quạ đen” được phát sóng đúng vào ngày Quốc khánh Trung Quốc (1/10) năm đó. Trong khoảng thời gian 3 năm từ 1982 đến 1985, nhà sản xuất mới chỉ làm được 21 tập và ngày 3/2/1984, họ đã phát sóng 2 tập phim Thu phục Trư Bát Giới và Tam đả Bạch cốt tinh. Trong dịp Tết Nguyên đán năm 1986, Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc đã phát sóng 11 tập của Tây Du ký, mỗi tuần chỉ chiếu một tập. Năm 1986 đến 1987, các nhà làm phim đã hoàn thành 14 tập còn lại, từ ngày 1/2/1988, 25 tập tiếp tục được công chiếu.

Đến năm 1988, điện ảnh Trung Quốc bắt đầu bước sang giai đoạn phát triển một cách toàn diện với công nghệ làm phim chuyên nghiệp với kinh phí làm phim khổng lồ. Đoàn làm phim Tây Du ký dưới sự dẫn dắt của tổng đạo diễn Dương Khiết tiếp tục sản xuất 16 tập tiếp theo do điều kiện kỹ thuật hạn chế trước đây chưa thể hoàn thành. Những năm 80, 25 năm tập được sản xuất trong vòng 05 năm, ở thời điểm đó Tây Du ký là đại diện cho sự dàn dựng tiên tiến của kỹ thuật sản xuất phim truyền hình. Cuối những năm 90, 16 tập tiếp theo được sản xuất trong vòng 01 năm, nhưng Tây Du ký lúc đó đã trở nên lỗi thời và lạc hậu. Tây Du ký không chỉ hạn chế về mặt kỹ thuật hiệu ứng, mà còn bộc lộ nhiều nhược điểm về quan niệm kịch, tạo hình yêu quái ma quỷ một cách sân khấu hóa, làm cho nhiều khán giả không thực sự được thỏa mãn.

Tuy nhiên, không thể vì những hạn chế đó mà phủ nhận giá trị của Tây Du ký, cũng phải công nhận rằng con người ta khó có thể đi trước thời đại để sáng tạo ra những điều hoàn toàn mới mẻ so với thực tại, trừ phi đó là thánh thần có thể tiên đoán trước mọi việc. Nhớ lại Tây Du ký của thập niên 80, chúng ta có thể nhận thấy ở các khâu: kỹ thuật tạo hình, các ca khúc trong phim, kỹ thuật lồng tiếng, phong cảnh hùng vĩ… tất cả đã để lại những ấn tượng vô cùng sâu đậm trong lòng mỗi người xem. Đáng phải kể đến hơn cả, chính là đội ngũ diễn viên hùng hậu, với diễn xuất tài tình của họ đã làm cho Tây Du ký mãi sống đến hôm nay.


Bộ phim truyền hình Tây Du ký có mối liên hệ mật thiết với nghệ thuật kịch khúc (loại nghệ thuật truyền thống của Trung Quốc, có nhiều điểm giống với nghệ thuật Tuồng của Việt Nam). Mối liên hệ đó có thể là do bộ phim chịu ảnh hưởng rất lớn của bộ phim hoạt hình kinh điển Đại náo thiên cung. Từ cách hóa trang của nhân vật đến lời thoại, các động tác võ thuật đều mang đậm màu sắc của nghệ thuật kịch khúc và rất nhiều nhân vật trong phim do các diễn viên kịch khúc đảm nhận. Nhân vật số một trong Tây Du ký Tôn Ngộ Không do diễn viên Lục Tiểu Linh Đồng (Trương Kim Lai) cũng xuất thân từ “Hầu Vương thế gia”, cha của Lục Tiểu Linh Đồng là diễn viên Lục Linh Đồng được mệnh danh là Hầu Vương của kịch Thiệu Hưng (tỉnh Chiết Giang), bản thân Lục Tiểu Linh Đồng cũng từng là một diễn viên Côn kịch. Sau bộ phim truyền hình Tây Du ký, Lục Tiểu Linh Đồng đã tham gia bộ phim Hầu Oa, hiện nay đang tham gia bộ phim Ngô Thừa Ân và Tây Du ký, Hầu Tử chi phụ.


