Bạn có nhận thấy mình đang ác dần lên mỗi khi luyện phim cung đấu?

Thành công của bộ phim Thâm Cung Nội Chiến (2004) của đài TVB đã mở ra thời kỳ thịnh vượng của dòng phim cung đấu. Nhiều bộ phim thể loại cung đấu ra đời sau đó và nhanh chóng nổi tiếng rộng khắp ở nhiều nước châu Á như Mỹ Nhân Tâm Kế (2010), Bộ Bộ Kinh Tâm (2011), Hậu Cung Chân Hoàn Truyện (2011), Võ Mỵ Nương Truyền Kỳ (2014). Thành công của hai bộ phim Diên Hi Công Lược và Hậu Cung Như Ý Truyện thời gian gần đây đã chứng tỏ phim cung đấu chưa bao giờ bị giảm sức hút.

Phim cung đấu khiến chúng ta mất sạch niềm tin vào cuộc sống?

Cuộc sống nơi thâm cung bí sử vẫn luôn là điều bí ẩn lớn gây tò mò với người hậu thế. Điều cuốn hút nhất trong những bộ phim cung đấu chính là cuộc đấu trí của các vị phi tần, từ việc xéo xắt qua lời ăn tiếng nói đến những thủ đoạn tinh vi. Có người thật sự cơ trí, biết dùng sự thông minh để "ăn miếng trả miếng" kẻ đã hãm hại mình. Có người lại chẳng ngại giở mọi thủ đoạn, mưu hèn kế bẩn để làm hại người khác. Chinh phục đỉnh cao ở nơi hậu cung chính là đạp vào đầu kẻ khác để cao lên. Vậy nên không thiếu những cảnh "chị em cây khế" hãm hại nhau, nô tì phản bội chủ tử, vợ chồng đầu ấp tay gối vẫn nghi kị, đề phòng nhau, có những kẻ miệng nói đạo lý nhưng lại làm những việc ác đến rợn người. Khi đó, chân tình trở thành thứ hiếm hoi và vô cùng xa xỉ.

Trong các bộ phim cung đấu, nhân vật chết như sung rụng, tuổi thọ được đếm bằng… số tập. Hầu hết các bộ phim cung đấu đều không có một kết cục có hậu, nhân vật có sống đến tập cuối cũng phải chịu đủ mọi đớn đau, mất mát, cô độc. Cuối cùng chỉ biết cảm thán rằng mong kiếp sau đầu thai làm một người bình thường, lấy một người bình thường, cùng nhau chăm sóc con cái và mong con cái kiếp sau cũng đừng đầu thai vào gia đình đế vương nữa. Chiến tranh thì luôn luôn phi nghĩa, dù ở chiến trường hay cuộc chiến không gươm đao nơi cung cấm.

Khi lịch sử được drama hóa bằng đủ thứ "mắm muối"

Chưa bao giờ khán giả được mở mang tầm mắt đến thế khi xem phim cung đấu. Hóa ra để leo lên vị trí cao nhất, các phi tần đều phải tính kế hãm hại lẫn nhau, mưu hèn kế bẩn gì cũng có thể mang ra dùng và biết đâu họ chẳng hiền lương thục đức, đoan trang đức hạnh như sử sách ghi chép?

Cũng có thể hiện thực cuộc sống nơi hậu cung thật sự khắc nghiệt và qua bàn tay nhào nặn, thêm mắm dặm muối của các biên kịch nó càng trở nên lắm "drama". Nhiều tài liệu lịch sử cho thấy, hậu cung thời Thanh phải sống trong cảnh "cá lồng chim chậu", bị kìm hãm, trói chặt bởi một thứ gọi là cung quy. Vinh hoa phú quý cũng không thể giúp họ thoát được cảnh cô đơn, trầm cảm, thiếu sức sống và phần lớn đều yểu mệnh. Điều này cũng được phản ánh trong những bộ phim cung đấu, tuy nhiên về nhân cách của các vị phi tần thì không thể dựa vào phim để phán xét.

Phim cung đấu thường bị chỉ trích rất nhiều vì làm sai sự thật lịch sử. Cùng lấy cảm hứng từ một nhân vật có thật trong lịch sử nhưng trong phim biên kịch cho hiền mới được hiền, bảo ác thì phải ác. Thế nên khán giả mới có dịp loạn não khi bị lạc trong mê hồn vũ trụ cung đấu giữa Diên Hi Công Lược và Hậu Cung Như Ý Truyện.

