Ai cũng khuyên người trẻ “be yourself”, nhưng nếu đã là chính mình mà không thành công thì nên làm gì đây?

Phải làm gì khi bản thân là một người thú vị, tài năng và hay ho nhưng lại chả được công nhận hoặc thậm chí bi kịch hơn là còn không được ai biết đến? Đây có lẽ là câu hỏi khiến không ít người trẻ đau đầu, nhất là trong cái thời đại mà thương hiệu cá nhân quan trọng không thua gì tấm bằng khen cuối mỗi học kì thời còn đi học.

Mạng xã hội - hơi thở thứ 2 của thế hệ Z

Dù muốn hay không thì ai cũng phải công nhận rằng các nền tảng mạng xã hội (MXH) giờ đây đã trở thành thứ để người trẻ “nhìn mặt" đối phương, thậm chí là âm thầm đánh giá một người nào đó. Người có 10k followers theo dõi trên mạng vô hình chung cũng sẽ được xem là sở hữu độ tin cậy và sức hút hơn hẳn người chỉ có lèo tèo 200 followers. Một dòng status thu hút hàng trăm bình luận rôm rả phần nào cũng nói lên được tính cách và độ quan tâm nhất định của cộng đồng với một cá nhân nào đó. Bạn có thể bĩu môi bảo rằng “tôi không phải đứa sống ảo” hay “mấy cái like đó đâu có ăn được", nhưng thú thật đi, nếu đăng một bức ảnh thật xinh xắn lên nhưng 10 phút trôi qua mà chỉ có 3 like, hoặc chia sẻ một quan điểm cực kì tâm đắc lên mà chả ai thèm tán dương, bình luận - liệu bạn có chột dạ không?

Việc nổi tiếng trên mạng giờ đây đã không còn xa lạ như xưa. Từ những KOL/ influencer sở hữu cả triệu follower như Chi Pu, Châu Bùi, Trang Lou, Quỳnh Anh Shyn, Phương Ly... cho đến những micro-influencer chỉ cần từ 10k người theo dõi trở lên là đã đủ để có một nguồn thu nhập ổn định.

Sự phát triển của internet cùng với các nền tảng MXH trong suốt một thập kỉ qua đã thay đổi hoàn toàn khái niệm về sự công nhận của giới trẻ qua từng thời kì. Nó không còn (hoàn toàn) là những tấm bằng khen, những lần xuất hiện trên báo mà đã được “chuyển hoá" sang những chiếc like, share, bình luận, lượng subscriber, lượng followers…

Hơi thở thời đại này không còn là câu chuyện của lũ trẻ vắt mũi chưa sạch mà đã trở thành một yếu tố quan trọng giữa thời đại 4.0 như hiện nay. Các hiện tượng MXH, các hotboy hotgirl sở hữu hàng trăm ngàn người theo dõi giờ đã đường đường chính chính bước lên các phương tiện truyền thông đại chúng như các nghệ sĩ. Nếu bước ra phố đi bộ hoặc ngã 6 Phù Đổng ở Sài Gòn - bạn sẽ thấy vô vàn bảng quảng cáo là hình của những influencer/ KOL trên MXH.

Những gương mặt "non-showbiz" như Châu Bùi, Khánh Linh, Giang Ơi, Chloe Nguyễn... nhưng vẫn là những người sở hữu sức ảnh hưởng không thua kém bất kì ngôi sao giải trí nào. Các streamer như MisThy, ViruSs, PewPew... thậm chí còn có lượng người theo dõi gấp hai, gấp ba lần những tên tuổi hàng đầu hiện nay trong lĩnh vực nghệ thuật. Ngoài tệp celebrity thì giờ đây, các nhãn hàng/ thương hiệu đã và đang xây dựng nên một date-base với hàng trăm, hàng ngàn những influencer/ KOL có xuất thân là người bình thường như tất cả chúng ta.

Ngay cả bộ phận nhân sự của các công ty/ tập đoàn lớn cũng đã bắt đầu đánh giá ứng viên dựa trên chính “ngôi nhà" ảo cũng như sức ảnh hưởng của anh ấy/ cô ấy thông qua MXH. Vì sao ư? Vì những con người kia không chỉ là một nhân sự hay ho mà sẽ còn là một kênh quảng bá hiệu quả cho chính doanh nghiệp trong tương lai. Thuê 1 được 2 - tại sao lại phải đắn đo?

Nói ra những điều trên để thấy, bằng cách này hay cách khác, không ai trong chúng ta có thể đứng ngoài “cơn lốc" mang tên MXH. Nó không còn là trào lưu nhất thời, mà đã trở thành một phần của cuộc sống, một công cụ đắc lực mà nếu không biết nắm bắt, chỉ có bạn nhận phần thua thiệt mà thôi. Giống như lời chia sẻ của CEO Nokia trong ngày thông báo đóng cửa tập đoàn: “Bao nhiêu năm nay vẫn vậy, chúng tôi chả làm gì sai cả nhưng tại sao kết cục lại như thế này?”. Bạn muốn là người làm chủ cuộc chơi hay mãi đứng yên một chỗ?