Lục Tiểu Linh Đồng luôn coi Mỹ Hầu Vương là một nghề cao quý và linh thiêng. Gần đây, ngoài việc tham gia nghề diễn, anh còn lên tiếng tranh luận với đạo diễn Trương Kỷ Trung, người đang gấp rút chuẩn bị sản xuất Tân Tây Du ký. Lục Tiểu Linh Đồng đã lên tiếng bảo vệ rằng “bất cứ ai cũng không được phép làm hỏng một tác phẩm kinh điển như Tây Du ký". Trương Kỷ Trung cũng có lý lẽ riêng của mình: “Đến bây giờ, nếu vẫn tiếp tục mời một diễn viên kịch khúc vào vai nhân vật của Tây Du ký thì không có một chút ý nghĩa gì. Không khí hiện giờ đang rất căng thẳng. Nhưng chẳng phải cách đây mấy năm anh ta cũng đã đảm nhận những vai diễn rất kém đó sao.”


Diễn viên vào vai Trư Bát Giới đầu tiên, Mã Đức Hoa, cũng là một diễn viên Côn kịch. Diễn xuất của Mã Đức Hoa đã xây dựng lên một hình tượng Trư Bát Giới rất sinh động, với những cử chỉ tếu táo, lột tả chân thực tính cách của Trư Bát Giới thành công hơn hẳn so với diễn viên thứ hai. Lần đầu tiên đến Cao Lão Trang, Trư Bát Giới biến thành một kẻ hậu sinh “mày rậm mắt to” lừa gạt lão tiền bối, có thể nói Mã Đức Hoa đã thể hiện rất thành công bộ mặt thật của Trư Bát Giới. Trong chương trình tối giao thừa “Tề Thiên lạc” tết năm 1987 của Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc, “Trư Bát Giới” xuất hiện với tiểu phẩm “Tứ tiểu thiên nga”, đã mang lại niềm vui hết sức bất ngờ cho khán giả cả nước. Bản thân Mã Đức Hoa luôn coi trọng vai diễn Trư Bát Giới của mình. Năm 1998, khi ê kíp làm phim tiếp tục sản xuất Tây Du ký, đạo diễn đã không mời Mã Đức Hoa vào vai Trư Bát Giới với lý do tuổi tác, Mã Đức Hoa đã không phục vì quyết định đó của đạo diễn. Sau đó, báo Thanh niên Bắc Kinh đưa tin Tây Du ký được phát sóng lại, tác giả của bài báo khi đề cập đến diễn viên vào vai Trư Bát Giới chỉ viết Thôi Cảnh Phú (diễn viên thứ hai), lúc đó Mã Đức Hoa đã ngay lập tức gọi điện tới tòa soạn và chỉ trích: “Vậy rốt cuộc ai mới chính là Trư Bát Giới thật sự đây?”.


Dàn diễn viên ngày ấy bây giờ đi đâu?

Diễn viên đảm nhiệm vai Quan thế âm Bồ Tát là nữ diễn viên Tả Đại Phần, diễn viên kịch khúc đầu tiên của tỉnh Hồ Nam giành được giải “Hoa mai”. Năm 1982, khi Tả Đại Phần tới đoàn làm phim Tây Du ký thử vai, có thể nói chị là sự lựa chọn số 1 cho vai diễn Quan thế âm Bồ Tát, vì ở thời điểm đó diện mạo và ngoại hình của chị đang ở độ chín để vào vai. Đến cuối những năm 90, khi sản xuất những tập tiếp theo của Tây Du ký, Tả Đại Phần đã già và béo hơn nhiều. Nếu như nói vì lý do tuổi tác mà không đảm nhiệm vai diễn thì người đó phải là Tả Đại Phần chứ không phải “Trư Bát Giới” đội mũ hóa trang.


