Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình

Nhật Chung; Design: Tuấn Maxx, Theo Trí Thức Trẻ 15:09 17/09/2017

"Bad Genius" đã không khiến những khán giả như tôi phải thất vọng. Không chỉ dừng lại ở một sản phẩm giải trí, bộ phim này còn là bức tranh khắc hoạ chân thật nhất về những hoang mang, vấp ngã, đổ vỡ mà bất kì người trẻ nào cũng từng gặp phải.

*Bài viết có tiết lộ tình tiết trong phim, cân nhắc trước khi đọc.  

Tròn 4 tháng không đặt chân vào rạp xem bất kì bộ phim nào. Ấy vậy mà ngay từ khi xem xong trailer của "Bad Genius", tôi biết mình chắc chắn phải xem nó ngay trong ngày đầu công chiếu. Cái không gian học đường mà bộ phim vẽ ra tạo cho người xem cái cảm giác thân thương lạ lùng. Ngay cả vấn nạn gian lận thi cử nữa - ai mà không "tìm thấy chính mình" (dù chỉ là một chút) trong câu chuyện này cơ chứ. 

Và đúng như mong đợi, "Bad Genius" đã không khiến những khán giả như tôi phải thất vọng. Phim rất hay, thậm chí "xuất sắc" cũng chẳng đủ để diễn tả trọn vẹn tác phẩm điện ảnh này. Nhưng cái hay của phim không chỉ dừng lại ở những khung hình đẹp, kịch bản hấp dẫn, nhịp phim gay cấn hay bất cứ điều gì thuộc về phạm trù chuyên môn. Cái hay của "Bad Genius" còn nằm trong chính những bài học, những câu hỏi mà nó để lại với tất cả khán giả, đặc biệt là với những người trẻ. 

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 1.

Vượt ra khỏi phạm vi của một ngôi trường cấp 3, "Bad Genius" cho chúng ta thấy được những lớp lang khác nhau về cuộc sống của những đứa trẻ 18, 20. Là những áp lực vô hình trên vai không thể nào trút bỏ, là những trăn trở đúng – sai trong cách hành xử ở giai đoạn trưởng thành, là bức tranh chân thật đến đau lòng về những ngã rẽ cuộc đời mà ai cũng phải một lần lựa chọn.

Tôi tìm thấy mình đâu đó trong câu chuyện của "Bad Genius". Không phải ở một nhân vật hay một hành động cụ thể, mà chính là cái không khí và những cảm xúc mà xuyên suốt bộ phim đã mang lại. Sự hụt hẫng, thất vọng, những bất công của cuộc sống, những lần lựa chọn khó khăn và cả việc đánh mất bản ngã của chính mình - bất kì người trẻ nào cũng sẽ thấy bóng dáng mình trong câu chuyện này. Không chỉ dừng lại ở một tác phẩm điện ảnh, đây còn là bộ phim mà bất kì người trẻ nào cũng nên coi để soi rọi lại bản thân.

Giàu quá, nghèo quá, giỏi quá, dốt quá – cái gì "quá" cũng đều có những bất hạnh riêng

Ai trong chúng ta cũng từng vài lần ước mình xinh trai đẹp gái hết phần thiên hạ hoặc ôm mộng trúng Vietlot được vài chục tỉ để hiểu cảm giác của người giàu là như thế nào. Tuy nhiên, không chỉ có những người xấu xí, nghèo khổ hay dốt nát mới cảm thấy bất công, thiệt thòi mà ngay cả những cá nhân tưởng chừng như nắm trọn thế giới trong tay cũng có những nỗi niềm không thể tỏ cùng ai.

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 3.

Nhân vật nào trong Bad Genius cũng đều có số phận tréo ngoe và những nút thắt chết dính lấy mình ngay từ khi sinh ra. Lynn và Bank – hai thần đồng xuất chúng nhưng lại nghèo đến nỗi ăn 2 bữa cơ bản ở trường cũng phải tính toán chi li. Còn Grace và Pat – những cô chiêu cậu ấm không bao giờ lo hết tiền nhưng lại dốt đặc cán mai chuyện trường lớp không đường nào cứu vớt.

Nếu như cán cân số phận ưu ái hơn một chút thì có lẽ Lynn và Bank đã không phải bất chấp tất cả chỉ để thoát ra khỏi cái nghèo đeo bám dai dẳng gia đình mình suốt mấy chục năm qua. Còn Grace và Pat – giá như "đỡ giàu" đi một ít thì họ đã có thể lựa chọn cho mình những con đường khác, phù hợp hơn với năng lực bản thân.

Nếu có sai thì cái sai ở đây chính là việc cả hai đã sinh ra trong những chiếc thìa vàng quá lớn. Lớn đến nỗi có vùng vẫy cách mấy cũng không sao thoát ra được định kiến, trách nhiệm lẫn sự áp đặt của gia đình. Bad Genius cho chúng ta thấy được có tất cả chưa chắc đã may mắn. May mắn là khi bạn có quyền lựa chọn.  

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 4.

