Bà Tôn Nữ Thị Ninh nói về 20 Nhân vật truyền cảm hứng: "Nhờ WeChoice mà tôi biết đến So Y Tiết, tôi rất thích anh chàng này"

Đây là mùa thứ 5 bà Tôn Nữ Thị Ninh đồng hành cùng WeChoice Awards với tư cách là thành viên của Hội đồng thẩm định. Có thể nói sự gắn bó trong nhiều năm liền giúp bà hiểu rất rõ tinh thần mà WeChoice Awards hướng đến, từ đó giúp đưa ra được những nhận xét và quyết định công tâm, thẳng thắn nhưng cũng đầy sự bao dung và thấu cảm với từng câu chuyện, từng nguồn cảm hứng.

Bà Tôn Nữ Thị Ninh là một học giả - nhà giáo (1969-1979), một nhà ngoại giao (Đại sứ Việt Nam tại Châu Âu và Bỉ, 2000-2003), một đại biểu nhân dân (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, 2003-2007), và hiện là Chủ tịch Quỹ Hòa bình và Phát triển TP.HCM.

Trong chuyến thăm Việt Nam từ ngày 16-17/12/2019, đoàn đại biểu của tổ chức Leaders pour la paix (Lãnh đạo vì hòa bình) đã kết nạp bà Tôn Nữ Thị Ninh là thành viên đại diện cho tiếng nói của Việt Nam.

Trong số những hoạt động, đặc biệt với tư cách nhà ngoại giao nhân dân, bà vẫn luôn tham gia trong nước và quốc tế, gắn bó với các hoạt động hàn gắn vết thương chiến tranh, ví dụ như kết nối với cộng đồng người Việt tại nước ngoài và hậu quả Chất độc Da cam/dioxin, cũng như vấn đề phát triển bền vững, bình đẳng giới, tạo quyền năng cho thanh niên, và thương hiệu quốc gia.

Bà có cảm nhận gì về thông điệp của WCA 2020 "Diệu kỳ Việt Nam" - một thông điệp sáng rõ nhất để nói về sự nỗ lực, đồng lòng của cả dân tộc trong một năm vừa qua?

Chúng ta không tự đề cao nhưng phải thừa nhận người dân Việt Nam đã thể hiện tinh thần đồng bào, đoàn kết trước một năm đầy thách thức như năm 2020. Đây là năm đặc biệt đối với cả thế giới trước tác động ghê gớm của đại dịch Covid-19, và cũng đặc biệt với đất nước chúng ta bởi không chỉ phải đương đầu đại dịch mà ta còn gánh nhiều thiệt hại bởi đại lụt miền Trung. 

Trong bối cảnh đó, người Việt Nam đã "đến với nhau" một cách rất tự nhiên, sáng tạo và lạc quan. Ngày thường, mỗi con người có thể điều khiển xe máy chen chúc trên đường phố, có thể đề cao "chủ nghĩa cá nhân" của bản thân, nhưng khi đất nước cần sự đồng lòng, tôi đã thấy dân tộc mình cùng chung một tiếng nói và niềm tin, đó chính là điều "Diệu kỳ Việt Nam" trong năm nay.

Theo góc nhìn từ bà, niềm cảm hứng của 20 nhân vật/ câu chuyện được cộng đồng đề cử trong năm nay có điểm chung nào?

Khi mà tiếng gọi của Tổ quốc, của đồng bào, của cộng đồng xung quanh vang lên thì mỗi người sẽ trả lời có mặt và đóng góp theo kiểu của mình. 20 nhân vật WeChoice Awards năm nay cũng thế. Họ mang trong mình những màu sắc riêng, họ đến từ những hoàn cảnh và lĩnh vực khác nhau, đủ mọi lứa tuổi từ trẻ đến già... nhưng tựu trung họ đều là người dám nghĩ dám làm, và làm theo cách riêng của mình.

Một vài đề cử năm nay có mức độ lan tỏa không chỉ trong cộng đồng nhỏ, không chỉ cả nước mà còn vươn tầm quốc tế như ekip Ghen Cô Vy, 2 chàng trai làm giày từ bã cà phê - nhựa, cô giáo lọt top 10 giáo viên toàn cầu hay ê kíp bác sĩ chữa trị thành công cho phi công người Anh khiến cả thế giới phải ngả mũ thán phục, đó là điều chúng ta có thể tự hào.

Có một nghịch lý là chính vào một năm có quá nhiều xáo trộn, quá nhiều đám mây đen tại đất nước mình nhưng chúng ta đã đẩy lùi được những đám mây đó, tạo được những tia sáng không chỉ ở Việt Nam mà thế giới cũng đã nhìn thấy.