Cố diễn viên Triệu Lệ Dung với vai diễn Vương Hậu của nước Xa Trì, diễn viên tấu hài Lý Văn Hoa vai Quốc Vương được coi là một cặp trời sinh của Tây Du ký. Sau đó, Triệu Lệ Dung đã trở thành diễn viên tiểu phẩm xuất sắc nhất của Trung Quốc tại Liên hoan văn nghệ đêm giao thừa, rất nhiều người không biết bà còn thủ vai bà mối trong Hoa vi mai. Diễn viên kinh kịch nổi tiếng Cao Ngọc Sảnh vào vai Cao lão thái, mẹ vợ của Trư Bát Giới. Cao Ngọc Sảnh quả nhiên là một diễn viên rất tài năng, trong 8 bộ kịch mẫu, bà đảm nhận vai trò là diễn viên chính của 2 bộ là Hồng đăng ký và Bình nguyên tác chiến. Một ngôi sao khác của Kinh kịch là diễn viên Dương Xuân Hà vào vai Bạch cốt tinh trong Tây Du ký. Dưới ánh đèn xanh đỏ nhấp nháy của trường quay, gương mặt đã từng thể hiện sự anh hùng và kiên định của Dương Xuân Hà hiện lên hết sức dữ dằn khi vào vai Bạch cốt tinh.


Còn phải kể đến nghệ sỹ Bắc Kinh “Sa hòa thượng” Diêm Hoài Lễ do bị bệnh viêm phổi nặng đã qua đời ngày 12/04/2009 tại bệnh viện Thế kỷ đàn Bắc Kinh, hưởng thọ 73 tuổi. Sau khi Sa sư đệ qua đời, tất cả 3 thầy trò trong Tây Du ký gồm Lục Tiểu Linh Đồng, Trì Trọng Thụy, Mã Đức Hoa đều gác lại mọi công việc đang dở dang để đến bệnh viện vĩnh biệt “Sa Tăng”. Năm đó khi tham gia dự tuyển diễn viên cho Tây Du ký, Diêm Hoài Lễ 46 tuổi, bước vào vòng đầu tiên, đoàn làm phim định để Diêm Hoài Lễ đóng vai Quốc vương nước Quạ đen, nhưng sau khi đạo diễn Dương Khiết gặp Dương Hoài Lễ đã cảm thấy ông hoàn toàn phù hợp với vai diễn, và gần như hiện thân sống của Sa Tăng. Thực tế, trong Tây Du ký, Diêm Hoài Lễ ngoài vai diễn chính là Sa hòa thượng ra, còn đảm nhận hơn 20 vai phụ khác như: Ngưu ma Vương, Tây hải Long Vương, Thái thượng lão quân, Ngàn lý nhãn…


“Hồ Hán Tam” Lưu Giang vào vai Diêm Vương, bị Tôn Ngộ Không truy đuổi khắp nơi, cuối cùng chỉ còn cách rút sổ sinh tử ra và khoanh tròn vào tuổi thọ của họ nhà khỉ. “Quốc Vương nước Quạ đen” Lôi Minh đã từng đảm nhận vai diễn viên công an Thạch Nham trong bộ phim Hắc tam giác, bộ phim ăn khách nhất năm 1978.


Ca sỹ Lý Linh vào vai “Ngọc thỏ”, cô cũng thông qua lời hát trong ca khúc Shaliwa để bày tỏ tình cảm với Đường Tăng và ca khúc này được đánh giá là rất hay và mang đậm phong cách âm hưởng trữ tình Tây vực.


Ngụy Huệ Lệ vai vợ của Trư Bát Giới, Cao tiểu thư. Trước đó, cô đã từng tham gia vai diễn Hồ ly tinh lương thiện trong Tinh biến và người vào vai công tử, cặp đôi với cô trong phim chính là “Đường Tăng” Từ Thiếu Hoa. Ngoài ra, cô còn đảm nhận vai Trương Tú Chi và lọt vào mắt xanh của Tào Tháo trong phim Tam Quốc diễn nghĩa.