Chúc mừng sinh nhật Benedict Cumberbatch, người kể chuyện về các thiên tài!

Không phải ngẫu nhiên khi người ta chỉ có thể sử dụng những từ ngữ đẹp đẽ để miêu tả Benedict Cumberbatch như đôi mắt hút hồn, dáng người dong dỏng, khẩu âm Anh quốc chuẩn mực và diễn xuất tuyệt vời. Sự thành công vang dội trong một thập kỷ trở lại đây của "báu vật xứ sương mù" là một cách định nghĩa khác của việc sở hữu song hành cả tài năng thiên bẩm và quá trình không ngừng cố gắng khẳng định mình.

Đam mê diễn xuất chảy trong huyết quản

Benedict Timothy Carlton Cumberbatch chào đời ngày 19/07/1976, là "con nhà nòi" chính hiệu khi cha mẹ của anh đều là những diễn viên rất tiếng tăm tại Anh quốc: Timothy Carlton và Wanda Ventham. Ngay từ khi mới chào đời, cậu bé kháu khỉnh với cái tên "dài ngoằng và khó đọc" theo lời miêu tả của chính chủ đã nhận được rất nhiều sự chú ý khi xuất hiện trên những ấn phẩm báo chí danh tiếng cùng cha mẹ. Tuy nhiên, trái với suy đoán của nhiều người, sự nghiệp điện ảnh của Benedict vào thuở ban đầu không hề nhận được những cái gật đầu đồng thuận từ gia đình.

Ngay từ bé, Benedict đã sớm bộc lộ khả năng diễn xuất thiên bẩm khi có thú vui giả giọng và bắt chước điệu bộ của người lớn hoặc những nhân vật trên ti vi. Cha mẹ của nam diễn viên nhận thấy điều này nhưng lại không muốn con trai bước vào thế giới nghệ thuật lắm lúc bấp bênh gian khổ nên đã sớm gửi anh theo học tại trường nam sinh Harrow - cái nôi của những nhân vật hoàng gia xuất chúng trên toàn thế giới. Tại thời điểm đó, ở tuổi thứ 13, có lẽ đam mê diễn xuất của Benedict vẫn chưa được thành hình rõ nét nên anh liền ngoan ngoãn nghe theo lời gia đình và học hành vô cùng chăm chỉ, thậm chí là dự định sẽ trở thành một luật sư.

Thế nhưng, những lần tham gia vào câu lạc bộ kịch nghệ tại trường Harrow đã đánh thức bản năng diễn viên trong Benedict. Dù chỉ mới học cấp ba nhưng cái cách cậu nam sinh Cumberbatch hóa thân vào những vai diễn trong kịch Shakespeare đã khiến nhiều thầy cô giáo phải ngả mũ thán phục. Sau khi tốt nghiệp trung học, Benedict quyết định bỏ ra một năm để đi đến Tây Tạng làm thầy giáo tiếng Anh từ thiện và rồi chính từ chuyến đi này, anh đã nhận ra định mệnh của mình chỉ có thể đi cùng với bộ môn nghệ thuật thứ bảy.

Bối rối khi bị hiểu lầm là thiên tài

Ở thuở mới bén duyên diễn xuất, Benedict thử sức ở lĩnh vực kịch nghệ và đã nhanh chóng thành công khi được giao nhiều vai quan trọng trong những vở kịch cổ điển tại Nhà hát Open Air, Regent’s Park, Almeida, Royal Court… Thừa thắng xông lên, cái tên Benedict Cumberbatch bắt đầu trở nên quen thuộc với khán giả màn ảnh nhỏ qua hàng chục series truyền hình chất lượng như Hawking, Amazing Grace hay The Last Enemy.

Với khí chất điềm đạm của một người được giáo dục kỹ lưỡng từ nhỏ đến lớn, nam diễn viên thường được "chọn mặt gửi vàng" vào vai những nhân vật có trí tuệ kiệt xuất. Bắt đầu từ nhà vật lý học lỗi lạc Stephen Hawking trong bộ phim truyền hình Hawking (2004) rồi đến họa sĩ thiên tài Van Gogh của Van Gogh: Painted with Words (2010), Benedict chiếm trọn sự cảm tình của khán giả bởi lối diễn nhập tâm cùng gương mặt rất tri thức. Thế nhưng, bước ngoặt đúng nghĩa trong sự nghiệp của Benedict Cumberbatch chính là vai diễn thám tử lừng danh của nước Anh – Sherlock Holmes.