Nếu Phú Sát Dung Âm (Tần Lam) được mệnh danh là Hoàng hậu quốc dân trong Diên Hi Công Lược vì sự hiền lương thục đức thì ở Như Ý Truyện, Phú Sát Lang Hoa (Đổng Khiết) lại là kẻ khẩu Phật tâm xà, lòng dạ nham hiểm. Trong Diên Hi Công Lược, Lệnh phi Ngụy Anh Lạc (Ngô Cẩn Ngôn) là người thông minh, cơ trí, trọng tình nghĩa thì sang Như Ý Truyện, Lệnh phi Vệ Yến Uyển (Lý Thuần) lại là ác nữ bị ghét nhất nhì Tử Cấm Thành. Trong lịch sử thì Phú Sát Hoàng hậu và Lệnh phi đều là những phi tần được vua Càn Long hết mực sủng ái. Cao Quý phi được ghi chép lại là có tính cách điềm đạm chứ không hề ngạo mạn như trên phim, bà cũng là một trong 5 vị hậu phi được hợp táng cùng vua ở Dụ lăng.

Chính vì sự hư cấu quá đà, thêm mắm dặm muối vào lịch sử nên đa số phim cung đấu đều gặp vấn đề với khâu kiểm duyệt. Diên Hi Công Lược hay Hậu Cung Như Ý Truyện đều phải trải qua những cuộc "đại phẫu", bị cắt gọt rất mạnh tay mới được công chiếu.

Phim cung đấu nuôi dưỡng mầm ác trong lòng người xem?

Trong phim cung đấu, nhân vật ác là điều bình thường, nhân vật hiền lành, nhân hậu mới là điều bất thường. Khán giả nhiều phen sởn da gà với những thủ đoạn quá dã man, tàn độc trong phim. Phải chăng các nhà làm phim đã tạo nên một định kiến trong lòng người xem rằng phim cung đấu nhất định phải khốc liệt và nhân vật hiển nhiên phải ác đến cực kỳ ác?

Bạn có nhận thấy rằng, không chỉ các nhân vật trong phim ác mà chính chúng ta – những người xem cũng đang ác dần đều? Tất nhiên chúng ta không có những thủ đoạn tàn độc, bày mưu tính kế hại người nhưng chúng ta ác trong suy nghĩ. Trong tâm mỗi người vốn đã có sẵn mầm ác, chỉ là phim cung đấu giúp "kích hoạt" mầm ác ấy lên và nuôi dưỡng nó từng ngày.

Xem phim, nhân vật nào hiền quá thì được kỳ vọng sẽ sớm "hắc hóa" (từ thiện hóa ác). Tất nhiên ai cũng phải biết cách bảo vệ mình nhưng hắc đạo không phải là con đường duy nhất, thế nhưng khán giả vẫn ra sức ủng hộ nhân vật đi theo con đường ác. Phải chăng xem các nhân vật cắn xé nhau trên phim là cách để thỏa mãn "ác tính" trong lòng mỗi người?

Những nhân vật phản diện bị ghét vì quá ác, khán giả sốt ruột đếm từng tập để chờ nhân vật chết, chết bình thường chưa đã, phải chết đau chết đớn mới hả dạ. Khi nhân vật Nhĩ Tình (Tô Thanh) trong Diên Hi Công Lược "chết ở Việt Nam", toàn thể con dân ăn mừng, tin tức lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội. Trong bộ phim này, cảnh Thuần phi (Vương Viện Khả) và Nhĩ Tình bị xử tử đều bị cắt bớt chi tiết. Tuy nhiên nhiều khán giả không thấy thỏa mãn với những gì trên màn ảnh và quyết định tự chế clip cảnh Minh Ngọc (Khương Tử Tân) ép Nhĩ Tình uống thuốc độc.

Có những nhân vật chưa kịp ác đã bị khán giả ghét cay ghét đắng, chẳng hạn như Vệ Yến Uyển (Lý Thuần) trong Như Ý Truyện. Nửa đầu bộ phim, rõ ràng nhân vật này chưa có thủ đoạn gì quá tàn nhẫn, hơn nữa nàng còn bị Gia phi (Tân Chỉ Lôi) hành cho tơi tả, chịu tủi nhục đủ đường. Nhưng biết chắc là nhân vật này kiểu gì cũng ác nên khán giả cứ phải ghét dần là vừa. Bộ phim Như Ý Truyện cũng có những thay đổi so với nguyên tác tiểu thuyết để có thể qua cửa kiểm duyệt. Điều này lại không làm hài lòng một bộ phận khán giả. Theo họ, Hoàng hậu Phú Sát Lang Hoa đúng ra phải thâm độc hơn nữa, hay con của Gia phi phải do Vệ Yến Uyển hại chứ không có chuyện sinh ra đã chết do mẹ sống thất đức.

Nhân vật ác bị ghét đã đành, nhân vật thiện lương cũng bị đem ra chửi (?!). Sau khi Như Ý Truyện chiếu được 20 tập, đến đoạn Như Ý (Châu Tấn) bị đày vào lãnh cung, có nhiều ý kiến bình luận cho rằng Như Ý chẳng chịu đề phòng gì, bị hại là đáng lắm! Đến khi Tỏa Tâm (Trần Tiểu Vân) cung nữ thân cận của Như Ý bị tra tấn dã man trong Thận Hình Ti, một làn sóng phản ứng đã bùng lên trên mạng xã hội với ý kiến cho rằng Như Ý quá yếu đuối, nhu nhược. Đến nỗi nam diễn viên Kinh Siêu (vai Lăng Vân Triệt) phải đăng đàn trên Weibo bênh vực Như Ý rằng: "Cô ấy không nhu nhược, cô ấy chỉ muốn sống lương thiện".

Khi diễn viên quá nhập vai còn người xem quá nhập phim

Người ta vẫn bảo diễn vai phản diện mà để người ta ghét là thành công của diễn viên. Tuy nhiên không ít khán giả lại để cảm xúc của bản thân đi hơi xa. Diễn viên Vương Mậu Lôi, người thể hiện vai Viên Xuân Vọng trong Diên Hi Công Lược từng bị netizen chửi rủa, xúc phạm nặng nề chỉ vì diễn vai ác quá đạt. Trước đó, diễn viên Lý Minh Khải cũng từng gặp rắc rối trong cuộc sống thực chỉ vì đóng vai Dung ma ma trong Hoàn Châu Cách Cách quá ác. Diễn viên Lý Thuần, người "chuyên trị" các vai phản diện như vai Nghê Mạn trong Hoa Thiên Cốt hay gần đây là vai Vệ Yến Uyển trong Như Ý Truyện cũng từng bị tấn công Weibo bằng những lời lẽ xúc phạm.

Khi diễn viên nhập tâm vào vai diễn, họ tạo nên một nhân vật thành công nhưng khi khán giả quá nhập tâm vào bộ phim thì thường quên đi cuộc sống thật. Họ không phân biệt được đâu là vai diễn, đâu là diễn viên nên mới có chuyện ghét nhân vật, ghét lây cả diễn viên.

Bên cạnh đó, do ảnh hưởng từ phim ảnh, nhiều người áp đặt cả cảm xúc yêu ghét lên các nhân vật thật trong lịch sử. Sau khi bộ phim Diên Hi Công Lược và Hậu Cung Như Ý Truyện lên sóng, nhiều người hâm mộ đã mang hoa quả đến thắp hương trước mộ phần của Thanh Cao Tông Kế Hoàng hậu. Có lẽ chính bà cũng không ngờ rằng sau chừng ấy thế kỷ, bà lại có nhiều fan hâm mộ đến thế. Trong khi đó, làn sóng tẩy chay Lệnh phi bùng lên dữ dội trên mạng xã hội, nhiều người xúc phạm bà bằng những ngôn từ tục tĩu, tự ý suy diễn về nhân cách của bà. Có lẽ những con người thiên cổ đã an giấc nghìn thu cũng không muốn bị "gọi hồn" một cách vớ vẩn như thế. Yêu ghét nhân vật trong phim là quyền của mỗi người nhưng xúc phạm người quá cố trong lịch sử là điều bất kính và thất đức.

Lại có những người dùng hệ quy chiếu của bộ phim này để áp đặt lên bộ phim khác. Trong khi Như Ý Truyện đang tiếp tục chiếm được sự chú ý, nhiều khán giả đã "đào mộ" lại những thước phim Hoàn Châu Cách Cách với nhiều điểm tương đồng về bối cảnh, nhân vật. Lạ lùng chưa, nhân vật Kế Hoàng hậu (Đới Xuân Vinh) và Dung ma ma (Lý Minh Khải) từng bị ghét vì quá ác, nay lại được nhìn nhận bằng ánh mắt thiện cảm, thậm chí cảnh Dung ma ma tra tấn Tử Vy (Lâm Tâm Như) dã man còn được một số người tán thưởng.

Hoàn Châu Cách Cách vốn không phải phim cung đấu, nhân vật Kế Hoàng hậu trong bộ phim này cũng rất khác với Như Ý (Châu Tấn), trong phim bà ta ác thật và việc bà ta hành hạ Tử Vy là bởi vì ghen tức chứ không phải vì mục đích giáo huấn tốt đẹp gì.

Vậy nên, khi xem phim chúng ta có thể sống trong không gian của nhân vật, nhưng khi mỗi tập phim khép lại, tay hãy trở về với cuộc sống bình thường. Đừng quá sa đà vào việc ném đá, bình luận tiêu cực hay phấn khích trước những hành vi độc ác của nhân vật trong phim. Điều đó chỉ khiến chúng ta càng trở nên cay nghiệt hơn mà thôi.