Bà đánh giá thế nào về dấu ấn của ngành Y Việt Nam trong năm 2020?

2020 là năm thể hiện rõ nét trình độ các chuyên gia bác sĩ, các nhà khoa học Việt Nam, họ đã chứng tỏ tay nghề của mình không hề thua kém bạn bè quốc tế. Chúng ta có GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai -  Tổng chỉ huy của đơn vị nghiên cứu nuôi cấy và phân lập thành công chủng virus corona mới, tạo điều kiện cho việc xét nghiệm nhanh các trường hợp nhiễm và nghi nhiễm nCoV; ca mổ lịch sử tách rời 2 bé Trúc Nhi - Diệu Nhi...

Đại dịch 2020 cho chúng ta thấy điều gì, đó là trước một thử thách lớn như thế này thì hệ thống y tế công cũng như tư nhân đã phải gồng mình ứng phó một cách hiệu quả cả về trình độ y học lẫn tổ chức, tuyên truyền.

Nhắc đến tuyên truyền có hiệu quả, có phải bà muốn nói đến Ghen Cô Vy?

Đúng vậy, Ghen Cô Vy là một dự án truyền thông mà tôi rất thích. Tôi thích từ bài hát cho đến vũ điệu rửa tay. Tuyên truyền trong thời dịch Covid-19 thì không cần nói nhiều nhưng phải hấp dẫn và sáng tạo.

Khi mà ta phải "chạy đua với virus" thì những cách thức truyền thông truyền thống như poster, banner, tờ rơi, tin tức… là không đủ để đưa những thông tin mang nặng tính chuyên môn khoa học y tế đến với số đông đại chúng trong thời đại công nghệ 4.0. Vậy thì có phải 1 MV ca nhạc với giai điệu bắt tai, lời bài hát dễ nhớ và một vũ điệu challenge dễ thương được giới trẻ yêu thích sẽ là lời giải cho bài toán ấy không? Câu trả lời là có. Nó còn thể hiện cho một tư duy cởi mở, một sự thay đổi theo hướng đi mới đầy thành công trong công tác tuyên truyền xã hội của cơ quan Nhà nước.

Ngoài những đề cử có hoạt động cộng đồng nổi bật, có thành tựu y tế hay showbiz đáng ghi nhận thì cũng có nhân vật chỉ đơn giản là mang niềm cảm hứng lạc quan yêu đời trong cuộc sống thường nhật của chính họ, đơn cử như "chàng chăn bò" So Y Tiết, bà có cảm nghĩ gì về nhân vật hài hước này?

Nhờ WeChoice mà tôi biết đến So Y Tiết và thật lòng tôi rất thích anh chàng này. Nếu được dùng một từ để nói về So Y Tiết thì tôi sẽ dùng từ "tinh khiết". Tôi thích sự tinh khiết, bình dị của con người này.

So Y Tiết còn khiến tôi nhận ra sự thú vị của mạng xã hội, đó là dù chúng ta không phải là một celeb, Hoa hậu, ca sĩ nổi tiếng nào thì chúng ta cũng có thể thu hút được các ngôi sao quốc tế nhờ sự lạc quan, yêu đời và cái sự chân chất đầy vị như "nước mắm" của So Y Tiết. Anh chàng này tuy rằng mồ côi, bỏ dở việc học do hoàn cảnh gia đình và sức khỏe nhưng anh lại có một sự tự tin vô cùng. Anh không tự tin vì mặc đẹp, tài giỏi, anh tự tin trong chính cuộc sống chăn bò thường nhật của mình. Tôi rất ấn tượng với nhân vật này.

Có một nhân vật trong top 20 đề cử mà tôi nghĩ cần "nhân" lên. Đó là cô Hà Ánh Phượng - cô giáo lọt Top 10 giáo viên toàn cầu. Cô Phượng tạo điều kiện cho những học trò của mình, dù là những đứa trẻ chưa từng đến Hà Nội, chưa từng biết Sài Gòn nhưng đã có thể đối thoại với bạn học bên châu Phi hoặc một nước châu Âu nào đó. Trước đây chúng ta nghĩ chỉ có những học sinh trường Quốc tế mới có cơ hội tiếp cận nền giáo dục toàn cầu, mới có cơ hội tiếp xúc với học sinh thế giới. Biên giới mềm ngày nay đã được kết nối bằng công nghệ rồi, nhưng công nghệ mà không có người thầy thì cũng vô ích. Phải có những người như cô Hà Ánh Phượng mới có thể tạo ra cây cầu kết nối như vậy.

Xin cảm ơn những chia sẻ của bà Tôn Nữ Thị Ninh và hẹn gặp bà tại Gala Vinh danh và Trao giải WeChoice Awards 2020.