Trong nguyên tác của Arthur Conan Doyle, ngài thám tử lập dị được miêu tả là có chiếc mũi diều hâu nhọn và bờ môi mỏng. Hơn nữa, mẹ của Benedict chính là bạn thân của Jeremy Brett – nam diễn viên được đánh giá là giống như Sherlock Holmes từ trong truyện bước lên màn ảnh với phiên bản truyền hình năm 1984 rất thành công. Nữ diễn viên gạo cội Wanda Ventham đã ái ngại khuyên nhủ con trai: "Con phải suy nghĩ thật kỹ đấy, vì con không có cái mũi của Sherlock Holmes." Thật vậy, khuôn mặt của Benedict dài hơn tiêu chuẩn về cái đẹp của người Anh và chiếc mũi của nam diễn viên càng không có một chút nào có thể gọi là "diều hâu" – nó hơi hếch và gồ lên ở phần sống mũi.

Tuy nhiên, vượt lên tất cả định kiến và bàn tán, vị thám tử trẻ tuổi thế kỷ 21 của Benedict Cumberbatch chính là một cú nổ táo bạo. Trước ngày 25/07/2010, không nhiều người biết Benedict là ai nhưng chỉ sau khi 60 phút của tập phim đầu tiên A Study In Pink lên sóng, điện thoại của anh liền rung lên liên hồi và cái tên Cumberbatch thống trị bảng tìm kiếm Twitter ngay trong đêm. Một gương mặt khó cảm, giọng nói trầm ổn hấp dẫn, cách hành xử thô lỗ nhưng sở hữu khả năng phán đoán tinh tế đã khiến khán giả phải phát cuồng vì ngài Sherlock mới. Khác xa với những phiên bản truyền thống trước đó, Sherlock của Benedict xưng tên thân mật với bác sĩ John Watson, nhắn tin bằng điện thoại nhoay nhoáy và khoác lên mình chiếc áo Belstaff cổ dựng "đẹp đến nao lòng", tất cả đều khiến vai diễn này trở nên xuất sắc khó ngờ.

Sau thành công của Sherlock, Benedict Cumberbatch trở thành một hiện tượng được cả thế giới chú ý dõi theo. Thế nhưng, nam diễn viên không vội hài lòng với thành tích mình có được mà vẫn muốn chinh phục những nấc thang mới trong sự nghiệp. Năm 2014, Benedict mạnh dạn nhường vai nam chính Sir Thomas Sharpe trong dự án Crimson Peak của đạo diễn lừng danh Guillermo del Toro cho người bạn thân Tom Hiddleston để tham gia bộ phim độc lập kinh phí thấp The Imitation Game. Quyết định tưởng như bồng bột này thực chất là một suy tính kỹ lưỡng của anh, bởi câu chuyện cảm động về nhà giải mã đồng tính tài năng bậc nhất nước Anh nhưng lại bị đối xử kỳ thị rồi chết trong cô độc đã mang lại 8 đề cử Oscar, trong đó có hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc nhất. Dù để tượng vàng danh giá vụt mất vào tay Eddie Redmayne nhưng vai diễn Alan Turing vẫn là một cột mốc chói sáng trong sự nghiệp kể chuyện về những thiên tài của anh.

Ngoài bốn vai diễn kể trên, những hóa thân thiên tài mà Benedict Cumberbatch từng thể hiện còn bao gồm người sáng lập Wikileaks - Julian Assange (The Fifth Estate), điệp viên nghe lén Peter Gulliam (Tinker Tailor Soldier Spy) hay nhà khoa học vĩ đại Thomas Edison (The Current War). Nhiều người hâm mộ trầm trồ rằng ắt hẳn trí tuệ của Benedict Cumberbatch cũng phải thuộc hàng quái kiệt bởi cách anh thể hiện những vai diễn này nhìn "nhẹ như không", nhất là khi anh bắn thoại như súng liên thanh trong Sherlock. Tuy nhiên, Benedict lại tỏ ra rất ngạc nhiên khi được gọi là thiên tài rồi khiêm tốn đáp lại rằng: "Tôi không có thông minh thật mà, tôi chỉ cố tỏ ra thông minh thôi."

Làm thiên tài người thường chưa đủ, mà phải là thiên tài có pháp thuật

Không một chút e dè những lời bình luận rằng anh sẽ không thể thoát khỏi cái bóng của Sherlock, trong suốt 8 năm qua, Benedict miệt mài hóa thân thành hàng loạt những vai diễn sáng tạo như nhân viên tình báo, hacker, lão địa chủ tàn độc hay kẻ phản diện của dải ngân hà… Để rồi đến năm 2015, nam diễn viên có đôi gò má cao ương ngạnh lại khiến cộng đồng mạng "tá hỏa" khi tiết lộ vai diễn tiếp theo của mình chính là Doctor Strange – vị pháp sư mở ra kỷ nguyên phép thuật của MCU (Vũ trụ Điện ảnh Marvel).