Người thành công thường giỏi nhưng không phải người giỏi nào cũng thành công như mong muốn

Thương hiệu cá nhân - đặc biệt là nhận diện trên mặt trận MXH giờ đây quan trọng với người trẻ không thua gì việc ngày xưa đi học đến cuối kì là phải mang bằng khen về cho bố mẹ xem. Áp lực đó càng trở nên khủng khiếp hơn khi xung quanh chúng ta bây giờ có quá nhiều case vượt trội để mà đem ra cân đong đo đếm.

Sự yêu thương và tự hào về giá trị bản thân đôi khi sẽ trở nên lung lay khi đứa bạn học cùng lớp - dù trông chả có gì đặc biệt hơn bạn - nhưng lại sở hữu hơn 500k người theo dõi trên mạng, đã vậy còn có shop online ăn nên làm ra với thu nhập cả trăm triệu mỗi tháng dù chỉ bán dụng cụ kích mí, trà giảm cân, thuốc tăng chiều cao hay… serum nâng mũi. Hoặc một chàng trai mà ngày xưa bạn từng thẳng thừng từ chối hẹn hò, nay lại thành hiện tượng MXH chỉ với mấy clip hài nhảm trên mạng và lên báo, lên tv ầm ầm - phần nào cũng khiến bạn lợn cợn một chút về bản thân. Đến ngay cả 9X - những người đã quá tuổi teen lâu lâu cũng thấy “khó thở" nhẹ khi nhìn một đứa nhóc mới 15 tuổi đã có thu nhập một tháng bằng lương thưởng của mình trong cả một năm.

Chúng ta tin rằng mình khác biệt, mình có tài, mình thú vị, mình có khả năng làm nên chuyện, nhưng lại không khỏi chạnh lòng nếu một người nào đó có vẻ “bình thường" vượt mặt mình trong chặng đua khốc liệt ấy. Kéo theo sau là hàng loạt những câu hỏi bủa vây như: Mình có đang thực sự làm tốt? Liệu mình có bất tài? Phải chăng mình quá tự mãn về bản thân? Càng không trả lời được thì bạn lại càng rơi vào cái bẫy quẩn quanh của sự ngờ vực, nghi hoặc. Đó là những phức cảm, một loại virus cảm xúc mà người trẻ sống trong thời đại bùng nổ thế giới số phải làm quen. Sự công nhận thật sự rất quan trọng, nó là một bằng khen vô hình để người trẻ hiểu rằng họ đã đúng, và họ không cô đơn, lẻ loi, rằng họ có tồn tại. Người thành công thường sẽ giỏi, nhưng giữa thị trường đầy tính cạnh tranh như hiện tại, rõ ràng không phải ai giỏi cũng đều được đặt ở vị trí xứng đáng.

Đánh đổi bản sắc để có được phần nhỏ của chiếc bánh liệu có phải là một bước đi thông minh?

Lời khuyên mà người trẻ nghe ra rả trong suốt quá trình trưởng thành chính là “Be yourself". Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu đã “be yourself" mà quả ngọt vẫn không thấy đâu?

Sau khi đã chật vật với chính mình nhưng kết quả vẫn là một mớ hổ lốn, nhiều người trẻ bắt đầu ngó nghiêng xung quanh và làm theo những công thức thành công sẵn có. Vậy nên lâu lâu chúng ta mới thấy có những tài khoản Instagram trông giống hệt từ màu sắc, bố cục cho đến cả cách tạo dáng, hoặc cứ 10 người làm vlog là sẽ 6-7 người có một flow, cách dẫn chuyện, mở đầu và kết thúc y xì nhau. Có một thời gian người người nhà nhà rủ nhau chỉnh ảnh bằng màu A6 VSCO Cam, hoặc gần đây nhất là loạt ảnh ghép mây trời như ở một hành tinh khác của các travel blogger. Những công thức này an toàn, đem lại hiệu quả nhanh, không tốn quá nhiều sự sáng tạo, đem lại cảm giác yên tâm vì “ít nhất mình không lạc lõng" nhưng về lâu về dài lại khiến bạn quên mất mình là ai, mình thật sự muốn gì.

Một khi đã thoả hiệp để đi theo khuôn mẫu của người khác cũng là lúc bạn chấp nhận để bản thân bị hoà tan. Những quy tắc, giá trị riêng được cơi nới dần cho đến khi bạn nhận được một thứ gì đó, dù chỉ là một chút ánh sáng le lói còn sót lại trong góc sân khấu thôi nhưng “chẹp, thà có còn hơn không".