Grace và Pat có thể không giỏi bài vở trường lớp nhưng không có nghĩa rằng họ bất tài. Trong phim, bạn sẽ thấy "Steve" Pat sở hữu một cái đầu của những chiến lược gia, với những đường đi nước bước và mánh lới làm ăn như một doanh nhân thứ thiệt. Còn Grace tưởng chừng như bánh bèo mít ướt nhưng lại học cực giỏi những môn nghệ thuật, có gu thẩm mỹ tốt và là người xử lí mảng thiết kế của nhóm.  

Giàu quá, nghèo quá, giỏi quá, dốt quá – cái gì "quá" cũng đều có những bất hạnh riêng. Đôi khi được làm một người bình thường lại là một kiểu hạnh phúc. Ở vị trí đó, bạn vẫn còn cơ hội để trau dồi và biến mình thành một phiên bản tốt hơn nhưng cũng đồng thời không quá vô vọng đến mức chẳng còn đường nào để ngoi đầu lên nhìn đời.

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 5.

Người bị chê nhiều quá thì tự ti, mặc cảm. Người được khen mỗi ngày thì lại cảm thấy hoang mang, chới với không biết làm gì tiếp theo. Nghèo hèn, xấu xí thì bị xa lánh, ghét bỏ. Giàu có, xinh đẹp thì lại không rõ lòng người đến với mình thực hư là vì điều gì. Vậy nên hãy thấy may mắn khi còn được thoải mái tung hoành ở cái khoảng giữa giữa ấy. Nơi mà bạn còn được sống vô tư, được làm chính mình và chưa bị hút tõm vào bất kì thái cực nào của cuộc đời. Hạnh phúc là đấy chứ đâu nữa!

Ngoài trắng và đen, đôi khi chúng ta còn phải chấp nhận cả những mảng xám

Khi cố thuyết phục Bank tham gia phi vụ STIC cùng mình, Lynn đã nói "Nếu cậu không gian lận thì cuộc đời cũng sẽ gian lận với cậu mà thôi." Câu nói này suy cho cùng chẳng mang ý nghĩa tích cực nào, nhưng nó lại phản ánh được về những gì đang thực sự xảy ra trên thế giới này. Về những góc tối, những điều không tốt đẹp và cả những cách hành xử kém nhân văn.  

Có những chuyện không thể cứ muốn 1 là 1, 2 là 2. Đúng sai rõ ràng đôi khi chỉ là kết quả trên những bài thi ở trường ở lớp. Còn với cuộc đời, đôi khi bạn phải chấp nhận cả những mảng xám.  

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 6.

Sự lũng đoạn tài chính trong giáo dục Thái Lan, những khoản thu mập mờ mà bố Lynn phải trả cho trường hay lớp học thêm cho biết trước đề thi của thầy giáo môn Toán chính là những ví dụ điển hình trong Bad Genius. Ngay cả cách mà bộ phim khai thác về những tác động của tiền bạc đến đạo đức của mỗi cá thể hay cách mà đồng tiền có thể giải quyết mọi vấn đề cũng được thể hiện tinh tế, khéo léo nhưng vẫn đủ khiến người xem phải thở hắt đôi ba lần.  

Nói ra những điều này không phải để vẽ nên hình ảnh về một thế giới xám xịt, đầy sự bất công và thiếu nhân văn trong bạn. Thế giới này vẫn luôn còn những điều ấm áp, tốt bụng. Chỉ có điều đừng lãng mạn hoá mọi thứ lên. Bạn không cần phải sống quá dè chừng, nghi ngại, nhưng cũng đừng ngờ nghệch phủ hồng hiện thực và cho rằng trên đời này ai cũng có nghĩa vụ đối xử chân thành, hết lòng với mình.

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 7.

Từ đầu đến cuối, Bank chính là nhân vật đáng thương nhất. Một chàng trai tốt bụng, lương thiện, ngay thẳng nhưng cuối cùng lại phải nhận một cú tát quá mạnh và rồi ôm hết những đớn đau, bất công về cho riêng mình. Bank là người luôn hi vọng vào sự công bằng nhưng đến cuối cùng lại nhận ra chỉ có mình mình trơ trọi đứng về phe "chính nghĩa hoàn hảo". Ngay cả khi đã đánh mất bản ngã và trở thành một con người mưu mô, tính toán, người ta vẫn thấy được đâu đó cái khờ dại, chân thật và cả sự tổn thương đằng sau ánh mắt tưởng chừng như quyết đoán của Bank.      

Với sự cố gắng, nỗ lực, ai cũng có thể đạt được điều mình muốn. Nhưng không phải ai cũng giữ trọn vẹn được những điều tốt đẹp và không đánh rơi bản thân trên hành trình tìm kiếm hạnh phúc. Đó là bài toán mà đến cuối phim, Bank đã không tìm ra được lời giải. 

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 8.

Tất thảy mọi thứ trên đời này, ngoại trừ gia đình, đều là phép thử. Vậy nên đừng đau lòng. 

