Nguồn gốc của Emoticon

“Dòng đầu tiên trong cáo phó của tôi là phải nhắc đến mặt cười”, đó là tuyên bố của Scott Fahlman – người muốn được nhớ đến vì những nỗ lực nghiên cứu trí tuệ nhân tạo của mình. Nhưng dù muốn hay không, Fahlman cũng đã trở nên nổi tiếng với các tổ hợp 3 phím tạo nên những khuôn mặt biểu cảm bằng các kí tự. 

Vào năm 1982, khi đang là một giảng viên trẻ tại Đại học Carnegie Mellon, ông nhận ra rằng có một biểu tượng để làm dịu bớt những cuộc tranh luận ở các diễn đàn trực tuyến. Lúc đó Internet mới đang trong giai đoạn phát triển ban đầu, tuy nhiên những cuộc tranh luận nảy lửa đã xuất hiện. Fahlman quyết định rằng cần phải có một gương mặt cười để làm giảm đi sự căng thẳng trong những phát ngôn chế giễu hoặc xỏ xiên. Và ông tìm kiếm trên bàn phím cách tạo nên gương mặt cười đó. Và ông tự hỏi: “Nhưng dùng cái gì làm mắt bây giờ?”. Khi đã tìm thấy nút hai chấm (:), phần còn lại rất dễ dàng. Sau đó, với sự hứng khởi, ông phổ biến ngay ý tưởng này cho bạn bè. “Tôi thậm chí còn không đọc lại tin nhắn tôi gửi cho họ” ông nói.

Các biểu tượng cảm xúc (emoticon) lan truyền sang các trường đại học khác, và được dùng trong cả email. Khi Web phát triển mạnh trong thập niên 90 thì các phím hai chấm, dấu nối, dấu ngoặc đơn càng trở nên phổ biến. “Mỗi khi Internet chạy tới đâu, mặt cười cũng sẽ xuất hiện ở đó chỉ sau vài tuần”. Fahlman cho biết. Biểu tượng này trường tồn vì đây là một cách nhanh chóng làm dịu bớt sự công kích và thể hiện niềm vui.

Nhưng Fahlman vẫn thấy có những lời phàn nàn rằng đầu là một biểu hiện của việc lười viết. Những người chỉ trích thường nêu những câu hỏi kiểu như “Liệu Shakespeare có dùng mặt cười hay không?”. Có, Fahlman nói, nếu Shakespeare ở vào thời đại của chúng ta, lật giở một bài diễn văn “về việc đỗ xe ở Globe Theater (Nhà hát Địa Cầu: Nhà hát gắn với tên tuổi Shakespeare, được xây dựng năm 1599, có hình dáng tròn như quả địa cầu. Từ đó, những vở kịch do Shakespeare sáng tác đều được công diễn ở đây), ông ấy có thể nói điều gì đó thái quá. Như vậy ông có thể sẽ phải nghĩ kỹ về việc đó và muốn sử dụng biểu tượng mặt cười.”

- Giá trị thể hiện của các Emoticon

Tyler Schnoebelen, tiến sĩ ngôn ngữ học, đã phân tích hàng triệu tin nhắn trên Twitter để hiểu mọi người sử dụng biểu tượng cảm xúc ra sao.

"Bạn thấy rằng khoảng 10% các tin nhắn của mình có các biểu tượng cảm xúc. Tại sao lại nhiều thế?" Trong một đoạn văn dài, bạn có thể biểu thị cảm xúc của mình. Nhưng sẽ khó hơn khi nhắn tin trên Twitter, nơi bạn chỉ có thể dùng vài từ.

"Có gì khác biệt giữa những người dùng :-) và những người dùng :)?" Người dùng :) thường có đối tượng quan tâm là những người nổi tiếng thuộc thế hệ trẻ hơn. Họ nói bậy nhiều hơn, và thường dùng những cách viết kéo dài như “missss” và “loooove”.

"Thế còn biểu tượng ;) thì sao? Đó có phải là biểu tượng tán tỉnh không?" Chúng ta có thể coi là như vậy, vì nó có xu hướng xuất hiện cạnh những từ như “hấp dẫn”, “nóng bỏng”… chứ không xuất hiện cạnh những từ như “thoải mái” hay “bực mình”. Nhìn chung ;) có nghĩa là “hấp dẫn”.

- Emoticon đang dần trở thành ngôn ngữ chung trên toàn cầu

Các biểu tượng cảm xúc theo phong cách phương Tây thường được đọc từ trái sang phải, như kiểu “mặt nằm ngang”. Trong khi đó, những người đánh chữ kiểu Nhật Bản lại phát minh ra hệ thống biểu tượng cảm xúc của riêng mình: