Captain America - Siêu anh hùng mang trên vai biểu tượng của xứ Cờ Hoa

Vào năm 1941, khi tập truyện tranh đầu tiên về Captain America - Đại úy Mỹ ra mắt, độc giả mọi lứa tuổi đã rất hứng thú đối với câu chuyện của một người lính nhỏ con tên Steve Rogers trong nháy mắt biến thành người đàn ông hoàn hảo có sức mạnh phi thường. Thế nhưng ít ai biết rằng, ngoài mục đích giải trí, hình tượng người hùng cờ sao còn gắn liền với nhiều giá trị tư tưởng xuyên suốt quá trình phát triển của nước Mỹ.

Những cột mốc chính trong truyện tranh

Sử dụng sức mạnh do huyết thanh đem lại, Steve Rogers mang danh Captain America đã nỗ lực hỗ trợ cho cuộc chiến tranh của Hoa Kỳ Rõ ràng ngay từ đầu, nhân vật siêu anh hùng này được thiết kế là một người lính vô cùng yêu nước. Cốt lõi của ý tưởng này là nhằm tuyên truyền cổ động cho các người lính trong chiến tranh. Từ một người ốm yếu gầy gò, mang trong mình khát khao mạnh mẽ phục vụ Tổ quốc, Steve Rogers thành người lập vô vàn chiến công, phá tan mọi âm mưu xấu xa của địch trong Thế chiến thứ II.

Có thể bạn chưa biết, lúc đầu cha đẻ của Đội trưởng Mỹ đã từng có ý định đặt tên anh là "Super America", thế nhưng khi đó có quá nhiều anh hùng khác sử dụng từ này; nên để nhân vật vốn đã đặc biệt này để lại ấn tượng sâu sắc, từ "Captain" đã chính thức được duyệt qua.

Captain America đã đi qua rất nhiều thời kì: Khi các anh hùng khác mải mê diệt trừ những kẻ xấu có sức mạnh siêu nhiên hoặc các quái vật có khả năng tàn phá khủng khiếp thì Đại úy Mỹ cùng người đọc đi qua chiến tranh thế giới thứ II chống lại Đức quốc xã cho tới tàn dư của chúng là tổ chức HYDRA. Tiếp đó, vị chỉ huy đa tài này còn chống lại một loạt tội phạm nhăm nhe phá hoại sự bình yên của đất Mỹ. Captain America là siêu anh hùng mang nhiều ý nghĩa và thông điệp về chính trị -xã hội chứ không đơn giản là nổi hứng diệt trừ kẻ xấu.

Xuyên suốt series truyện tranh về Captain America, chiến tranh và chính trị là hai đề tài dường như không bao giờ chìm xuống, vô số vấn đề xã hội – hậu chiến được khai thác trong từng tập truyện, tạo bản sắc riêng cho siêu anh hùng này.

Vào cuối những năm 2000, sau một sự tranh chấp ác liệt với chính phủ khi mới lấy lại được quyền kiểm soát cơ thể, Steve Rogers đã được Tổng thống Mỹ tha thứ hoàn toàn cho sự chống đối trước đó của anh. Hơn nữa cũng chính Tổng thống Mỹ ban sắc cho Captain danh hiệu "cảnh sát hàng đầu nước Mỹ" và đứng đầu dàn an ninh của quốc gia.

Và các bạn có biết rằng, Steve Rogers không phải là Captain America "chính thống" duy nhất?

Trong suốt lịch sử tồn tại của mình, danh hiệu Đội trưởng Mỹ đã từng dành cho tận 9 người, nhưng ngoài Steve Rogers là người tiên phong thì chỉ có hai Captain là Bucky Barnes và Sam Wilson để lại được ấn tượng mạnh cho người xem.

Phần kết của cuộc chiến giữa Captain America và Iron Man trong Civil War phiên bản truyện, Steve Rogers bị ám sát với gã ác nhân Crossbones. Bucky đóng vai Captain America trong vài năm, tham gia nhóm New Avengers rồi tiếp tuc đối đầu với Red Skull và một vài kẻ thù cũ của bạn mình. Tiếc rằng trong một cuộc chiến với con gái của Red Skull, Bucky gần như mất mạng trở về.

Sam Wilson trở thành Captain America chính là sau thời điểm đã nhắc tới ở trên, khi Steve Rogers đối đầu với Iron Nail rồi bị biến trở lại đúng tuổi thật của mình. Chính tay Steve đã đưa cho Falcon khiên chắn và bộ giáp mới. Falcon chỉ làm Captain trong một thời gian ngắn nhưng cũng thể hiện được tinh thần mới của Marvel khi cố gắng xây dựng nhân vật trở nên đặc biệt.

Thế nhưng qua nhiều sự thay đổi phiên bản của Marvel thì Steve Rogers vẫn là lựa chọn hàng đầu để người xem/người đọc dành cảm tình. Vì sao lại như vậy?

Có lẽ bởi vì tinh thần yêu nước và sự liều lĩnh khi chấp thuận tham gia cuộc thí nghiệm nguy hiểm, cũng có thể do cá tính cương trực ngay thẳng chỉ một mình Steve Rogers mới khéo léo thể hiện được. Đại diện cho lý tưởng của mình khi bảo vệ người vô tội và quyền tự do cá nhân, sự dũng cảm, sự công bằng – Steve Rogers không hổ danh là anh hùng cương trực và đáng ngưỡng mộ nhất trong vũ trụ của Marvel.