Grace là người bạn thân đầu tiên và cũng là duy nhất của Lynn trong suốt những ngày tháng cấp 3. Cả hai đến với nhau bằng sự chân thành, không chút phân biệt giàu nghèo dù rõ ràng hoàn cảnh đôi bên vô cùng khác biệt. Cùng nhau kề vai sát cánh, vào sinh ra tử nhưng rồi sau tất cả, ai cũng có những con đường riêng.

Chẳng cãi vã rùm beng, cũng không một lời từ giã nhưng sao khoảnh khắc Lynn rời khỏi group chat, còn Grace bần thần khóc ngay giữa buổi tiệc ăn mừng của chính mình sao lại đau lòng đến vậy. Tôi tin chắc rằng bất kì ai từng có một tình bạn "chết yểu" đều tìm thấy mình đâu đó trong Bad Genius.  

Tình cảm dành cho người bạn xưa vẫn luôn còn đó. Chỉ là đến một thời điểm trong cuộc đời, chúng ta không thể tiếp tục nắm tay bước đi như những ngày còn trong trẻo. Đành phải tạm biệt nhau giữa ngã ba đường. Dù đau lòng nhưng đó là cách tốt nhất cho cả hai.

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 9.

Ngoài tình bạn giữa Grace và Lynn thì những thương nhớ giữa cặp đôi thiên tài Bank và Lynn cũng khiến không ít người tiếc nuối. Ánh mắt trao nhau trước lúc lên máy bay, sự lo lắng, quan tâm cùng cái nắm tay của Lynn dành cho Bank ở cuối phim đã phần nào nói lên tình cảm của cả hai. Tiếc rằng cái tôi quá lớn, sự cứng đầu cùng những thay đổi sau cú sốc STIC đã làm cho cả hai dần trở nên xa cách hơn.  

Từ đầu đến cuối phim, khán giả vẫn luôn thấy bố Lynn ở đó, nắm chặt đôi bàn tay con gái mình, sẵn sàng bỏ qua mọi ương bướng, ngỗ nghịch và những sai lầm tày trời của Lynn. Hình ảnh của một người bố tiều tuỵ, hốc hác nhưng luôn có đôi mắt ánh lên niềm hi vọng về cô con gái nhỏ trong Bad Genius thật sự rất xúc động. Có vậy mới thấy, tất thảy mọi thứ trên đời này, ngoại trừ gia đình, đều là phép thử. Vậy nên đừng đau lòng.

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 10.

Ai cũng sẽ phải lựa chọn, quan trọng là bạn đối mặt với "đáp án" ra sao! 

Những mánh lới có thể giúp các bạn trẻ trong phim gian lận thành công ở những bài thi trường lớp, nhưng với "bài thi cuộc đời" thì không có đường tắt nào để đi. Lynn, Bank, Grace và Pat cũng giống như tất cả chúng ta, đều sẽ phải va vấp, trầy trật, thất vọng, ngỡ ngàng, hăm hở bước vào rồi lại đau đớn bước ra. Bởi vì tuổi trẻ là như vậy, không đau đớn thì không có trưởng thành.  

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 11.

Bộ phim kết thúc với dấu chấm hỏi lửng lơ về số phận của từng nhân vật. Lynn bước vào căn phòng điều tra và bắt đầu giải trình về phi vụ gian lận STIC, để lại người bố của mình bên ngoài cánh cửa, Bank có được thứ mình muốn nhưng lại đánh mất bản ngã, Pat và Grace thì hoang mang không biết phải làm gì tiếp theo tại Đại học Boston khi không có sự giúp đỡ của cô bạn thiên tài. Đến cuối cùng, không một ai hạnh phúc trọn vẹn với sự lựa chọn của mình.

Xuyên suốt bộ phim, ta thấy các nhân vật đều đã phải đưa ra rất nhiều sự lựa chọn. Đó không chỉ là những A B C D trên bài thi trắc nghiệm mà còn là sự lựa chọn giữa việc từ bỏ hay bước tiếp, ở lại hay ra đi, tổn thương chính mình hay chấp nhận trở nên ích kỉ để bảo vệ những quyền lợi cá nhân.

Ở giây phút quyết định giữa việc nên nói ra sự thật để cứu bạn hay lầm lũi bước đi, Lynn đã chọn cách thứ hai. Và tôi nghĩ rằng nếu thật sự phải ở trong trường hợp đó, Lynn không phải là người duy nhất cư xử như vậy. Không ai nói trước được về những sự lựa chọn của tương lai. Cũng không ai có thể khẳng định mình sẽ luôn đứng về lẽ phải, sống ngay thẳng, trung trực trong mọi tình huống. Tất cả chúng ta đều sẽ phải đưa ra những lựa chọn. Mỗi một lựa chọn sẽ cho bạn những kết quả khác nhau. Việc bạn cần làm là học cách đối mặt với từng kết quả, cho dù nó có tệ hại thế nào.     

Bad Genius: Câu chuyện về tuổi trẻ, về những sự lựa chọn trong đời và cả những lần đánh mất bản thân mình - Ảnh 12.