Đến đây chúng ta lại thấy thêm sự mâu thuẫn của người trẻ: muốn là một cá thể khác biệt, nổi bật và được công nhận nhưng lại âm thầm từ chối cốt lõi và dần dà thay đổi bản thân. Khổ sở hơn là người giỏi và thú vị khi không được công nhận thì lại càng lo sợ, nghi ngờ. Mà bạn biết đây, khi tâm trí đã hỗn loạn thì hành động càng lúng túng, đường đi đến thành công lại càng mập mờ, khó khăn hơn.

Làm khác biệt: giải pháp tối ưu dành cho những cá nhân tài năng nhưng xuất phát trễ!

Điều thú vị nhất khi được làm một người trẻ đó là mỗi ngày luôn có một thứ gì đó mới mẻ được sinh ra để hỗ trợ cho sự thành công của bạn, nhiệm vụ duy nhất là bạn phải biết nắm bắt và tận dụng nó kịp thời. “Lao động hăng say, vận may sẽ đến" - câu nói này không sai, nhưng nếu biết đến những lối tắt khôn ngoan khác, con đường của bạn sẽ được rút ngắn và dễ dàng hơn. Trong quyển sách “Smartcut" của Shane Snow, tác giả cho rằng may mắn có thể tự tạo ra, nhận thức lỗi thời có thể bị vứt bỏ, và con đường tốt nhất đi đến thành công của ngày hôm nay khác với ngày hôm qua – cho dù bạn có định nghĩa thành công là gì đi nữa.

10 năm trước, crowd-funding vẫn là một khái niệm xa lạ nhưng ở thời điểm hiện tại, nó đã và đang là chiếc phao cứu cánh cho hàng triệu start-up tiềm năng mỗi năm. Khi còn học lớp 6, bạn có nghĩ rằng sẽ có lúc việc đăng một bức ảnh kèm vài dòng giới thiệu sản phẩm có thể đem lại từ 5-50 triệu tuỳ vào lượng người theo dõi không? Tất cả những thứ “không tưởng" của quá khứ đều đã trở thành hiện thực.

Nếu chưa trở thành một ai đó, khoan cảm thấy hoang mang và nản lòng. Hãy tự xem xét lại chính mình trong suốt thời gian qua đã có những thay đổi tích cực nào. Dù chưa thành công nhưng mình đã chăm chỉ, làm việc có logic hơn, biết được nhiều thứ, mở rộng mối quan hệ - đó đều là những giá trị vô giá mà chúng ta thường bỏ lơ.

Bước kế tiếp, hãy ngó nghiêng xem xung quanh mình có nền tảng nào hay, phương pháp nào mới để có thể áp dụng. Sự thức thời và nhanh chóng làm chủ trào lưu sẽ giúp bạn trở thành người dẫn đầu. Đó chính là những Châu Bùi, Salim... với Instagram từ 2015; là Linh Ka, Long Hoàng, Chi Bé với những clip Muvik từ 2016, và là Giang ơi, Dino Vũ, Khoa Pug với Youtube trong 3 năm trở lại đây. Những thứ họ làm ban đầu đều lạ lẫm với số đông, có kẻ còn bị coi là lập dị nhưng chỉ cần tự tìm ra cho mình một công thức, một đường hướng phù hợp và kiên định với những gì mình đã chọn - không khó để thấy tất cả những cái tên trên đều đã và đang có được độ nhận diện nhất định trên MXH, và ở vị thế khác hẳn so với số đông.

Một cốt lõi tốt đẹp, hay ho khi cộng hưởng với cải tiến, công nghệ đúng sẽ cho ra những kết quả vượt ngoài sự mong đợi. Đó mới là những thứ mà bạn cần thay đổi, không phải bản ngã hay những gì thuộc về cốt lõi. Thử thách duy nhất ở đây chính là chọn được một ý tưởng nền, một “foundation" thật chất lượng rồi từ đó mà xây lên dần với những “vũ khí" mới mẻ. Thứ khiến bạn hào hứng nhất, thứ tạo cho bạn động lực, thứ làm bạn muốn đứng lên và làm ngay - đó chính là câu trả lời ngay lúc này.

"Now or never" - khoảnh khắc bạn cảm thấy sợ hãi và lo lắng nhất cũng chính là lúc mà bạn cần bước lên và thoát ra khỏi vùng an toàn của mình. Nếu đã tự tin về lượng content lẫn chất riêng, đừng ngần ngại xây dựng đế chế của riêng mình trên một nền tảng mới. Viên gạch đầu tiên có thể không dễ dàng, nhưng ngày qua ngày, những gì bạn làm chắc hẳn sẽ có dấu ấn nhất định trên thị trường. Việc đón đầu và trở thành người dùng mới toanh trên một nền tảng MXH sẽ là thế mạnh, giúp mỗi cá nhân sớm định hình được cách phát triển thương hiệu cá nhân, đồng thời nhận được sự hỗ trợ tối đa từ các nhà phát triển ở giai đoạn đầu.

Cơ hội đã mở ra trước mắt, bạn đã sẵn sàng để nắm bắt chưa?