Điện ảnh đã khắc họa Captain America như thế nào?

Captain America thành công nhất không thể không kể đến Chris Evans trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel. Năm 2011, khi Captain America: The First Avenger ra mắt, người xem khó mà rời mắt được anh chàng siêu chiến binh điển trai với tính cách ôn hòa, lịch lãm nhưng cũng vô cùng quả cảm.

Song, phần phim đầu tiên cũng tạo ra nhiều dư luận trái chiều, một số cho rằng hình ảnh của Đại úy Steve Rogers quá lý tưởng, quá trong sạch không có lấy một góc tối.

Rồi góc tối ấy cũng xuất hiện, dưới hình dạng người bạn cũ Bucky Barnes (Sebastian Stan) trong phần hai mang tên Captain America: The Winter Soldier (2014). Bị đóng băng hơn 70 năm, cuộc chiến trong thế kỷ 21 của Captain không chỉ chống lại HYDRA hay các quái vật ngoài hành tinh, mà còn là "sự thích nghi" trước một thời đại mới hoàn toàn lạ lẫm. Người bạn chiến đấu những tưởng đã chết nay trở về nhưng lại đầu quân cho phe địch, mọi niềm tin của Captain America như gương mỏng giờ đây đã vỡ nát. Nhân vật của anh từ đó cũng gai góc và trưởng thành hơn, anh nhận ra rằng cuộc đời mới còn có nhiều sắc xám chứ không đơn thuần là trắng hay đen nữa.

Người thủ lĩnh đáng tin cậy của nhóm Avengers?

Giống với Iron Man, sự xuất hiện của Chỉ huy Nick Fury cho Cap biết rằng anh không phải là siêu anh hùng duy nhất gánh trên vai vận mệnh của cả nhân loại. Vì mỗi kẻ hùng mạnh trong nhóm Avengers đều có một cái tôi vị kỷ to lớn, đòi hỏi một thủ lĩnh tinh thần thống nhất họ với nhau. Cá tính riêng biệt, kinh nghiệm chiến đấu cùng tài lãnh đạo đã khiến Captain xứng đáng với vị trí này.

Năng lực của Captain America trong vai một người dẫn dắt cũng được thể hiện hiện rõ trong phần The Avengers đầu tiên. Trong cuộc đại chiến New York giữa phe Avengers và quân đoàn Chitauri do Loki cầm đầu, Captain không chỉ chiến đấu, anh còn đồng thời phát động sơ tán người dân vô tội. 

Chưa kể, nhờ kinh nghiệm chiến trường mà anh có thể phối hợp ăn ý với bất kỳ thành viên nào, từ đó đưa ra những chiến thuật hiệu quả nhất. Những lời tuyên thệ sắt đá anh nói với Loki ở lần gặp đầu tiên là vô giá, thể hiện được sự suy nghĩ chín chắn và lòng dũng cảm không giới hạn của Captain America.

Thế nhưng trong cuộc đối đầu với thể sống nhân tạo Ultron ở phần hai, lý tưởng hòa bình của Đại úy Mỹ đã bị thách thức bởi tư tưởng thực dụng của một người đồng đội trong nhóm Avengers – Tony Stark/ Iron Man. Khác với Captain, Tony tin rằng để có thể giành được một hòa bình thực sự, mọi biện pháp dù có ngã về  "bóng tối" thì vẫn là cần thiết. Suy nghĩ này đã thôi thúc Tony tạo ra Ultron, người hùng sắt cũng đã nhận ra sai lầm của mình, nhưng chính kiến mà anh ta đã theo đuổi thì không thay đổi. Chính vì những bất đồng trong suy nghĩ, Captain America và Iron Man đã tự vẽ đường ranh đối thủ từ trước cả thời điểm của "Cuộc nội chiến".

Khi Captain America: Civil War ra mắt, chúng ta biết được lý do khiến Captain America và Iron Man đối đầu chính là vì bản Hiệp ước của Chính phủ kêu gọi các siêu anh hùng phải hoạt động theo sự kiểm soát của họ, do thương vong không kể xiết từ những lần hành động tự ý trước đây của nhóm.

Chính lúc này, "Vũ trụ điện ảnh Marvel" đã vẽ một hướng đi mới cho vận mệnh của Đại úy Mỹ, bắt anh phải thoát khỏi cái vỏ bọc an toàn mang tên "hoài niệm quá khứ", chiến đấu để bảo vệ cái chính nghĩa mà mình vẫn theo đuổi. Trong tương lại, có thể Iron Man và Captain America sẽ dẹp đi mọi mâu thuẫn để đối đầu với một kẻ thù chung, nhưng đó là chuyện của tương lai.

Xuyên suốt quá trình phát triển từ truyện lên màn ảnh rộng, Captain America đã trưởng thành cùng với nhiều thế hệ độc giả đã theo dấu chân anh. Đại úy Steve Rogers mang trên ngực và vũ khí ngôi sao bạc của nước Mỹ vẫn mãi sống trong lòng fan, như một người chiến binh, như một người bảo vệ thầm lặng, như một người thầy nuôi dưỡng những hoài bão anh hùng.