Khác với Captain America được tiêm siêu huyết thanh để trở nên dẻo dai phi thường hay Thor là một hoàng tử của chủng tộc ngoài hành tinh hùng mạnh, xuất thân của Stephen Strange chỉ là một con người bình thường, có lẽ là thông minh hơn bè bạn một chút. Anh khai phá ra sức mạnh tiềm tàng của thế giới phép thuật và chọn ở lại vị trí pháp sư bảo vệ Trái Đất cũng bằng tinh thần học hỏi không ngừng (hãy nhớ đến những thư viện đầy sách trong pháp đường cổ tại Tây Tạng). Theo một cách nào đó, tinh thần của nhân vật Doctor Strange vẫn khá nhất quán với phong cách diễn xuất của Benedict Cumberbatch: những tinh thần thép bị gắn với một số phận dị thường.

Thông minh là một nét quyến rũ mới

Đối với khá nhiều người, vẻ ngoài của Benedict Cumberbatch không được xem là đẹp, nếu không muốn nói là khá "dị". Tuy nhiên, nếu cảm được nét riêng của Benedict, người nhìn sẽ không bao giờ quên được đường nét độc đáo và thần thái rất tri thức toát ra từ anh.

Ngoài ngoại hình sáng sủa, Benedict Cumberbatch còn "tiếng tăm nhất vùng" với giọng nói trầm ổn vô cùng biểu cảm. Chính vì thế, nam diễn viên cũng cực kỳ "đắt sô" lồng tiếng phim hoạt hình và game, dẫn radio trên kênh phát thanh BBC hay làm sách nói. Có một điều thú vị là dù cho Ben sở hữu khẩu âm Anh chuẩn chỉnh nhưng anh lại mắc phải một lỗi đáng yêu – nói ngọng từ "penguin" (anh chỉ có thể đọc thành "pengwing"). Cơ mà Benedict lại tham gia lồng tiếng cho bộ phim hoạt hình Penguins of Madagascar (2014) đấy, gan chưa?

Benedict Cumberbatch cũng thể hiện được sự nhạy cảm với thời đại khi là một trong những diễn viên đầu tiên tham gia vào công nghệ motion capture (mô phỏng chuyển động). Hai vai diễn ấn tượng của Ben trong vai trò này có thể kể đến con rồng Smaug trong The Hobbit: The Desolation of Smaug (2013) và trùm phản diện Dormammu của Doctor Strange (2016).

Dù đã trở thành ngôi sao triệu đô, Benedict Cumberbatch vẫn cảm thấy chưa hài lòng về sự nghiệp của mình. Mới nửa đầu năm 2018 trôi qua thôi nhưng nam diễn viên đã kịp khiến fan hâm mộ "phổng mũi tự hào" khi vừa sản xuất vừa đóng chính vai diễn người đàn ông quý tộc ăn chơi lêu lổng để quên đi quá khứ đau buồn trong mini series Patrick Melrose. Chưa dừng lại ở đó, Ben táo bạo vượt ra khỏi những tạo hình lịch lãm thường thấy để cạo đầu và hô biến thành một ông trung niên đầu hói cho dự án phim mới mang tên Brexit.

Ngoài mặt nhìn ngầu vậy thôi chứ thật ra Benedict cũng "nhạy cảm" lắm. Anh từng thừa nhận rằng mình đã bắt đầu ý thức được sự trôi qua nhanh chóng của thời gian và mong bản thân già chậm đi một chút để còn "được nhìn thấy cháu nội lớn lên". Có lẽ đối với một người trọng tình thân như Benedict, việc được đón sinh nhật lần thứ 42 tại mái ấm nhỏ phía bắc London cùng vợ và hai đứa con nhỏ là điều hạnh phúc nhất trần gian rồi.

Khi lên bục nhận giải Thành tựu của South Bank Sky Arts Awards, Benedict đã cảm ơn vợ mình: "Vợ tôi, Sophie, người bạn thân thương mến nhất của tôi. Công việc của em, khiếu hài hước, tài năng, sự ủng hộ, lương tri sáng suốt cùng sự vững vàng của em đã nâng đỡ cho anh và những đứa con nhỏ của chúng ta nhiều biết bao nhiêu. Cảm ơn vì tất cả những gì em đã mang đến cho anh trong cuộc đời này." Thật ngọt ngào và đáng ngưỡng mộ phải không?

Một tuổi mới lại đến, mong là anh sẽ luôn giữ được lửa đam mê điện ảnh để khai phá được thêm những vai diễn thật hay. Mong Ben đừng quên rằng để có thể trở thành "người dẫn chuyện của những thiên tài" thì vốn dĩ Benedict Cumberbatch đã là một cái tên kiệt xuất!